۸ دلیل بیماری و نارسایی کبد

آفتاب‌‌نیوز :

صرف نظر از این که طی چند سال یا چند هفته شکل گرفته باشد، نارسایی کبد یکی از خطرناک‌ترین مشکلات سلامت است که در صورت عدم درمان می‌تواند به مرگ بیمار منجر شود. دو نوع نارسایی کبد وجود دارند: نارسایی حاد کبد که می‌تواند طی یک بازه زمانی کوتاه شکل بگیرد و نارسایی مزمن کبد که می‌تواند چند سال ادامه داشته باشد.

اگرچه بیماران مبتلا به نارسایی‌های کبد حاد و مزمن اغلب نشانه‌های مشابهی را تجربه می‌کنند، دلایل این دو بیماری – افزون بر درمان‌های آن‌ها – می‌توانند منحصر به فرد باشند. اما به دلیل این که نتیجه نهایی هر دو، یعنی مرگ، می‌تواند مشابه باشد، آگاهی از دلایل انواع مختلف نارسایی کبد برای همه مهم است.

استامینوفن بیش از حد

افراد بسیاری در صورت بروز نخستین نشانه از درد جزئی یا متوسط، مانند سردرد یا کمر درد، از استامینوفن برای تسکین درد استفاده می‌کنند. در بیشتر موارد مشکلی در این زمینه وجود ندارد، اگر از دستورالعمل مصرف این داروی بی نیاز از تجویز پزشک پیروی کنید.

اما مصرف بیش از اندازه استامینوفن می‌تواند به مشکلی بزرگ تبدیل شود. این کار می‌تواند اثر چشمگیری روی کبد و عملکرد آن داشته باشد. مصرف بیش از اندازه استامینوفن در بلند مدت می‌تواند آسیب کافی که موجب نارسایی حاد کبد می‌شود را ایجاد کند. در برخی موارد، این مصرف بیش از اندازه استامینوفن می‌تواند شرایطی را ایجاد کند که حتی به پیوند کبد نیاز باشد.

مصرف بیش از حد دارو‌های تجویزی

مصرف بیش از حد برخی دارو‌های تجویزی می‌تواند آسیب جدی به کبد وارد کند و حتی به نارسایی حاد کبد منجر شود. برخی از این دارو‌های تجویزی بسیار رایج هستند و از آن جمله می‌توان به آنتی بیوتیک‌ها اشاره کرد، که برای درمان طیف گسترده‌ای از بیماری‌ها استفاده می‌شوند و برای افراد در هر سنی تجویز می‌شوند.

از دیگر دارو‌های تجویزی که مصرف بیش از اندازه آن‌ها می‌تواند کبد را در معرض تهدید قرار دهد می‌توان به دارو‌های ضد التهابی غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن و ناپروکسن و دارو‌هایی که برای سرکوب تشنج طراحی شده اند، اشاره کرد.

مکمل‌های گیاهی

افراد بسیاری برای درمان بیماری‌های خود استفاده از مکمل‌های گیاهی و روش‌های درمانی طبیعی‌تر را ترجیح می‌دهند. این درست است که بسیاری از مکمل‌های گیاهی امن هستند و در برخی موارد عوارض جانبی کمتری در مقایسه با دارو‌های تجویزی دارند.

اما مکمل‌های گیاهی نیز می‌توانند زمینه ساز مشکلات سلامت جدی شوند، به ویژه اگر بیش از اندازه مصرف شوند. به عنوان مثال، مصرف بیش از اندازه پنی‌رویال، افدرا، کاوا، یا اسکال‌کپ می‌تواند به نارسایی حاد کبد منجر شود.

هپاتیت و سایر ویروس‌ها

انواع مختلفی از هپاتیت وجود دارند. این ویروس‌ها می‌توانند اثر چشمگیر و منفی روی سلامت انسان داشته باشند. موردی مشترک درباره هپاتیت A، هپاتیت B و هپاتیت E این است که در صورت عدم درمان به نارسایی حاد کبد منجر می‌شوند.

ویروس‌های دیگری نیز وجود دارند که می‌توانند موجب آسیب شدید به کبد شوند، که از آن جمله می‌توان به ویروس اپشتین بار، ویروس سیتومگالو و ویروس هرپس سیمپلکس اشاره کرد. اگر هر یک از این ویروس‌ها در شما تشخیص داده شده است باید بر اساس دستور پزشک روند درمان را دنبال کنید تا از بروز آسیب فاجعه بار کبدی پیشگیری شود.

بیماری

برخی از بیماری‌ها با هدف قرار دادن بخش‌هایی از بدن در و اطراف کبد می‌توانند به آسیب مزمن کبدی یا حتی حاد منجر شوند. به عنوان مثال، بیماری‌های خودایمنی که به سلول‌های کبدی حمله می‌کنند و التهاب جدی را موجب می‌شوند می‌توانند به شکل گیری نارسایی حاد کبد کمک کنند.

دو بیماری دیگر که مشکلاتی را برای کبد ایجاد می‌کنند شامل سندرم باد-کیاری و بیماری ویلسون می‌شوند. سندرم باد-کیاری یک بیماری عروقی است که جریان خون به سمت کبد را تحت تاثیر قرار داده و می‌تواند به انسداد سیاهرگی جدی منجر شود، در شرایطی که بیماری ویلسون یک بیماری متابولیکی نادر است که در صورت عدم درمان می‌تواند موجب نارسایی حاد کبد شود.

مشکلات ژنتیکی

همانند بسیاری دیگر از بیماری ها، ژنتیک نقش چشمگیری در احتمال ابتلا به مشکلاتی که می‌توانند بر کبد تاثیرگذار باشند، ایفا می‌کند. در حقیقت، این امکان وجود دارد که یک ژن معیوب به ارث رسیده از والدین به شکل گیری نارسایی حاد کبد یا مزمن منجر شود.

بیماری‌های کبدی با ژنتیک پیوند خورده اند و نارسایی کبدی بالقوه شامل هموکروماتوسیس، بیماری ویلسون، هایپرواکسالوریا و اگزالوز می‌شوند. همچنین، ژنتیک مسئول ابتلا به سرطان‌هایی است که کبد را تحت تاثیر قرار می‌دهند، مانند سرطان مجرای صفراوی و البته سرطان کبد.

مصرف الکل

مصرف الکل می‌تواند فرد را در معرض طیف گسترده‌ای از مشکلات سلامت، از چاقی تا آسیب‌های جدی به اندام ها، از جمله مغز، معده و روده‌ها قرار دهد.

با این وجود، اندامی که به طور قابل توجه تحت تاثیر مصرف الکل قرار می‌گیرد، کبد است. کبد وظیفه پردازش الکل را بر عهده دارد و با گذشت زمان این وظیفه می‌تواند به آن آسیب وارد کند. مصرف الکل می‌تواند به نارسایی کبدی منجر شود و حتی بیمار نیازمند عمل پیوند کبد باشد.

مواد مخدر

بسیاری از مواد مخدر غیر قانونی هستند، زیرا می‌توانند موجب شکل گیری رفتار‌های عجیب و خطرناک در افراد شوند. همچنین، بسیاری از این دارو‌ها می‌توانند برای بدن انسان به طور باورنکردنی مضر باشند و در صورت مصرف بیش از اندازه به نارسایی کبدی منجر شوند.

از جمله مواد مخدری که می‌توانند مشکلات جدی برای کبد ایجاد کنند می‌توان به هروئین، مسکن‌های مبتنی بر مواد شبه افیونی، کوکائین، اکستازی، و مت‌آمفتامین اشاره کرد. پرهیز از این مواد مخدر به هر قیمتی بهترین گزینه است.