خلاصه کتاب تاریخ کامل ایران ( نویسنده حسن پیرنیا، عباس اقبال آشتیانی )

برای بسیاری از علاقه مندان به تاریخ و فرهنگ ایران یافتن منبعی جامع و قابل اعتماد که بتواند گستره وسیعی از ادوار تاریخی این سرزمین کهن را پوشش دهد همواره یک دغدغه مهم بوده است. تاریخ پرفراز و نشیب ایران از دوران باستان و شکل گیری نخستین تمدن ها و امپراتوری های بزرگ تا تحولات پیچیده دوران پس از اسلام و عصر قاجاریه نیازمند پژوهشی دقیق تحلیلی عمیق و روایتی منسجم است تا تصویر روشنی از پیشینه این مرز و بوم ارائه دهد. حجم عظیم اطلاعات تنوع منابع تاریخی و گاه تضاد در روایت ها مطالعه تاریخ ایران را برای مخاطب عمومی و حتی پژوهشگران اولیه دشوار می سازد. در این میان اثری که بتواند با تکیه بر دانش و تخصص مورخان و پژوهشگران برجسته روایتی پیوسته مستند و قابل اتکا از تاریخ ایران ارائه کند ارزش فراوانی خواهد داشت و می تواند به عنوان یک نقطه شروع مطمئن برای علاقه مندان به این حوزه عمل کند. کتاب تاریخ کامل ایران نوشته دو شخصیت علمی سیاسی و فرهنگی برجسته دوران معاصر ایران یعنی حسن پیرنیا ملقب به مشیرالدوله و استاد عباس اقبال آشتیانی پاسخی درخور به این نیاز دیرینه است. این اثر ارزشمند با پوشش دادن تاریخ ایران از آغازین ایام سکونت اقوام آریایی و تمدن های پیش از آن تا پایان دوره قاجاریه و آستانه عصر پهلوی تلاش دارد تا نمایی کلی ساختارمند و در عین حال دقیق از تحولات سیاسی اجتماعی فرهنگی و حتی جغرافیایی این سرزمین را در اختیار خوانندگان قرار دهد و به درک عمیق تر پیشینه تاریخی ایران کمک کند. این کتاب نه تنها وقایع را روایت می کند بلکه به بسترهای فرهنگی و اجتماعی نیز می پردازد و از این رو منبعی غنی برای شناخت هویت تاریخی ایرانیان محسوب می شود.

کتاب تاریخ کامل ایران اثری مرجع و ارزشمند در زمینه شناخت پیشینه تاریخی سرزمین ایران است که به قلم دو تن از برجسته ترین مورخان و ادیبان دوران معاصر حسن پیرنیا و عباس اقبال آشتیانی به نگارش درآمده است. این کتاب با هدف ارائه روایتی جامع و پیوسته از تاریخ ایران از ابتدایی ترین دوران سکونت انسان در فلات ایران و شکل گیری نخستین تمدن ها آغاز شده و تا پایان دوران حکومت قاجاریه ادامه می یابد. اهمیت این اثر در گستردگی موضوعی و زمانی آن است که خواننده را با سیر تحولات تاریخی سیاسی اجتماعی و فرهنگی ایران در طول هزاران سال آشنا می سازد. نویسندگان با تکیه بر دانش تخصصی خود و بهره گیری از منابع معتبر تاریخی موجود در زمان نگارش کوشیده اند تا تصویری دقیق و مستند از وقایع ارائه دهند. این اثر نه تنها برای پژوهشگران و دانشجویان تاریخ بلکه برای هر ایرانی علاقه مند به ریشه ها و هویت ملی خود منبعی خواندنی و روشنگر به شمار می رود. تقسیم بندی کتاب به دو بخش اصلی تاریخ ایران پیش از اسلام و تاریخ ایران پس از اسلام مطالعه و پیگیری مطالب را برای خواننده تسهیل می کند و امکان تمرکز بر دوره های خاص را فراهم می آورد. انتشار این کتاب در زمان خود و تجدید چاپ های متعدد آن در دهه های اخیر گواهی بر اهمیت و جایگاه ویژه آن در میان آثار تاریخی فارسی است. این کتاب در واقع یک دوره فشرده و در عین حال غنی از تاریخ ایران را در اختیار مخاطب قرار می دهد.

کتاب تاریخ کامل ایران نه تنها یک روایت صرف از وقایع گذشته بلکه تلاشی برای تحلیل و درک سیر تحولات تمدنی و سیاسی در فلات ایران است. این اثر در زمان خود گامی مهم در جهت تاریخ نگاری علمی بر پایه مستندات و شواهد تاریخی محسوب می شد. نویسندگان با رویکردی پژوهشی به بررسی ریشه های اقوام ایرانی شکل گیری نخستین حکومت ها مانند مادها و هخامنشیان دوران فتوحات اسکندر و سلوکیان عصر اشکانیان و ساسانیان در بخش پیش از اسلام پرداخته اند. در بخش پس از اسلام نیز از ظهور اسلام و ورود آن به ایران آغاز کرده و تا پایان سلسله قاجار به بررسی دوره های مختلف حکومتی از جمله طاهریان صفاریان سامانیان غزنویان سلجوقیان خوارزمشاهیان حمله مغول و ایلخانان تیموریان صفویه افشاریه زندیه و قاجاریه پرداخته اند. این گستردگی موضوعی کتاب را به منبعی جامع برای شناخت کلیت تاریخ ایران تبدیل کرده است. نثر کتاب هرچند ممکن است برای خواننده امروزی کمی سنگین به نظر برسد اما از دقت و فخامت خاصی برخوردار است که نشان دهنده تسلط نویسندگان بر زبان فارسی و موضوع مورد بحث است. اعتبار نویسندگان نیز به ارزش علمی کتاب افزوده است. این کتاب به عنوان یک پایه و اساس برای مطالعه عمیق تر تاریخ ایران توصیه می شود و می تواند دیدگاهی کلی و ساختارمند از ادوار مختلف تاریخی ارائه دهد.

یکی از برجسته ترین ویژگی های کتاب تاریخ کامل ایران تقسیم بندی هوشمندانه آن به دو بخش مجزا: تاریخ ایران پیش از اسلام و تاریخ ایران پس از اسلام است. این تقسیم بندی نه تنها منطبق با تحولات عمیق فرهنگی و اجتماعی ایران پس از ورود اسلام است بلکه امکان بهره گیری از تخصص دو نویسنده برجسته را فراهم آورده است؛ جایی که حسن پیرنیا به عنوان متخصص تاریخ ایران باستان نگارش بخش اول را بر عهده داشته و عباس اقبال آشتیانی پژوهشگر تاریخ ایران پس از اسلام بخش دوم را به رشته تحریر درآورده است. این تمرکز تخصصی به عمق و دقت مطالب در هر دو بخش افزوده است. ویژگی دیگر رویکرد علمی و مستند کتاب است. نویسندگان تلاش کرده اند تا بر پایه شواهد و منابع تاریخی موجود در زمان خود وقایع را روایت کنند و از اسطوره پردازی یا اغراق بی مورد پرهیز نمایند. ارائه یک مقدمه جغرافیایی و تاریخی-جغرافیایی در ابتدای کتاب نیز از نکات قوت آن محسوب می شود که به خواننده در درک بهتر بستر مکانی وقایع تاریخی کمک می کند. نثر پخته و در عین حال روان (نسبت به زمان نگارش) و نظم منطقی در ارائه مطالب از دیگر خصوصیاتی است که مطالعه این اثر را برای علاقه مندان جذاب می سازد. کتاب به جزئیات اوضاع مدنی و اجتماعی نیز توجه دارد و صرفاً به تاریخ سیاسی و جنگ ها محدود نمی شود.

کتاب تاریخ کامل ایران اثری مشترک از حسن پیرنیا و عباس اقبال آشتیانی است که در طول سالیان متمادی توسط ناشران مختلفی منتشر شده و به تجدید چاپ های متعددی رسیده است. مشخصات فیزیکی و نشر کتاب ممکن است بسته به ناشر و سال چاپ متفاوت باشد اما نسخه های رایج عموماً در قطع وزیری یا رحلی منتشر شده اند. تعداد صفحات کتاب نیز در ویرایش ها و تلخیص های مختلف متغیر است؛ برخی منابع تعداد صفحات را حدود ۹۰۰ تا ۹۵۰ صفحه ذکر کرده اند که نشان دهنده حجم قابل توجه و گستردگی مطالب آن است. این اثر به زبان فارسی نگاشته شده و شابک (ISBN) مشخصی دارد که آن را از سایر کتاب ها متمایز می کند (البته شابک ممکن است برای هر چاپ یا ناشر جدید متفاوت باشد). فرمت های انتشار کتاب نیز متنوع است؛ علاوه بر نسخه های چاپی نسخه های الکترونیکی (مانند EPUB) نیز از طریق پلتفرم های قانونی فروش کتاب عرضه شده اند. سال انتشار اولیه کتاب به دهه ها قبل بازمی گردد اما ناشران متعددی در سال های اخیر نیز اقدام به چاپ و انتشار آن کرده اند. نوع جلد کتاب نیز بسته به ناشر می تواند شومیز یا گالینگور (زرکوب) باشد. این تنوع در مشخصات نشر دسترسی علاقه مندان را به این اثر کلاسیک تسهیل کرده است.

کتاب ارزشمند تاریخ کامل ایران حاصل همکاری دو تن از چهره های برجسته علمی فرهنگی و سیاسی ایران در اواخر دوره قاجار و اوایل دوره پهلوی است: حسن پیرنیا و عباس اقبال آشتیانی. هر یک از این دو نویسنده در زمینه تخصص خود سهم بسزایی در غنای علمی این اثر داشته اند. انتخاب این دو شخصیت برای نگارش چنین کتاب جامعی نشان دهنده درایت و شناخت عمیق از توانمندی های علمی آن ها بوده است. حسن پیرنیا با پیشینه سیاسی و حقوقی خود و تسلط بر تاریخ ایران باستان بنیان های این اثر را در بخش اول بنا نهاده و عباس اقبال آشتیانی با دانش گسترده خود در زمینه تاریخ و ادبیات ایران پس از اسلام ادامه این مسیر را تا دوران معاصر پی گرفته است. این همکاری منجر به خلق اثری شده که از نظر جامعیت و اعتبار در میان کتب تاریخی فارسی جایگاه ویژه ای دارد. هر دو نویسنده در زمان حیات خود از احترام و اعتبار بالایی در مجامع علمی و فرهنگی برخوردار بوده اند و آثار متعدد دیگری نیز از خود به یادگار گذاشته اند که هر یک در جای خود ارزشمند و روشنگر است. شناخت زندگی و پیشینه علمی این دو بزرگوار به درک بهتر رویکرد و محتوای کتاب تاریخ کامل ایران کمک شایانی می کند.

میرزا حسن خان پیرنیا ملقب به مشیرالملک و سپس مشیرالدوله یکی از برجسته ترین رجال سیاسی حقوقدانان و مورخان ایران در اواخر دوره قاجار و اوایل دوره پهلوی بود. او متولد سال ۱۲۵۱ شمسی در نایین و درگذشته به سال ۱۳۱۴ شمسی در تهران است. پیرنیا که تحصیلات خود را در روسیه به پایان رسانده بود عهده دار مناصب مهم دولتی از جمله چندین دوره نخست وزیری ایران شد. با این حال در سال های پایانی عمر و پس از کناره گیری از فعالیت های سیاسی بیشتر وقت خود را صرف پژوهش های علمی و تاریخی کرد. تخصص اصلی او در زمینه تاریخ ایران باستان بود و آثار ارزشمندی در این حوزه از خود به جای گذاشت. رویکرد او در تاریخ نگاری علمی و مبتنی بر مستندات باستان شناسی و منابع تاریخی موجود در زمان خود بود. او تاریخ را نه تنها روایتی از پادشاهان و جنگ ها بلکه سند هویت و بزرگواری یک ملت می دانست و به جزئیات اوضاع مدنی و اجتماعی نیز توجه داشت. کتاب سه جلدی تاریخ ایران باستان مهم ترین اثر مستقل او در این زمینه است که هنوز هم به عنوان یک منبع معتبر مورد استفاده قرار می گیرد. همکاری او با عباس اقبال آشتیانی در نگارش تاریخ کامل ایران بخش عظیمی از تاریخ پیش از اسلام این کتاب را شامل می شود و اعتبار علمی این بخش را تضمین می کند.

عباس اقبال آشتیانی مورخ ادیب نویسنده و پژوهشگر برجسته ایرانی متولد سال ۱۲۷۵ شمسی در آشتیان و درگذشته به سال ۱۳۳۴ شمسی در ترکیه است. او در خانواده ای با وضعیت مالی متوسط بزرگ شد اما از همان نوجوانی علاقه فراوانی به فراگیری علوم انسانی به ویژه تاریخ و ادبیات نشان داد. پس از تحصیلات مقدماتی در ایران برای ادامه تحصیلات عالی به پاریس رفت و در آنجا به تحصیل در رشته های مرتبط با تاریخ و شرق شناسی پرداخت. اقبال آشتیانی یکی از بنیان گذاران و سردبیران مجله وزین یادگار بود که نقش مهمی در ترویج فرهنگ و ادب فارسی در دوران خود ایفا کرد. تخصص اصلی او در زمینه تاریخ ایران پس از اسلام بود و تحقیقات ارزشمندی در این حوزه انجام داد. آثار او به دقت علمی نثر روان و تحلیل های عمیق شهرت دارند. بخش اعظم کتاب تاریخ کامل ایران که مربوط به دوران پس از ورود اسلام به ایران تا پایان قاجاریه است به قلم ایشان نگاشته شده است. این بخش شامل بررسی سلسله ها وقایع مهم سیاسی و تحولات اجتماعی و فرهنگی این دوره طولانی است. همکاری او با حسن پیرنیا در این کتاب دانش تخصصی وی را در کنار پژوهش های پیرنیا قرار داده و اثری جامع و کامل پدید آورده است.

حسن پیرنیا علاوه بر مشارکت در نگارش کتاب تاریخ کامل ایران آثار مستقل و ارزشمند دیگری نیز در زمینه های تاریخ و حقوق از خود به یادگار گذاشته است. برجسته ترین اثر او کتاب سه جلدی تاریخ ایران باستان است که به صورت مفصل و علمی به تاریخ این دوره می پردازد و به عنوان یکی از نخستین و معتبرترین منابع در این زمینه شناخته می شود. این کتاب حاصل سال ها تحقیق و پژوهش پیرنیا بر پایه منابع کهن و یافته های باستان شناسی است و رویکردی تحلیلی به وقایع دارد. اثر دیگر او داستان های ایران قدیم است که به بازنویسی و روایت داستان ها و اساطیر ایران باستان می پردازد و با نثری شیوا میراث ادبی و فرهنگی کهن ایران را برای خواننده بازگو می کند. پیرنیا همچنین در زمینه حقوق نیز صاحب نظر بود و کتاب حقوق بین الملل او نیز از آثار مهم در زمان خود محسوب می شد. این آثار نشان دهنده گستره دانش و علایق پژوهشی حسن پیرنیا هستند و مکمل مطالعه کتاب تاریخ کامل ایران محسوب می شوند به ویژه کتاب تاریخ ایران باستان که بخش اول تاریخ کامل ایران در واقع خلاصه ای از آن محسوب می شود.

عباس اقبال آشتیانی مورخ و ادیب پرکار آثار متعددی در زمینه تاریخ و ادبیات ایران به ویژه دوران پس از اسلام تألیف و تصحیح کرده است. یکی از مهم ترین آثار مستقل او کتاب تاریخ مغول است که به صورت تخصصی به تاریخ حمله مغول به ایران تأسیس سلسله ایلخانان و پیامدهای این واقعه بزرگ در تاریخ ایران می پردازد. این کتاب به دلیل دقت در جزئیات و تحلیل های عمیق از اهمیت بالایی برخوردار است. اثر دیگر او کتاب میرزا تقی خان امیرکبیر است که زندگی و اقدامات یکی از برجسته ترین رجال سیاسی ایران در دوره قاجار را با رویکردی تحلیلی بررسی می کند و نقش امیرکبیر در اصلاحات ایران را تبیین می نماید. اقبال آشتیانی همچنین در زمینه تصحیح متون کلاسیک فارسی نیز فعالیت داشته و تصحیحات او بر برخی دیوان ها و متون تاریخی از اعتبار علمی برخوردار است. مقالات متعدد او در مجلات علمی و فرهنگی به ویژه مجله یادگار نیز بخش مهمی از کارنامه علمی او را تشکیل می دهند. این آثار نشان دهنده تسلط اقبال آشتیانی بر تاریخ و ادبیات ایران پس از اسلام و رویکرد پژوهشی او هستند و مطالعه آن ها در کنار تاریخ کامل ایران می تواند به درک عمیق تر خواننده از این دوره کمک کند.

کتاب تاریخ کامل ایران همانطور که از نامش پیداست تلاشی برای ارائه تصویری کلی و پیوسته از سیر تاریخی سرزمین ایران است. ساختار اصلی کتاب بر اساس تقسیم بندی دو دوره مهم تاریخ ایران یعنی پیش از اسلام و پس از اسلام بنا نهاده شده است. بخش اول که توسط حسن پیرنیا نوشته شده به تاریخ ایران از دوران باستان شامل شکل گیری تمدن ها و حکومت های اولیه در فلات ایران ورود اقوام آریایی و تأسیس حکومت هایی مانند مادها هخامنشیان سلوکیان اشکانیان و ساسانیان می پردازد. در این بخش علاوه بر وقایع سیاسی و جنگ ها به اوضاع اجتماعی فرهنگی دینی و جغرافیای تاریخی نیز توجه شده است. بخش دوم که به قلم عباس اقبال آشتیانی است از زمان ورود اسلام به ایران آغاز شده و به بررسی تاریخ سلسله ها و حکومت های ایرانی و غیرایرانی پس از اسلام تا پایان دوره قاجاریه می پردازد. این بخش شامل دوره های طاهریان صفاریان سامانیان آل بویه غزنویان سلجوقیان خوارزمشاهیان حمله مغول و ایلخانان تیموریان صفویه افشاریه زندیه و قاجاریه است. هدف کتاب ارائه یک نمای کلی و در عین حال مستند از این ادوار طولانی و پیچیده است تا خواننده بتواند با خط سیر اصلی تاریخ ایران آشنا شود.

در مقدمه کتاب تاریخ کامل ایران نویسندگان به اهمیت شناخت جغرافیای فلات ایران به عنوان بستر اصلی وقایع تاریخی اشاره می کنند. در بخشی از این مقدمه می خوانیم که آنچه امروز به نام کشور ایران می شناسیم بخش عمده ای از فلات ایران بزرگتر است که در علم جغرافیا تعریف مشخصی دارد. این تأکید بر جغرافیای تاریخی نشان دهنده رویکرد علمی نویسندگان است که بستر مکانی را در فهم وقایع تاریخی حائز اهمیت می دانند. همچنین در بخش مربوط به تاریخ ایران باستان حسن پیرنیا به بررسی عقاید و جهان بینی اقوام آریایی به ویژه ایرانیان می پردازد. در توصیف جهان بینی آریایی ها به تقابل خیر و شر یا روشنایی و تاریکی به عنوان اساس خلقت اشاره می شود و انسان به عنوان جنگجویی در این میدان نبرد توصیف می گردد. اعمال نیک مانند خانه سازی احیای زمین کشاورزی و دامپروری به عنوان کمک به آفرینش خوب و موردپسند اهورامزدا ذکر می شود. این بخش ها نمونه ای از توجه کتاب به ابعاد فرهنگی اجتماعی و حتی فلسفی تاریخ هستند و نشان می دهند که کتاب تنها به روایت وقایع سیاسی بسنده نمی کند بلکه به لایه های عمیق تر تمدن ایرانی نیز می پردازد و اطلاعات ارزشمندی درباره اندیشه ها و باورهای مردم در ادوار مختلف ارائه می دهد.

فهرست مطالب کتاب تاریخ کامل ایران به خوبی ساختار منطقی و جامعیت اثر را نشان می دهد. این فهرست به دو بخش اصلی تقسیم شده است: بخش نخست به از آغاز تا انقراض ساسانیان (تاریخ ایران پیش از اسلام) اختصاص دارد و بخش دوم با عنوان از صدر اسلام تا انقراض قاجاریه (تاریخ ایران پس از اسلام) ادامه می یابد. بخش اول شامل فصولی درباره جغرافیای فلات ایران تاریخ ایلام آریایی های ایرانی و سپس دوره های ماد هخامنشی (شامل قشون کشی اسکندر) مقدونی و سلوکی پارتی (اشکانی) و پارسی (ساسانی) است. در پایان هر دوره فصولی به تمدن فرهنگ مذاهب اخلاق زبان ادبیات هنر و صنایع آن دوره اختصاص یافته است که نشان دهنده رویکرد جامع کتاب است. بخش دوم نیز با مقدمه ای درباره عربستان و ظهور اسلام آغاز شده و سپس به بررسی تاریخ ایران پس از اسلام می پردازد. این بخش به دو قسمت تقسیم شده است: قسمت اول تاریخ اسلام که به خلفای راشدین اموی و عباسی می پردازد و قسمت دوم تاریخ ایران بعد از اسلام که سلسله های ایرانی و حاکمان مختلف از طاهریان و صفاریان تا قاجاریه را پوشش می دهد. این فهرست بلندبالا نقشه راهی برای خواننده فراهم می کند تا با موضوعات و دوره های تحت پوشش کتاب آشنا شود و بتواند به راحتی به بخش مورد نظر خود مراجعه کند.

مطالعه کتاب تاریخ کامل ایران به دلیل حجم و گستردگی مطالب نیازمند رویکردی منظم و هدفمند است. برای خوانندگان عمومی که تازه با تاریخ ایران آشنا می شوند توصیه می شود ابتدا یک مطالعه کلی از کتاب داشته باشند تا با سیر کلی وقایع و دوره های تاریخی آشنا شوند. سپس می توانند برای عمیق تر شدن در یک دوره خاص مجدداً به بخش مربوطه مراجعه کنند. با توجه به اینکه نثر کتاب متعلق به دهه های گذشته است ممکن است برای برخی خوانندگان امروزی کمی ناآشنا به نظر برسد؛ در این صورت استفاده از واژه نامه ها یا مطالعه همزمان با منابع جدیدتر که همان مطالب را با نثری روان تر بیان کرده اند می تواند مفید باشد. دانشجویان و پژوهشگران تاریخ می توانند از این کتاب به عنوان یک منبع مرجع برای آشنایی اولیه با دوره های مختلف استفاده کنند و سپس برای جزئیات بیشتر به منابع تخصصی تر مراجعه نمایند. توجه به تقسیم بندی کتاب بر اساس تخصص نویسندگان (پیرنیا برای پیش از اسلام و اقبال برای پس از اسلام) می تواند در درک رویکرد هر بخش کمک کند. مطالعه مقدمه کتاب و نگاهی به فهرست مطالب پیش از شروع می تواند به ترسیم نقشه ای ذهنی از محتوای کتاب کمک کند و مطالعه را هدفمندتر سازد. این کتاب یک بنیان محکم برای علاقه مندان به تاریخ ایران فراهم می کند.

کتاب تاریخ کامل ایران به واسطه جامعیت و اعتبار علمی خود برای طیف وسیعی از خوانندگان مناسب است. در درجه اول دانشجویان رشته تاریخ در مقاطع مختلف تحصیلی می توانند از این کتاب به عنوان یک منبع پایه و مرجع برای درس های تاریخ ایران پیش و پس از اسلام استفاده کنند. پژوهشگران و مورخان نیز برای آشنایی اولیه با دوره هایی که کمتر در آن ها تخصص دارند یا برای مرور کلی تاریخ ایران می توانند به این اثر مراجعه کنند. علاوه بر جامعه دانشگاهی این کتاب برای تمام علاقه مندان به تاریخ و فرهنگ ایران که به دنبال یک منبع معتبر و جامع برای شناخت پیشینه سرزمین خود هستند بسیار مفید خواهد بود. کسانی که می خواهند تصویری کلی اما دقیق از تحولات سیاسی اجتماعی فرهنگی و تمدنی ایران از دوران باستان تا عصر قاجار به دست آورند می توانند از این کتاب بهره ببرند. همچنین افرادی که قصد دارند به صورت جدی تر وارد مطالعه تاریخ ایران شوند می توانند با مطالعه این اثر بنیان لازم را برای پژوهش های عمیق تر فراهم آورند. این کتاب به ویژه برای کسانی که به دنبال درک پیوستگی تاریخی و ریشه های هویت ایرانی هستند توصیه می شود.

کتاب تاریخ کامل ایران از زمان انتشار تاکنون مورد توجه و نقد و بررسی مورخان پژوهشگران و خوانندگان قرار گرفته است. بسیاری از کارشناسان این کتاب را به دلیل جامعیت اعتبار نویسندگان و رویکرد علمی آن ستوده اند و آن را به عنوان یک اثر کلاسیک و مرجع در زمینه تاریخ ایران معرفی کرده اند. دقت تاریخی استناد به منابع و نظم منطقی در ارائه مطالب از جمله نقاط قوت این اثر از دیدگاه منتقدان بوده است. همچنین تقسیم کار میان دو نویسنده متخصص در دوره های پیش و پس از اسلام به غنای علمی هر بخش افزوده است. با این حال برخی نقدها نیز بر این کتاب وارد شده است. مهم ترین نقد مربوط به نثر کتاب است که با توجه به زمان نگارش ممکن است برای خواننده امروزی کمی دشوار یا سنگین به نظر برسد. برخی نیز معتقدند که با توجه به پیشرفت های جدید در باستان شناسی و پژوهش های تاریخی نیاز به بازنگری و به روزرسانی برخی مطالب کتاب احساس می شود هرچند که بنیان ها و کلیات آن همچنان معتبر باقی مانده است. نظرات خوانندگان عمومی نیز متنوع است؛ برخی از جامعیت و پربار بودن کتاب ابراز رضایت کرده اند و آن را برای شناخت تاریخ ایران بسیار مفید دانسته اند در حالی که برخی دیگر به دشواری نثر یا حجم زیاد آن اشاره کرده اند. به طور کلی این کتاب به عنوان یک اثر پایه ای و ارزشمند در تاریخ نگاری ایران شناخته می شود با این حال مطالعه آن ممکن است نیازمند تلاش بیشتری از سوی خواننده باشد.

برای علاقه مندان به مطالعه کتاب تاریخ کامل ایران در قالب الکترونیکی امکان دانلود قانونی این اثر از طریق پلتفرم ها و فروشگاه های آنلاین کتاب وجود دارد. وب سایت ها و اپلیکیشن هایی مانند کتابراه و ایران کتاب از جمله منابعی هستند که نسخه الکترونیکی این کتاب را به صورت قانونی برای خرید و دانلود عرضه می کنند. این نسخه ها معمولاً در فرمت های رایج کتاب الکترونیک مانند EPUB یا PDF ارائه می شوند که قابل مطالعه بر روی انواع دستگاه های هوشمند تبلت کامپیوتر و کتاب خوان هستند. دانلود قانونی کتاب نه تنها دسترسی آسان و سریع به محتوا را فراهم می کند بلکه به حمایت از حقوق ناشر و نویسندگان نیز کمک می نماید. در خصوص دانلود رایگان باید توجه داشت که انتشار و دانلود غیرقانونی کتاب ها نقض حقوق مالکیت فکری محسوب می شود و از نظر اخلاقی و قانونی پذیرفته نیست. بنابراین بهترین و مطمئن ترین راه برای دسترسی به کتاب تاریخ کامل ایران به صورت الکترونیکی مراجعه به منابع قانونی و خرید نسخه مورد نظر است. این پلتفرم ها اغلب امکان مطالعه نسخه نمونه رایگان یا بخش هایی از کتاب را نیز پیش از خرید کامل فراهم می کنند تا خواننده بتواند با محتوا و نثر کتاب آشنا شود.

برای کسانی که پس از مطالعه کتاب تاریخ کامل ایران به دنبال منابع بیشتری برای تعمیق دانش خود در زمینه تاریخ ایران هستند کتاب های مرتبط و مکمل متعددی وجود دارد. اولین و مهم ترین کتاب مرتبط کتاب تاریخ ایران باستان اثر مستقل حسن پیرنیا است که بخش پیش از اسلام کتاب کامل ایران در واقع خلاصه ای از آن محسوب می شود و مطالعه آن برای پژوهشگران این دوره ضروری است. همچنین آثار دیگر عباس اقبال آشتیانی مانند تاریخ مغول یا کتاب هایی که به صورت تخصصی به دوره های خاصی از تاریخ ایران پس از اسلام می پردازند (مانند تاریخ صفویه تاریخ قاجاریه و…) می توانند مکمل خوبی باشند. کتاب های تاریخ عمومی ایران که توسط مورخان معاصر با رویکردهای جدیدتر نوشته شده اند نیز می توانند در کنار این اثر کلاسیک مطالعه شوند تا دیدگاه های متنوع تری به دست آید. آثاری از مورخان برجسته مانند ذبیح الله صفا عبدالحسین زرین کوب یا حتی مورخان خارجی که آثارشان به فارسی ترجمه شده است (مانند تاریخ ایران کمبریج یا آثار ریچارد فرای و رومن گیرشمن) نیز می توانند مرتبط و مفید باشند. علاوه بر کتاب های تاریخی مطالعه آثاری در زمینه جغرافیای تاریخی ایران باستان شناسی یا تاریخ تمدن و فرهنگ ایران نیز می تواند به درک بهتر بستر وقایع تاریخی کمک کند.

کتاب تاریخ کامل ایران برای چه کسانی مناسب است؟

این کتاب برای دانشجویان و پژوهشگران تاریخ اساتید دانشگاه و همچنین تمام علاقه مندان به شناخت جامع و معتبر تاریخ ایران از دوران باستان تا پایان قاجاریه مناسب است و منبعی پایه و ارزشمند محسوب می شود.

آیا دانلود رایگان کتاب تاریخ کامل ایران امکان پذیر است؟

دانلود رایگان و غیرقانونی کتاب تاریخ کامل ایران امکان پذیر نیست و نقض حقوق ناشر و نویسندگان است. می توانید نسخه الکترونیکی قانونی کتاب را از طریق پلتفرم های آنلاین فروش کتاب مانند کتابراه یا ایران کتاب خریداری و دانلود کنید.

کتاب تاریخ کامل ایران چند جلدی است؟

کتاب تاریخ کامل ایران در اصل بر پایه آثار چند جلدی نویسندگان به ویژه تاریخ ایران باستان حسن پیرنیا نگاشته شده است. نسخه های رایج امروزی معمولاً به صورت تک جلدی یا دو جلدی منتشر می شوند که خلاصه ای از مطالب جامع تر را در بر می گیرند.

موضوع اصلی کتاب تاریخ کامل ایران چیست؟

موضوع اصلی کتاب ارائه روایتی جامع و پیوسته از تاریخ سرزمین ایران است. این کتاب به بررسی تحولات سیاسی اجتماعی فرهنگی و جغرافیایی ایران از ابتدایی ترین دوران سکونت انسان و شکل گیری تمدن ها تا پایان دوره حکومت قاجاریه می پردازد.