کلاهبرداری ارز شیبا

آیا ارز دیجیتال شیبا اینو کلاهبرداری است؟ شیبا اینو به خودی خود یک پروژه کلاهبرداری نیست، اما ماهیت آن به عنوان یک میم کوین پرریسک و سوداگرانه، آن را به بستری جذاب برای سوءاستفاده کلاهبرداران تبدیل کرده است. درک این تمایز برای محافظت از سرمایه در بازار رمزارزها حیاتی است. این مقاله به تفصیل به بررسی این ابهامات می پردازد.

شیبا اینو (Shiba Inu)، توکن الهام گرفته از نژاد سگ ژاپنی که در سال های اخیر توجه بسیاری را در بازار ارزهای دیجیتال به خود جلب کرده است، با رشد خیره کننده و جامعه ای پرشور، به یکی از شناخته شده ترین میم کوین ها تبدیل شد. این صعود ناگهانی، در کنار ماهیت غیرمتمرکز و نوسانات شدید بازار رمزارزها، همواره سایه ای از تردید و شایعات مبنی بر «کلاهبرداری بودن شیبا» را به همراه داشته است. برای سرمایه گذاران، به ویژه افراد تازه وارد، تمایز قائل شدن بین یک پروژه سوداگرانه پرریسک و یک کلاهبرداری آشکار، می تواند چالش برانگیز باشد. این ابهام به دلیل پیچیدگی های فنی، ناشناس بودن برخی از توسعه دهندگان و سوءاستفاده های گسترده ای که با نام این ارز دیجیتال صورت می گیرد، تشدید می شود.

شیبا اینو چیست و چگونه به اوج رسید؟ (یک میم کوین با داستان متفاوت)

شیبا اینو به عنوان یک پدیده در بازار ارزهای دیجیتال شناخته می شود که با وجود شروعی مبتنی بر شوخی، توانسته جایگاه قابل توجهی برای خود کسب کند. شناخت ماهیت و مسیر رشد آن، برای درک شایعات پیرامون کلاهبرداری ارز شیبا ضروری است.

تولد قاتل دوج کوین:

شیبا اینو در آگوست سال 2020 توسط فرد یا گروهی ناشناس با نام مستعار «ریوشی» (Ryoshi) به وجود آمد. این توکن با هدف اولیه «قاتل دوج کوین» (Dogecoin Killer) معرفی شد و تلاش داشت تا با الهام از دوج کوین که خود یک میم کوین محبوب بود، اما با رویکردی متفاوت، جامعه ای قدرتمند و اکوسیستمی گسترده تر را شکل دهد. ریوشی نیمی از کل عرضه توکن ها را در صرافی غیرمتمرکز یونی سواپ (Uniswap) قفل کرد و نیمی دیگر را به ویتالیک بوترین، خالق اتریوم، اهدا کرد. این حرکت، جدای از هر انگیزه ای، باعث جلب توجه رسانه ها و بخش بزرگی از جامعه کریپتو شد.

ماهیت میم کوین ها:

برای پاسخ به این سوال که آیا شیبا اینو کلاهبرداری است، ابتدا باید مفهوم میم کوین ها را درک کرد. میم کوین ها ارزهای دیجیتالی هستند که اغلب بر اساس ترندهای اینترنتی، شوخی ها یا شخصیت های محبوب ایجاد می شوند. این نوع ارزها معمولاً در ابتدا فاقد کاربرد بلاک چینی عمیق یا راه حل های فنی پیچیده هستند. ارزش آن ها بیشتر از طریق قدرت جامعه، حمایت اینفلوئنسرها و هیجانات بازار شکل می گیرد. این ویژگی باعث می شود که قیمت آن ها به شدت نوسان پذیر و متکی بر احساسات بازار باشد. تفاوت اصلی آن ها با ارزهای دیجیتال کاربردی مانند اتریوم یا سولانا، در فقدان یک نقشه راه فنی مشخص و یا یک مشکل واقعی است که قصد حل آن را داشته باشند.

دلایل رشد انفجاری شیبا اینو:

رشد باورنکردنی شیبا اینو در سال 2021 دلایل متعددی داشت که برخی از آن ها عبارتند از:

• حمایت افراد سرشناس و شایعات: اگرچه ایلان ماسک به طور مستقیم از شیبا اینو حمایت نکرد، اما توییت ها و اشاره های غیرمستقیم او به نژاد سگ شیبا اینو (که لوگوی دوج کوین نیز هست)، باعث افزایش گمانه زنی ها و هجوم سرمایه گذاران شد. اینفلوئنسرها و سلبریتی ها نیز نقش مهمی در تبلیغ و افزایش محبوبیت آن ایفا کردند.
• قیمت اولیه بسیار پایین: قیمت بسیار ناچیز شیبا اینو در ابتدا، بسیاری از سرمایه گذاران را با این توهم که حتی با یک رشد جزئی می توانند به سودهای کلان دست یابند، جذب کرد. این دیدگاه که «چون ارزان است، پتانسیل رشد بالایی دارد»، یکی از محرک های اصلی خرید بود.
• هدایای ویتالیک بوترین: اهدای نیمی از کل توکن های SHIB به ویتالیک بوترین، اگرچه بعدها بخش عمده آن سوزانده و اهدا شد، اما در ابتدا به مشروعیت بخشیدن به پروژه و جلب توجه گسترده کمک شایانی کرد. این اقدام، شیبا اینو را از بسیاری از میم کوین های دیگر متمایز کرد.
• ذهنیت گله ای و FOMO: مشاهده رشد چشمگیر شیبا اینو در شبکه های اجتماعی و رسانه ها، پدیده ای به نام FOMO (ترس از دست دادن فرصت) را در میان سرمایه گذاران ایجاد کرد. این ذهنیت گله ای، افراد را ترغیب می کرد تا بدون تحقیق کافی، برای از دست ندادن سود، به سرمایه گذاری در این توکن روی آورند و این خود به چرخه رشد بیشتر دامن می زد.

چرا شیبا اینو کلاهبرداری تلقی می شود؟ (بررسی ادعاها و دلایل شک)

با وجود رشد چشمگیر و جامعه فعال، شایعات و نگرانی های زیادی پیرامون کلاهبرداری ارز شیبا مطرح می شود. این بخش به بررسی دلایل اصلی این تردیدها می پردازد.

ناشناس بودن تیم توسعه:

یکی از اصلی ترین دلایلی که بسیاری از افراد شیبا اینو را یک پروژه مشکوک یا حتی کلاهبرداری می دانند، ناشناس بودن خالق یا تیم توسعه اولیه آن (ریوشی) است. در فضای رمزارزها، ناشناس بودن می تواند هم نشانه تمرکززدایی و هم عاملی برای عدم شفافیت و فرار از پاسخگویی باشد. اگرچه بنیان گذار بیت کوین، ساتوشی ناکاموتو نیز ناشناس است، اما پروژه هایی که بنیان گذاران آن ها هویت مشخصی ندارند، معمولاً با سوءظن بیشتری مواجه می شوند، زیرا در صورت بروز مشکل یا کلاهبرداری (مانند راگ پول)، شناسایی و پیگرد قانونی عاملان آن دشوار خواهد بود.

مفهوم پامپ و دامپ و نگرانی ها از دستکاری:

پامپ و دامپ (Pump and Dump) یکی از شیوه های رایج کلاهبرداری در بازارهای مالی، به ویژه در بازار نوسانی رمزارزها است. این فرآیند به این صورت است که:

1. پامپ (Pump): گروهی از افراد یا نهنگ ها (Whales)، با تبلیغات گسترده و ایجاد هیجان کاذب، قیمت یک دارایی را به صورت مصنوعی افزایش می دهند. آن ها خود از قبل حجم زیادی از آن دارایی را با قیمت پایین خریداری کرده اند.
2. دامپ (Dump): پس از رسیدن قیمت به اوج، این افراد ناگهان دارایی های خود را به فروش می رسانند. این حجم بالای فروش باعث سقوط شدید قیمت شده و سرمایه گذارانی که در اوج قیمت وارد شده اند، با ضررهای سنگین یا از دست دادن کامل سرمایه خود مواجه می شوند.

با توجه به نوسانات شدید قیمت شیبا اینو و رشد ناگهانی آن در بازه های زمانی کوتاه، بسیاری این پروژه را قربانی یا ابزاری برای طرح های پامپ و دامپ می دانند. این نگرانی ها در مورد هر ارز دیجیتالی که نوسانات بالایی دارد و توسط جامعه ای پرشور حمایت می شود، می تواند مطرح شود.

عدم کاربرد ذاتی و پشتوانه قوی:

انتقاد دیگری که به شیبا اینو وارد می شود، نبود کاربرد ذاتی یا یک فناوری نوآورانه بلاک چینی در هسته آن است. در مقایسه با پروژه هایی مانند اتریوم که یک پلتفرم برای توسعه برنامه های غیرمتمرکز ارائه می دهد یا بیت کوین که به عنوان یک ذخیره ارزش عمل می کند، شیبا اینو در ابتدا صرفاً یک توکن بود که هدف اصلی آن ایجاد یک جامعه آنلاین و رقابت با دوج کوین بود. این عدم وجود پشتوانه فنی قوی، باعث می شود که ارزش آن بیشتر بر اساس حدس و گمان (Speculation) و احساسات بازار تعیین شود تا ارزش واقعی و کاربردی. این ویژگی، سرمایه گذاری در آن را بسیار پرریسک می کند و آن را مستعد شایعات کلاهبرداری ارز شیبا می سازد.

سهولت ایجاد توکن و پروژه های تقلبی:

یکی از واقعیت های فضای بلاک چین این است که ایجاد یک توکن جدید، به ویژه بر بستر شبکه هایی مانند اتریوم (توکن های ERC-20) یا بایننس اسمارت چین (توکن های BEP-20)، نسبتاً ساده است و نیاز به دانش برنامه نویسی پیچیده ای ندارد. این سهولت، بستر را برای ایجاد توکن های جعلی یا پروژه های تقلبی فراهم می کند که با سوءاستفاده از نام و برند پروژه های محبوب مانند شیبا اینو، اقدام به کلاهبرداری می کنند. این مسئله باعث می شود که سرمایه گذاران ناآگاه به راحتی در دام این پروژه های اسکم بیفتند و تصور کنند که خود شیبا اینو کلاهبرداری است، در حالی که این سوءاستفاده از نام آن است.

واقعیت چیست؟ آیا شیبا اینو واقعاً کلاهبرداری است؟ (تحلیل جامع و بی طرفانه)

پس از بررسی دلایل شک و تردید، اکنون زمان آن است که با رویکردی بی طرفانه، به این پرسش کلیدی پاسخ دهیم که آیا شیبا اینو یک کلاهبرداری است یا خیر؟

شیبا اینو یک پروژه کلاهبرداری نیست، اما یک دارایی سوداگرانه پرریسک است:

با قاطعیت می توان گفت که شیبا اینو، به عنوان یک پروژه، کلاهبرداری نیست. یک پروژه کلاهبرداری (Scam) معمولاً با وعده های دروغین، پنهان کاری اطلاعات و عدم وجود تیم توسعه واقعی یا محصول مشخص، به قصد سرقت سرمایه کاربران ایجاد می شود. در حالی که شیبا اینو، با وجود ناشناس بودن خالق اولیه، دارای یک تیم توسعه فعال، یک نقشه راه و اکوسیستمی رو به رشد است.

به گفته تحلیلگر برجسته بلومبرگ، مایک مک گلون، شیبا اینو یک دارایی سوداگرانه (Speculative Asset) محسوب می شود؛ به این معنا که ارزش آن بیشتر بر پایه حدس و گمان و نوسانات بازار تعیین می شود تا ارزش ذاتی و کاربرد مشخص. این تفاوت اساسی بین کلاهبرداری و دارایی پرریسک است.

ریسک های ذاتی میم کوین ها به دلیل وابستگی شدید به احساسات بازار، جامعه آنلاین و تبلیغات، بسیار بالا است. این دارایی ها می توانند در مدت زمان کوتاهی رشد انفجاری داشته باشند و به همان سرعت نیز سقوط کنند. سرمایه گذاری در آن ها نیازمند درک عمیق از ریسک و تحمل نوسانات شدید است.

تلاش های تیم توسعه برای افزایش کاربرد و تمرکززدایی (از میم کوین تا اکوسیستم کامل):

تیم توسعه شیبا اینو در تلاش است تا با افزودن کاربردهای عملی و توسعه اکوسیستم خود، از ماهیت صرفاً میم کوین فاصله گرفته و به یک پروژه بلاک چینی جامع تبدیل شود. این اقدامات شامل:

• ShibaSwap (شیباسواپ): این صرافی غیرمتمرکز اختصاصی، به کاربران امکان می دهد تا توکن های SHIB، LEASH (توکن دیگر اکوسیستم شیبا) و BONE (توکن حاکمیتی) را معامله، استیک و فارم کنند. این پلتفرم با ارائه گزینه های متنوع برای کسب سود، تلاش می کند تا ارزش بیشتری برای دارندگان توکن ایجاد کند.
• Shibarium (شیباریوم): شیباریوم یک راه حل لایه دوم (Layer 2) است که بر روی شبکه اتریوم ساخته شده است. هدف اصلی آن، افزایش مقیاس پذیری و کاهش کارمزدهای تراکنش ها در اکوسیستم شیبا است. با فعال شدن شیباریوم، توسعه دهندگان می توانند برنامه های غیرمتمرکز (DApps) جدیدی را بر روی این شبکه بسازند که این امر به گسترش کاربردهای شیبا اینو کمک شایانی می کند.
• Shiba Metaverse و NFTها: تیم شیبا اینو برنامه هایی برای ورود به حوزه متاورس و توکن های غیرمثلی (NFT) نیز دارد. ایجاد یک دنیای مجازی اختصاصی و مجموعه های NFT، به دنبال ایجاد تجربه های کاربری جدید و افزایش جذابیت پروژه برای جوامع هنری و بازی است.
• ShibDAO (شیب دائو): شیب دائو یک ساختار حکمرانی غیرمتمرکز است که به جامعه شیبا اینو (Shiba Army) اجازه می دهد تا در تصمیم گیری های کلیدی پروژه مشارکت داشته باشند و رأی دهند. این سیستم حکمرانی چندلایه، شامل DAOهای مختلفی مانند SHIB DAO، BONE DAO، LEASH DAO و TREAT DAO است که هر کدام مسئولیت های خاصی را بر عهده دارند و به سمت تمرکززدایی بیشتر حرکت می کنند.
• Bury 2.0: این سیستم استیکینگ جدید، به کاربران امکان می دهد تا با قفل کردن توکن های خود، در فرآیندهای حاکمیتی مشارکت کرده و قدرت رأی گیری بیشتری کسب کنند.

مبارزه با کلاهبرداری های داخلی در اکوسیستم شیباریوم:

تیم توسعه شیبا اینو به خوبی از خطرات کلاهبرداری و سوءاستفاده های موجود در فضای رمزارزها آگاه است. اخیراً «داوینچی.شیب»، یکی از اعضای اصلی تیم توسعه شیباریوم، اعلام کرد که تحقیقات داخلی برای مقابله با پروژه های مخرب و کلاهبرداری (Rug Pulls) در شبکه شیباریوم آغاز شده است. این اقدام نشان دهنده تعهد تیم به حفظ امنیت و اعتبار اکوسیستم خود است. همچنین، «لوسی»، مسئول بازاریابی شیبا، هشدارهای مکرری درباره فیشینگ و اسکم ها به جامعه داده و بر لزوم هوشیاری کاربران تأکید کرده است. این مبارزه فعال با کلاهبرداری های ارز شیبا که از نام پروژه سوءاستفاده می کنند، گواه دیگری بر مشروعیت پروژه اصلی است.

کلاهبرداری های رایج با سوءاستفاده از نام شیبا اینو (هشدارها و مثال ها)

در حالی که پروژه شیبا اینو خود کلاهبرداری نیست، اما محبوبیت آن باعث شده تا نام و برند آن مورد سوءاستفاده کلاهبرداران قرار گیرد. شناخت این روش ها برای محافظت از دارایی ها حیاتی است.

توکن های جعلی (Fake SHIB Tokens):

کلاهبرداران اقدام به ایجاد توکن هایی با نام ها و نمادهای بسیار مشابه SHIB می کنند و آن ها را در صرافی های غیرمتمرکز عرضه می کنند. این توکن ها اغلب با وعده سودهای نجومی یا به عنوان «شیبا اینو نسل بعدی» تبلیغ می شوند. سرمایه گذاران ناآگاه با تصور اینکه در حال خرید شیبا اینو اصلی هستند، این توکن های جعلی را خریداری می کنند و پس از مدتی متوجه می شوند که توکن هایشان بی ارزش شده اند یا قابلیت فروش ندارند. برای شناسایی توکن اصلی SHIB، همیشه باید آدرس قرارداد هوشمند (Contract Address) آن را از منابع رسمی مانند وب سایت شیبا اینو، کوین مارکت کپ (CoinMarketCap) یا کوین گکو (CoinGecko) بررسی کنید.

وب سایت ها و پلتفرم های فیشینگ (Phishing Websites):

این کلاهبرداران وب سایت هایی مشابه صرافی های معتبر، کیف پول های رمزارزی یا حتی سایت های رسمی پروژه شیبا اینو ایجاد می کنند. هدف آن ها فریب کاربران برای وارد کردن اطلاعات ورود (نام کاربری و رمز عبور) یا عبارات بازیابی (Seed Phrases) کیف پولشان است. به محض وارد کردن این اطلاعات، کلاهبرداران به کیف پول کاربر دسترسی پیدا کرده و دارایی ها را سرقت می کنند. همیشه آدرس URL وب سایت ها را با دقت بررسی کنید و از وجود پروتکل امنیتی HTTPS (قفل سبز در کنار آدرس) اطمینان حاصل نمایید.

طرح های پانزی و هرمی (Ponzi/Pyramid Schemes):

این طرح ها با وعده سودهای بسیار بالا و غیرواقعی در مدت زمان کوتاه، سرمایه گذاران را جذب می کنند. در طرح های پانزی، سود سرمایه گذاران قدیمی از پول سرمایه گذاران جدید پرداخت می شود و در طرح های هرمی، افراد باید با جذب زیرمجموعه، سود کسب کنند. بسیاری از این طرح ها با استفاده از نام پروژه های محبوب مانند شیبا اینو، اعتبار کاذب برای خود دست و پا می کنند. این طرح ها معمولاً ناپایدار هستند و پس از جذب تعداد کافی سرمایه گذار، بنیان گذاران با پول ها ناپدید می شوند. هوشیاری در برابر هرگونه وعده سود تضمینی و غیرعادی ضروری است.

کلاهبرداری از طریق شبکه های اجتماعی و اینفلوئنسرها:

کلاهبرداران از طریق حساب های جعلی، هک شده یا حتی با همکاری اینفلوئنسرهای فریب خورده یا بی اخلاق، پروژه های اسکم را در شبکه های اجتماعی (مانند توییتر، تلگرام، اینستاگرام) تبلیغ می کنند. آن ها ممکن است ایردراپ های جعلی، مسابقات با جوایز دروغین یا پروژه هایی را با پشتوانه دروغین شیبا اینو معرفی کنند. همیشه به توصیه های سرمایه گذاری بدون تحقیق اعتماد نکنید و اطلاعات را از منابع رسمی و معتبر پروژه شیبا اینو پیگیری نمایید.

ایردراپ ها و هدایای جعلی:

ایردراپ های جعلی، یکی دیگر از روش های کلاهبرداری رایج است. کلاهبرداران با ادعای اهدای رایگان توکن های شیبا اینو یا توکن های مرتبط با اکوسیستم شیبا، از کاربران می خواهند که کلید خصوصی کیف پول خود را وارد کنند یا کیف پول خود را به یک وب سایت مشکوک متصل نمایند. به خاطر داشته باشید که هیچ پروژه معتبری از شما درخواست کلید خصوصی یا عبارت بازیابی نمی کند و اتصال کیف پول به سایت های ناشناس می تواند منجر به تخلیه دارایی های شما شود.

چگونه خود را در برابر کلاهبرداری های شیبا و سایر رمزارزها محافظت کنیم؟ (راهکارهای عملی برای سرمایه گذاران)

بازار ارزهای دیجیتال فرصت های بی نظیری برای رشد سرمایه ارائه می دهد، اما در عین حال، بستری برای کلاهبرداری های پیچیده نیز هست. محافظت از دارایی ها نیازمند آگاهی و اقدامات پیشگیرانه است.

تحقیق کامل و مستقل (DYOR – Do Your Own Research):

قبل از هرگونه سرمایه گذاری، تحقیق کامل و مستقل (Do Your Own Research – DYOR) را جدی بگیرید. این به معنای:

• بررسی وایت پیپر (Whitepaper) و رودمپ (Roadmap): مطالعه اسناد رسمی پروژه برای درک اهداف، فناوری، تیم و برنامه های آینده.
• تحلیل تیم پروژه: بررسی تجربه، سابقه و اعتبار اعضای تیم. اگر تیم ناشناس است، باید با احتیاط بیشتری عمل کرد.
• استفاده از چندین منبع معتبر: صرفاً به یک منبع خبری یا تبلیغاتی اکتفا نکنید. اخبار و تحلیل ها را از رسانه ها و وب سایت های تحلیلی معتبر پیگیری کنید.

مدیریت ریسک هوشمندانه:

مدیریت ریسک، سنگ بنای سرمایه گذاری موفق در بازار پرنوسان رمزارزها است:

• سرمایه گذاری فقط به اندازه ای که آمادگی از دست دادن آن را دارید: هرگز پولی را که برای زندگی ضروری است، در ارزهای دیجیتال سرمایه گذاری نکنید، به ویژه در دارایی های پرریسک مانند میم کوین ها.
• عدم تخصیص بخش بزرگی از سرمایه به یک دارایی پرریسک: سبد سرمایه گذاری خود را متنوع کنید. حتی اگر به آینده شیبا اینو خوش بین هستید، تمام سرمایه خود را به آن اختصاص ندهید.

امنیت کیف پول و اطلاعات شخصی:

امنیت کیف پول شما، حفاظت از دارایی هایتان را تضمین می کند:

• استفاده از کیف پول های سخت افزاری: برای نگهداری بلندمدت و مقادیر زیاد رمزارز، کیف پول های سخت افزاری (مانند لجر و ترزور) امن ترین گزینه هستند.
• عدم افشای کلیدهای خصوصی (Private Keys) و عبارات بازیابی (Seed Phrases): این ها کلیدهای دسترسی به دارایی های شما هستند. هرگز آن ها را با هیچکس به اشتراک نگذارید و در مکان های امن و آفلاین نگهداری کنید.
• فعال سازی تایید دو مرحله ای (2FA): برای تمام حساب های صرافی، کیف پول و ایمیل خود، 2FA را فعال کنید تا یک لایه امنیتی اضافی داشته باشید.
• احتیاط در اتصال کیف پول به پلتفرم های غیرقابل اعتماد: قبل از اتصال کیف پول خود به هر وب سایتی، از اعتبار و امنیت آن اطمینان حاصل کنید. از revoke.cash برای بررسی و لغو دسترسی های غیرضروری استفاده کنید.

انتخاب صرافی های معتبر و شناخته شده:

همواره معاملات خود را در صرافی های ارز دیجیتال معتبر و با سابقه انجام دهید. صرافی های شناخته شده دارای پروتکل های امنیتی قوی تر، بیمه دارایی ها و پشتیبانی مشتری قابل اعتماد هستند.

آگاهی از هشدارهای رسمی:

همیشه کانال های ارتباطی رسمی پروژه هایی که در آن ها سرمایه گذاری کرده اید را دنبال کنید. برای شیبا اینو، وب سایت رسمی، حساب های توییتر تیم توسعه (مانند شیباریوم)، و انجمن های رسمی، بهترین منابع برای دریافت آخرین اخبار و هشدارهای امنیتی هستند.

کلاهبرداران پیوسته در حال ابداع روش های جدید برای فریب کاربران هستند. هوشیاری مداوم، آموزش و رعایت اصول امنیتی، بهترین سپر در برابر این تهدیدات است. به یاد داشته باشید که در بازار رمزارزها، مسئولیت اصلی امنیت دارایی هایتان بر عهده خود شماست.

نتیجه گیری: نگاهی به آینده شیبا و اهمیت هوشیاری

در نهایت، برای پاسخ به این سوال محوری که آیا کلاهبرداری ارز شیبا واقعیت دارد، باید میان ماهیت پروژه و سوءاستفاده از نام آن تمایز قائل شد. شیبا اینو به عنوان یک پروژه، کلاهبرداری نیست، اما ماهیت سوداگرانه و پرریسک آن ایجاب می کند سرمایه گذاران با آگاهی کامل و هوشیاری وارد عمل شوند. این پروژه از یک میم کوین ساده فراتر رفته و با تلاش برای توسعه اکوسیستم جامع خود شامل ShibaSwap، Shibarium، متاورس و ساختار حاکمیتی ShibDAO، به سوی کاربردگرایی و تمرکززدایی گام برمی دارد. این پیشرفت ها نشان دهنده تعهد تیم توسعه به ایجاد ارزش واقعی و طولانی مدت است.

با این حال، فضای پرهیجان و ناشناس ارزهای دیجیتال، همواره محلی جذاب برای کلاهبرداران است که از نام پروژه های محبوب مانند شیبا اینو برای فریب سرمایه گذاران استفاده می کنند. توکن های جعلی، وب سایت های فیشینگ، طرح های پانزی و کلاهبرداری های شبکه های اجتماعی، نمونه هایی از این سوءاستفاده ها هستند. برای محافظت از سرمایه خود در برابر این تهدیدات، تحقیق کامل و مستقل، مدیریت ریسک هوشمندانه، رعایت اصول امنیت کیف پول و اطلاعات شخصی، و انتخاب صرافی های معتبر، از اهمیت بالایی برخوردار است. آگاهی و هوشیاری مداوم در بازار رمزارزها، کلید موفقیت و بقا در این دنیای پرفراز و نشیب است.