بررسی و رفع مشکلات Mobile Usability

کاربرپسندی موبایل برای وب سایت ها حیاتی است؛ زیرا بخش عمده ای از ترافیک اینترنت از دستگاه های همراه تامین می شود و گوگل نیز سایت های با تجربه کاربری موبایل ضعیف را در نتایج جستجو پایین تر قرار می دهد. این مقاله راهنمایی جامع برای شناسایی و رفع خطاهای Mobile Usability سایت شما در گوگل سرچ کنسول است تا عملکرد و رتبه سایت شما بهبود یابد.

در عصر دیجیتال کنونی، دستگاه های موبایل به ابزاری جدایی ناپذیر برای دسترسی به اطلاعات و انجام فعالیت های آنلاین تبدیل شده اند. این تحول، اهمیت Mobile Usability یا کاربرپسندی موبایل را بیش از پیش نمایان ساخته است. برای صاحبان وب سایت ها، وب مسترها و متخصصان سئو، درک و رفع مشکلات مرتبط با کاربرپسندی موبایل نه تنها یک اولویت، بلکه یک ضرورت استراتژیک محسوب می شود. یک وب سایت که تجربه کاربری مطلوبی در موبایل ارائه نمی دهد، می تواند به از دست دادن ترافیک، کاهش نرخ تبدیل و افت جایگاه در نتایج جستجو منجر شود.

اهمیت کاربرپسندی موبایل فراتر از صرفاً نمایش صحیح محتوا در اندازه های مختلف صفحه است؛ بلکه به ایجاد یک تجربه تعاملی روان، سریع و لذت بخش برای کاربر موبایل می پردازد. این تجربه مستقیماً بر نرخ پرش، زمان حضور کاربر در سایت و در نهایت بر موفقیت کلی کسب وکار آنلاین شما تأثیر می گذارد. از سوی دیگر، موتورهای جستجو مانند گوگل، Mobile Usability را به عنوان یک فاکتور رتبه بندی کلیدی در الگوریتم های خود لحاظ کرده اند، به ویژه با رویکرد Mobile-first Indexing که محتوای نسخه موبایل سایت را برای ایندکس و رتبه بندی در اولویت قرار می دهد.

در حالی که Mobile Usability به معنای سهولت استفاده و تجربه مثبت کاربر در دستگاه های موبایل است، Mobile-first Indexing رویکرد گوگل برای خزش، ایندکس و رتبه بندی صفحات بر اساس نسخه موبایل آن هاست. این دو مفهوم با هم مرتبط اما متفاوت هستند. سایت هایی که در تست Mobile Usability موفق می شوند، شانس بیشتری برای رتبه بندی بهتر در Mobile-first Indexing دارند، اما صرفاً موفقیت در یکی به معنای تضمین دیگری نیست. هدف این مقاله، ارائه یک راهنمای کامل و کاربردی برای شناسایی، درک و رفع رایج ترین مشکلات Mobile Usability است تا وب سایت شما نه تنها برای کاربران موبایل بهینه شود، بلکه در نتایج جستجوی موبایل نیز عملکرد بهتری داشته باشد.

آشنایی با ابزارها و گزارشات تشخیص مشکلات Mobile Usability

برای رفع هر مشکلی، ابتدا باید آن را به درستی شناسایی کرد. خوشبختانه، گوگل ابزارهای قدرتمندی را برای کمک به تشخیص و تحلیل مشکلات Mobile Usability در اختیار وب مسترها قرار داده است. استفاده صحیح از این ابزارها، اولین گام در مسیر بهبود تجربه کاربری موبایل و افزایش عملکرد سئوی سایت شماست.

گزارش Mobile Usability در گوگل سرچ کنسول

گوگل سرچ کنسول (Google Search Console) ابزاری حیاتی برای نظارت بر عملکرد و سلامت سایت شما در نتایج جستجوی گوگل است. یکی از بخش های کلیدی این ابزار، گزارش Mobile Usability است که به صورت خاص به مسائل مربوط به تجربه کاربری در دستگاه های موبایل می پردازد.

برای دسترسی به این گزارش، پس از ورود به حساب سرچ کنسول خود، از منوی سمت چپ به بخش Experience و سپس Mobile Usability بروید. در این بخش، خلاصه ای از وضعیت صفحات سایت شما نمایش داده می شود که شامل دو دسته بندی اصلی است:

• Error (خطا): این بخش شامل صفحاتی است که گوگل در آن ها مشکلات کاربرپسندی موبایل را شناسایی کرده است. این خطاها می توانند به طور جدی بر تجربه کاربر و رتبه بندی سایت شما تأثیر بگذارند.
• Valid (معتبر): صفحاتی که در این دسته بندی قرار می گیرند، از نظر گوگل فاقد مشکلات Mobile Usability بوده و تجربه کاربری مطلوبی در دستگاه های موبایل ارائه می دهند.

با کلیک بر روی بخش Error، لیستی از خطاها با توضیحات مربوط به هر یک نمایش داده می شود. وضعیت های رایج ارورها مانند Page is not Mobile usable یا Mobile Usability Issues Detected نشان دهنده این است که صفحه مورد نظر از حداقل استانداردهای کاربرپسندی موبایل برخوردار نیست. این گزارش به شما کمک می کند تا صفحات نیازمند بهبود را به سرعت شناسایی کرده و برای رفع مشکلات آن ها برنامه ریزی کنید.

Google Mobile-Friendly Test

ابزار Google Mobile-Friendly Test یک ابزار آنلاین ساده و کارآمد است که به شما امکان می دهد تا تنها با وارد کردن URL یک صفحه، وضعیت Mobile-Friendly بودن آن را به سرعت بررسی کنید. این ابزار بلافاصله پس از تحلیل، نتیجه ای مبنی بر Page is mobile-friendly یا Page is not mobile-friendly را نمایش می دهد.

نحوه استفاده از این ابزار بسیار آسان است: کافیست آدرس URL صفحه مورد نظر خود را در فیلد مربوطه وارد کرده و دکمه Test URL را کلیک کنید. پس از مدت کوتاهی، نتایج تحلیل به شما نمایش داده می شود.

یکی از مهم ترین بخش های این ابزار، گزینه های View tested page و Screenshot است. با استفاده از Screenshot، می توانید تصویری از نحوه نمایش صفحه توسط ربات گوگل را در دستگاه موبایل مشاهده کنید، که این امر به شناسایی بصری مشکلات کمک شایانی می کند. گزینه View tested page نیز جزئیات بیشتری از کدهای HTML رندر شده، منابع صفحه و پیام های خطای کنسول را ارائه می دهد که برای توسعه دهندگان بسیار مفید است. این ابزار یک راه سریع برای اعتبارسنجی تغییرات پس از رفع مشکلات است.

ابزار Inspect Element مرورگر (Developer Tools)

ابزارهای توسعه دهنده مرورگر (Developer Tools)، مانند Inspect Element در کروم، فایرفاکس یا اج، ابزارهایی قدرتمند و ضروری برای هر وب مستر و توسعه دهنده ای هستند. این ابزارها به شما امکان می دهند تا ساختار HTML، سبک های CSS و اسکریپت های جاوا اسکریپت یک صفحه را در لحظه مشاهده و ویرایش کنید و مهم تر از آن، نحوه نمایش صفحه در اندازه های مختلف صفحه نمایش (از جمله موبایل) را شبیه سازی کنید.

برای استفاده از این ابزار:

1. بر روی قسمتی از صفحه که می خواهید بررسی کنید، کلیک راست کرده و گزینه Inspect یا Inspect Element را انتخاب کنید.
2. پنجره Developer Tools در پایین یا کنار مرورگر باز می شود. در این پنجره، یک آیکون شبیه به گوشی موبایل و تبلت (معمولاً با عنوان Toggle device toolbar یا Responsive Design Mode) وجود دارد که با کلیک بر روی آن، می توانید حالت نمایش صفحه را به حالت موبایل تغییر دهید.
3. در این حالت، می توانید ابعاد مختلف صفحه موبایل را انتخاب کرده یا ابعاد دلخواه خود را وارد کنید. همچنین، می توانید دستگاه های خاصی مانند آیفون، سامسونگ و غیره را شبیه سازی کنید.
4. با استفاده از گزینه های Elements و Styles در همین پنجره، می توانید المان های صفحه را انتخاب کرده و اندازه فونت، فاصله بین عناصر، ابعاد تصاویر و سایر ویژگی های CSS آن ها را مشاهده و به صورت موقت تغییر دهید تا تأثیر آن ها را در لحظه ببینید.

این ابزار به شما کمک می کند تا مشکلات بصری مانند متن های کوچک، دکمه های نزدیک به هم و محتوای عریض تر از صفحه را قبل از اعتبارسنجی نهایی با ابزارهای گوگل، به صورت دقیق و گام به گام شناسایی و راهکارهای اولیه را آزمایش کنید.

راهنمای گام به گام رفع خطاهای رایج Mobile Usability در سرچ کنسول

پس از آشنایی با ابزارهای تشخیص، نوبت به رفع عملی مشکلات رایج Mobile Usability می رسد. در این بخش، به بررسی دقیق هر یک از خطاهای متداول در گوگل سرچ کنسول و ارائه راهکارهای عملی و کدنویسی برای آن ها می پردازیم.

۳.۱. خطای Text too small to read (متن خیلی کوچک برای خواندن)

این خطا زمانی در گزارش Mobile Usability سرچ کنسول ظاهر می شود که گوگل تشخیص دهد اندازه فونت متن های سایت شما در دستگاه های موبایل بیش از حد کوچک است. معمولاً این مشکل برای فونت هایی با اندازه کمتر از ۱۲-۱۴ پیکسل رخ می دهد که خواندن آن ها بدون نیاز به زوم کردن برای کاربران دشوار است. این امر تجربه کاربری را به شدت کاهش داده و می تواند منجر به افزایش نرخ پرش شود.

تشخیص دقیق

برای شناسایی دقیق متن های مشکل ساز و اندازه فونت آن ها، می توانید از ابزار Inspect Element مرورگر استفاده کنید. بر روی متن مورد نظر راست کلیک کرده و گزینه Inspect را انتخاب کنید. در پنجره Developer Tools، به تب Styles بروید و به دنبال خاصیت `font-size` برای عنصر انتخاب شده یا عناصر والد آن باشید. این روش به شما کمک می کند تا دقیقاً متوجه شوید کدام بخش از متن نیاز به تغییر اندازه دارد.

راهکارها

رفع این خطا معمولاً با اعمال تغییرات در فایل های CSS یا از طریق تنظیمات سیستم مدیریت محتوا (مانند وردپرس) انجام می شود.

• CSS:

  بهترین روش، تعیین اندازه فونت مناسب و واکنش گرا برای عناصر اصلی متن است. برای متن بدنه (پاراگراف ها)، اندازه ۱۶ پیکسل معمولاً استاندارد طلایی محسوب می شود. برای عنوان ها (h1 تا h6) نیز باید از اندازه هایی استفاده کنید که به ترتیب بزرگ تر و خواناتر باشند. مثال:

  
  body {
    font-size: 16px; /* اندازه پایه برای متن بدنه */
  }
  
  h1 {
    font-size: 2.5em; /* معادل 40px اگر body 16px باشد */
  }
  
  h2 {
    font-size: 2em; /* معادل 32px */
  }
  
  h3 {
    font-size: 1.75em; /* معادل 28px */
  }
  
  p {
    font-size: 1em; /* معادل 16px */
    line-height: 1.6; /* افزایش فاصله خطوط برای خوانایی بهتر */
  }
  
  /* استفاده از مدیا کوئری برای تغییر اندازه فونت در دستگاه های کوچکتر */
  @media (max-width: 768px) {
    h1 {
      font-size: 2em; /* کاهش اندازه در موبایل */
    }
    h2 {
      font-size: 1.7em;
    }
    /* سایر تنظیمات فونت برای موبایل */
  }
  

  شما می توانید این کدهای CSS را در فایل `style.css` قالب سایت خود (با رعایت نکات مربوط به قالب های فرزند یا Child Theme) یا در بخش CSS سفارشی قالب یا افزونه های مربوطه اضافه کنید.

• وردپرس:

  برای کاربران وردپرس، رفع این مشکل معمولاً ساده تر است:

  • ویرایشگر گوتنبرگ/کلاسیک: در ویرایشگر پیش فرض وردپرس، می توانید هنگام نوشتن یا ویرایش محتوا، اندازه فونت را برای پاراگراف ها و عنوان ها تنظیم کنید. برای این کار، بلاک مورد نظر را انتخاب کرده و از گزینه های موجود در نوار ابزار یا پنل سمت راست، اندازه فونت را تغییر دهید.
  • پیج بیلدرها (مانند المنتور، ویژوال کامپوزر): اکثر پیج بیلدرها گزینه های گسترده ای برای کنترل اندازه فونت، رنگ و سایر ویژگی های تایپوگرافی ارائه می دهند. به راحتی می توانید هر عنصر متنی را انتخاب کرده و اندازه فونت آن را در تنظیمات مربوطه تغییر دهید.
  • سفارشی سازی قالب (Theme Customizer): بسیاری از قالب های وردپرس، گزینه هایی برای تنظیمات تایپوگرافی سراسری سایت در بخش Customize پنل مدیریت وردپرس دارند. این بخش معمولاً به شما امکان می دهد تا اندازه فونت پیش فرض برای بدنه متن، عنوان ها و سایر عناصر را تنظیم کنید.
• نکته پیشرفته: استفاده از واحدهای رلتیو (em, rem, vw)

  برای انعطاف پذیری بیشتر و طراحی واکنش گرای واقعی، توصیه می شود از واحدهای رلتیو (مانند `em`، `rem` و `vw`) به جای `px` برای تعیین اندازه فونت استفاده کنید.

  • em: اندازه فونت را نسبت به عنصر والد خود تنظیم می کند.
  • rem: اندازه فونت را نسبت به عنصر ریشه (HTML) تنظیم می کند، که کنترل متمرکزی را فراهم می آورد.
  • vw: اندازه فونت را نسبت به عرض viewport تنظیم می کند و باعث می شود متن با تغییر اندازه صفحه نمایش به صورت خودکار تغییر سایز دهد.

  استفاده از این واحدها، به ویژه `rem`، می تواند مدیریت تایپوگرافی را در طرح بندی های واکنش گرا به مراتب ساده تر کند.

۳.۲. خطای Clickable elements too close together (عناصر قابل کلیک بیش از حد نزدیک به هم)

این خطا زمانی رخ می دهد که عناصر قابل کلیک مانند دکمه ها، لینک ها یا آیکون ها در صفحه وب، فاصله کافی از یکدیگر ندارند یا اندازه ناحیه لمس آن ها برای انگشت کاربر در موبایل بسیار کوچک است. گوگل توصیه می کند که هر عنصر قابل کلیک باید حداقل ۴۸x۴۸ پیکسل فضای لمس داشته باشد تا کاربران بتوانند به راحتی و بدون لمس تصادفی عناصر مجاور، با آن تعامل کنند.

تشخیص دقیق

برای بررسی این مشکل، مجدداً از ابزار Inspect Element مرورگر استفاده کنید. حالت شبیه سازی موبایل را فعال کرده و بر روی عناصر قابل کلیک که فکر می کنید مشکل دارند، کلیک کنید. در تب Computed یا Layout می توانید ابعاد عنصر و همچنین فضای `padding` و `margin` آن را مشاهده کنید. عناصر باید به گونه ای طراحی شوند که فضای کافی برای لمس انگشت (معادل حدود ۹ میلی متر) را فراهم کنند.

راهکارها

برای رفع این خطا، باید فضای اطراف عناصر قابل کلیک را افزایش داده یا ابعاد خود عناصر را بزرگ تر کنید.

• CSS:

  می توانید با اضافه کردن `padding` (فاصله داخلی) به خود عنصر یا `margin` (فاصله خارجی) به عناصر اطراف، فضای لمس را افزایش دهید.

  
  /* برای لینک ها و دکمه ها */
  .my-button, .my-link {
    padding: 12px 16px; /* افزایش padding برای افزایش فضای لمس */
    margin-bottom: 8px; /* ایجاد فاصله بین عناصر عمودی */
    display: inline-block; /* اطمینان از اعمال padding/margin به درستی */
    min-width: 48px; /* حداقل عرض */
    min-height: 48px; /* حداقل ارتفاع */
    box-sizing: border-box; /* برای محاسبه درست ابعاد */
  }
  
  /* برای آیکون ها */
  .icon-wrapper {
    padding: 8px; /* فضای اطراف آیکون را افزایش دهید */
    display: inline-flex;
    align-items: center;
    justify-content: center;
    min-width: 48px;
    min-height: 48px;
  }
  

  این کدها را می توان به فایل CSS سفارشی قالب یا به صورت مستقیم در فایل `style.css` اضافه کرد.

• وردپرس:

  در سیستم مدیریت محتوای وردپرس:

  • پیج بیلدرها: اکثر پیج بیلدرها مانند المنتور، دیوی، و ویژوال کامپوزر، امکان تنظیم `padding` و `margin` برای هر عنصر را به صورت بصری فراهم می کنند. با انتخاب عنصر مورد نظر، می توانید به راحتی مقادیر این خصوصیات را افزایش دهید.
  • افزونه های CSS سفارشی: اگر با کدنویسی راحت هستید، می توانید از افزونه هایی مانند Custom CSS یا Simple Custom CSS and JS استفاده کنید تا کدهای CSS بالا را به سایت خود اضافه کنید، بدون اینکه فایل های اصلی قالب را دستکاری کنید.
• طراحی بهینه:

  بهترین رویکرد، در نظر گرفتن ابعاد استاندارد برای عناصر قابل کلیک از همان مراحل اولیه طراحی است. از ابتدا دکمه ها و لینک ها را با ابعادی طراحی کنید که نیاز به اصلاحات بعدی نداشته باشند. همچنین، در طراحی ناوبری، به فاصله منطقی بین آیتم های منو توجه ویژه ای داشته باشید.

۳.۳. خطای Content wider than screen (محتوا عریض تر از صفحه نمایش)

این خطا نشان می دهد که برخی از المان های موجود در صفحه وب، از عرض Viewport (محدوده قابل مشاهده صفحه) دستگاه موبایل بزرگ تر هستند. این امر باعث می شود کاربر برای مشاهده کامل محتوا مجبور به اسکرول افقی (کشیدن صفحه به چپ و راست) شود، که تجربه کاربری بسیار ناخوشایندی را ایجاد می کند. این مشکل اغلب در مورد تصاویر بزرگ، جداول، بلوک های کد، نقشه ها یا Divهایی با عرض ثابت و بزرگ رخ می دهد.

تشخیص دقیق

برای تشخیص منبع این مشکل، ابتدا سایت خود را در حالت شبیه سازی موبایل در ابزار Inspect Element مرورگر مشاهده کنید. معمولاً وجود یک اسکرول بار افقی نشان دهنده این خطاست. سپس، به تب Elements بروید و با حرکت ماوس بر روی عناصر مختلف، مشاهده کنید کدام عنصر باعث ایجاد این اسکرول افقی می شود. به دنبال عناصری با `width` ثابت و بزرگ یا `min-width` بالا باشید.

راهکارها

راه حل اصلی برای این مشکل، استفاده از طراحی واکنش گرا (Responsive Design) و اطمینان از انعطاف پذیری المان های صفحه است.

• CSS:

  می توانید با استفاده از CSS، رفتار عناصر را در اندازه های مختلف صفحه نمایش کنترل کنید:

  • برای تصاویر:

    اطمینان حاصل کنید که تصاویر از عرض صفحه تجاوز نمی کنند.

    
    img {
      max-width: 100%; /* تصاویر هیچ وقت از عرض عنصر والد خود بیشتر نمی شوند */
      height: auto;    /* ارتفاع به صورت خودکار تنظیم می شود تا نسبت تصویر حفظ شود */
      display: block;  /* برای جلوگیری از مشکلات احتمالی فاصله های زیر تصویر */
    }
    

  • برای جداول و بلوک های کد بلند:

    جداول و بلوک های کد که عرض زیادی دارند، می توانند عامل این خطا باشند. برای این موارد، می توانید از `overflow-x: auto;` استفاده کنید تا یک اسکرول بار افقی تنها برای همان عنصر ایجاد شود و کل صفحه را تحت تأثیر قرار ندهد.

    
    table, pre {
      width: 100%;
      overflow-x: auto; /* ایجاد اسکرول افقی فقط برای این عنصر در صورت نیاز */
      display: block;   /* اطمینان از اعمال درست عرض و overflow */
      white-space: pre-wrap; /* برای بلوک های کد طولانی */
    }
    
    /* برای جداول پیچیده تر می توان از div والد استفاده کرد */
    .table-responsive {
      width: 100%;
      overflow-x: auto;
      -webkit-overflow-scrolling: touch; /* بهبود اسکرول در iOS */
    }
    

  • برای بلوک های Div و لی آوت ها:

    به جای تعیین `width` ثابت و بزرگ برای بلوک ها، از `width: 100%;` یا واحدهای نسبی استفاده کنید. همچنین، برای چیدمان های پیچیده تر، Flexbox و CSS Grid ابزارهای بسیار قدرتمندی برای طراحی واکنش گرا هستند.

    
    /* استفاده از Flexbox برای چیدمان واکنش گرا */
    .container {
      display: flex;
      flex-wrap: wrap; /* اجازه می دهد آیتم ها در خطوط جدید قرار گیرند */
      gap: 20px; /* فاصله بین آیتم ها */
    }
    
    .item {
      flex: 1 1 300px; /* حداقل عرض 300px، در صورت نیاز بزرگتر می شود */
      max-width: 100%; /* اطمینان از عدم تجاوز از عرض والد */
    }
    

• وردپرس:

  در محیط وردپرس:

  • مدیریت تصاویر: هنگام آپلود تصاویر، اطمینان حاصل کنید که ابعاد آن ها بیش از حد بزرگ نیستند. همچنین، در ویرایشگر گوتنبرگ، می توانید بلاک تصویر را انتخاب کرده و گزینه هایی مانند اندازه تصویر را روی Full Size تنظیم نکنید، مگر اینکه با CSS مناسب همراه باشد. از تنظیمات عرض 100% برای تصاویر استفاده کنید.
  • جداول: اگر جداول دستی اضافه می کنید، مطمئن شوید که آن ها به درستی در یک `div` با کلاس `.table-responsive` قرار گرفته اند تا اسکرول افقی داشته باشند.
  • پیج بیلدرها: پیج بیلدرها اغلب گزینه هایی برای Responsive Options دارند که به شما اجازه می دهد رفتار عناصر را در اندازه های مختلف صفحه نمایش کنترل کنید. مطمئن شوید که از تنظیمات عرض 100% یا `max-width` برای بلوک ها و ستون ها استفاده می کنید.

۳.۴. خطای Viewport not set یا Viewport not set to device-width

این خطا به یکی از اساسی ترین نیازمندی های یک وب سایت Mobile-Friendly اشاره دارد: متا تگ Viewport. متا تگ Viewport به مرورگرهای موبایل اطلاع می دهد که چگونه باید ابعاد و مقیاس صفحه را برای دستگاه های مختلف مدیریت کنند. عدم وجود این تگ یا تنظیم نادرست آن باعث می شود مرورگر صفحه را مانند یک صفحه دسکتاپ رندر کند و سپس آن را کوچک کند، که نتیجه آن متنی ناخوانا و عناصر بسیار کوچک است.

متا تگ Viewport تعیین کننده رفتار مرورگر در مدیریت ابعاد صفحه برای نمایش صحیح در دستگاه های مختلف است و وجود آن برای Mobile Usability ضروری است.

تشخیص دقیق

برای بررسی وجود یا عدم وجود این تگ، کافیست سورس کد صفحه (با فشردن Ctrl+U در مرورگر) را مشاهده کنید و در بخش `

` به دنبال تگ `<meta name=viewport …>` باشید.

• اگر این تگ را پیدا نکردید، با خطای Viewport not set مواجه هستید.
• اگر تگ وجود داشت اما مقدار `content` آن شامل `width=device-width` نبود (مثلاً `width=980px` داشت)، شما با خطای Viewport not set to device-width روبرو هستید.

راهکارها

راهکار این مشکل، افزودن یا اصلاح متا تگ Viewport است.

• افزودن/اصلاح متا تگ صحیح:

  متا تگ صحیح و استاندارد برای Viewport به شرح زیر است و باید در بخش `

  ` فایل HTML سایت شما قرار گیرد:

  
  <meta name=viewport content=width=device-width, initial-scale=1.0>
  

  توضیح اجزای این متا تگ:

  • width=device-width: این بخش به مرورگر می گوید که عرض Viewport باید برابر با عرض صفحه دستگاه (به پیکسل مستقل از دستگاه) باشد. این باعث می شود صفحه به جای ثابت بودن، با عرض دستگاه منطبق شود.
  • initial-scale=1.0: این بخش تعیین می کند که مقیاس اولیه صفحه هنگام بارگذاری چقدر باشد. `1.0` به این معنی است که صفحه با مقیاس ۱۰۰% نمایش داده شود و هیچ زوم پیش فرضی اعمال نشود.
• وردپرس:

  اکثر قالب های مدرن وردپرس این متا تگ را به صورت پیش فرض شامل می شوند. با این حال، اگر قالب شما قدیمی است یا به هر دلیلی این تگ وجود ندارد، می توانید آن را اضافه کنید:

  • ویرایش فایل `header.php`:

    بهترین روش برای افزودن این تگ در وردپرس، ویرایش فایل `header.php` قالب شماست. قبل از هرگونه تغییر، حتماً از فایل بک آپ تهیه کنید. مسیر معمول این فایل از طریق پنل مدیریت وردپرس: نمایش > ویرایشگر پرونده پوسته (Theme File Editor) > سربرگ پوسته (header.php). تگ بالا را بین تگ های `

    ` و “ اضافه کنید.

  • استفاده از افزونه های مدیریت هدر/فوتر:

    افزونه هایی مانند Insert Headers and Footers به شما این امکان را می دهند که کد HTML را بدون نیاز به دسترسی مستقیم به فایل های قالب، در بخش `

    ` سایت خود اضافه کنید. این روش برای کاربران غیرفنی امن تر است.

۳.۵. خطای Uses incompatible plugins (استفاده از افزونه های ناسازگار)

این خطا به معنای استفاده از فناوری های قدیمی و منسوخ شده در وب سایت شما است که در مرورگرهای مدرن موبایل پشتیبانی نمی شوند. رایج ترین نمونه ها شامل استفاده از فلش (Flash)، سیلورلایت (Silverlight) یا Java Applets هستند. این فناوری ها می توانند باعث بروز مشکلاتی در رندرینگ صفحه، عدم نمایش محتوا یا حتی آسیب پذیری های امنیتی شوند.

تشخیص دقیق

تشخیص این مشکل معمولاً از طریق گزارش سرچ کنسول یا بررسی دستی محتوای سایت و فهرست افزونه های نصب شده انجام می شود. اگر محتوای خاصی (مانند ویدئوها، بازی ها، یا انیمیشن ها) در موبایل نمایش داده نمی شود یا پیغام خطای افزونه های منسوخ شده را مشاهده می کنید، احتمالاً این خطا رخ داده است. در وردپرس، لازم است فهرست افزونه های نصب شده را بررسی کرده و افزونه هایی را که مدت زیادی به روزرسانی نشده اند یا به وضوح به فناوری های قدیمی اشاره دارند، شناسایی کنید.

راهکارها

راه حل این مشکل، شناسایی و جایگزینی فناوری های قدیمی با گزینه های مدرن و سازگار با وب است.

• شناسایی و حذف/غیرفعال کردن:

  فهرست افزونه ها یا کدهای Embed شده در سایت خود را بررسی کنید. هرگونه افزونه ای که برای پخش محتوای چندرسانه ای (ویدئو، صدا) یا ایجاد انیمیشن از فناوری های مانند فلش استفاده می کند، باید شناسایی شود. آن ها را غیرفعال کرده و سایت را در موبایل تست کنید تا ببینید آیا مشکل برطرف شده است یا خیر.

• جایگزینی با راهکارهای مدرن:

  به جای فلش، از فناوری های مبتنی بر HTML5، CSS3 و جاوا اسکریپت مدرن استفاده کنید. برای مثال:

  • ویدئو و صدا: به جای پلیرهای فلش، از تگ های `<video>` و `<audio>` در HTML5 استفاده کنید. سرویس های محبوبی مانند یوتیوب و آپارات نیز پلیرهای HTML5 را ارائه می دهند که به طور خودکار واکنش گرا هستند.
  • انیمیشن ها: برای انیمیشن ها، CSS3 Transitions و Animations یا کتابخانه های جاوا اسکریپت مدرن مانند GreenSock (GSAP) یا Lottie (برای انیمیشن های برداری) جایگزین های مناسبی هستند.
• توصیه به استفاده از افزونه های معتبر:

  همیشه از افزونه هایی استفاده کنید که به طور منظم به روزرسانی می شوند، از سوی توسعه دهندگان معتبر ارائه شده اند و به صراحت از موبایل فرندلی بودن و سازگاری با استانداردهای وب مدرن حمایت می کنند. بررسی امتیاز کاربران و تاریخ آخرین به روزرسانی افزونه در مخزن وردپرس، می تواند کمک کننده باشد.

۴. اعتبارسنجی و اعلام تغییرات به گوگل سرچ کنسول (Validate Fix)

پس از اعمال تغییرات برای رفع هر یک از مشکلات Mobile Usability، ضروری است که گوگل را از این اصلاحات مطلع کنید تا صفحات شما مجدداً خزش و اعتبارسنجی شوند. این فرآیند از طریق ابزار گوگل سرچ کنسول انجام می شود و به شما کمک می کند تا اطمینان حاصل کنید که گوگل تغییرات شما را تشخیص داده و خطاها برطرف شده اند.

نحوه اعتبارسنجی و اعلام تغییرات به گوگل سرچ کنسول:

1. پس از ورود به حساب سرچ کنسول خود و رفتن به بخش Mobile Usability در قسمت Experience، بر روی گزارش Error کلیک کنید تا لیست خطاهای موجود را مشاهده نمایید.
2. در کنار هر نوع خطا (مثلاً Text too small to read)، گزینه ای به نام Validate Fix (اعتبارسنجی اصلاح) وجود دارد. با کلیک بر روی این دکمه، گوگل فرآیند اعتبارسنجی را آغاز می کند.
3. پس از کلیک بر روی Validate Fix، گوگل شروع به بررسی مجدد صفحاتی می کند که قبلاً با آن خطا مواجه بوده اند. این فرآیند ممکن است چند روز تا چند هفته طول بکشد، بسته به تعداد صفحات و حجم تغییرات. شما می توانید وضعیت اعتبارسنجی را در همین گزارش پیگیری کنید.
4. گزارش وضعیت اعتبارسنجی معمولاً شامل سه مرحله است:
   • Starting: گوگل فرآیند اعتبارسنجی را آغاز کرده است.
   • Checking: گوگل در حال بررسی صفحات است.
   • Passed/Failed: اعتبارسنجی موفقیت آمیز بوده (Passed) یا همچنان مشکلاتی وجود دارد (Failed).
5. اگر اعتبارسنجی موفقیت آمیز باشد، صفحات مورد نظر به تدریج از بخش Error به بخش Valid منتقل می شوند. در صورت عدم موفقیت، گوگل دلایل و جزئیات بیشتری را ارائه خواهد داد تا بتوانید مشکلات باقی مانده را شناسایی و رفع کنید.

پیگیری منظم این گزارش ها پس از اعمال تغییرات، برای اطمینان از رفع کامل مشکلات و حفظ سلامت Mobile Usability سایت شما حیاتی است.

۵. فراتر از رفع خطا: نکات کلیدی برای طراحی و بهینه سازی موبایل-فرست

رفع خطاهای موجود در گوگل سرچ کنسول، تنها قدم اول در مسیر بهینه سازی سایت برای موبایل است. برای دستیابی به یک تجربه کاربری واقعاً برجسته و سئوی قوی، باید رویکردی فراتر از صرفاً برطرف کردن مشکلات داشته باشید و اصول طراحی موبایل-فرست را در دستور کار قرار دهید. این به معنای اولویت دادن به طراحی و عملکرد سایت برای دستگاه های موبایل از ابتدا است.

۵.۱. سرعت بارگذاری در موبایل

سرعت بارگذاری صفحه (Page Load Speed) یکی از مهم ترین عوامل در تجربه کاربری موبایل و همچنین یک فاکتور رتبه بندی کلیدی برای گوگل است. کاربران موبایل انتظارات بالایی از سرعت دارند و هر تأخیری می تواند منجر به نرخ پرش بالا شود. معیار Core Web Vitals گوگل نیز به طور فزاینده ای بر این جنبه از تجربه کاربری تأکید دارد.

• فشرده سازی تصاویر و استفاده از فرمت های نسل جدید: تصاویر بخش قابل توجهی از حجم صفحه را تشکیل می دهند. آن ها را فشرده سازی کنید (مثلاً با ابزارهایی مانند TinyPNG) و از فرمت های نسل جدید مانند WebP که حجم کمتری دارند و کیفیت خوبی ارائه می دهند، استفاده کنید.
• بهره گیری از کشینگ (Caching) و CDN: استفاده از پلاگین های کشینگ (مثل WP Rocket یا LiteSpeed Cache در وردپرس) و شبکه های توزیع محتوا (CDN) می تواند به طور چشمگیری سرعت بارگذاری را افزایش دهد. CDN محتوای سایت شما را در سرورهای نزدیک به کاربر ذخیره کرده و تحویل می دهد.
• Minify کردن فایل های CSS و JS: حذف کاراکترهای اضافی (فضاهای خالی، کامنت ها) از فایل های CSS و JavaScript حجم آن ها را کاهش داده و سرعت بارگذاری را بهبود می بخشد.
• Defer کردن جاوا اسکریپت و Lazy Load تصاویر: جاوا اسکریپت های غیرضروری را تا پس از بارگذاری محتوای اصلی به تعویق بیندازید (Defer) و تصاویر را فقط زمانی که کاربر به محدوده دید آن ها اسکرول می کند، بارگذاری کنید (Lazy Load).

۵.۲. ناوبری و منوهای بهینه برای موبایل

طراحی ناوبری (Navigation) برای موبایل باید ساده، شهودی و کارآمد باشد. فضای محدود صفحه نمایش موبایل ایجاب می کند که منوها به گونه ای طراحی شوند که کمترین فضا را اشغال کرده و در عین حال، دسترسی به تمام بخش های سایت را فراهم کنند.

• استفاده از منوهای همبرگری (Hamburger Menus): این منوها به دلیل سهولت استفاده و صرفه جویی در فضا، گزینه ای رایج و محبوب هستند. اطمینان حاصل کنید که آیکون منو به وضوح قابل مشاهده و لمس است و پس از کلیک، منوی بازشونده به راحتی قابل پیمایش باشد.
• ساختار درختی ساده و منطقی: سلسله مراتب صفحات سایت باید ساده و قابل درک باشد. از منوهای تو در تو و پیچیده که کاربر را گیج می کنند، اجتناب کنید.
• ابزار جستجوی کارآمد و قابل دسترس: قرار دادن یک آیکون جستجو در جایی مشخص و دسترسی پذیر، به خصوص برای سایت های با محتوای زیاد، ضروری است.

۵.۳. بهینه سازی فرم ها برای موبایل

پر کردن فرم ها در دستگاه های موبایل می تواند تجربه ای خسته کننده باشد اگر به درستی بهینه سازی نشده باشند.

• کاهش تعداد فیلدها و ساده سازی فرآیند: تنها فیلدهای ضروری را در فرم ها قرار دهید. فرآیند پر کردن را تا حد امکان کوتاه و ساده کنید.
• استفاده از کیبورد مناسب برای هر نوع فیلد: برای فیلدهای شماره تلفن، کیبورد عددی و برای ایمیل، کیبورد با @ و . به صورت پیش فرض نمایش داده شود. این کار با تنظیم `type` مناسب در تگ `<input>` (مثلاً `type=tel` یا `type=email`) انجام می شود.
• نمایش پیغام های خطا به صورت واضح و کاربرپسند: پیغام های خطا باید به وضوح و در کنار فیلد مربوطه نمایش داده شوند تا کاربر به سرعت مشکل را تشخیص داده و رفع کند.

۵.۴. محتوای قابل اسکن (Scannable Content)

کاربران موبایل معمولاً محتوا را به سرعت اسکن می کنند و به دنبال اطلاعات کلیدی می گردند. بنابراین، ساختار محتوا باید خوانایی بالایی داشته باشد.

• استفاده مؤثر از هدینگ ها، زیرعنوان ها، لیست ها و پاراگراف های کوتاه: متن را به بخش های کوچکتر تقسیم کنید. از H2، H3 و H4 برای ایجاد ساختار سلسله مراتبی و از لیست های مرتب و نامرتب برای نمایش اطلاعات فشرده استفاده کنید.
• حفظ فضای سفید مناسب برای خوانایی بهتر: فضای کافی بین پاراگراف ها، تصاویر و سایر عناصر، به خوانایی و استراحت چشم کاربر کمک می کند.
• بولد کردن نکات کلیدی: از تگ `` برای برجسته کردن کلمات و عبارات مهم استفاده کنید.
  

۵.۵. فاکتورهای Mobile Accessibility

دسترسی پذیری (Accessibility) به معنای طراحی وب سایت به گونه ای است که افراد دارای معلولیت نیز بتوانند به راحتی از آن استفاده کنند. این یک جنبه مهم از تجربه کاربری فراگیر است.

• اهمیت کنتراست رنگی مناسب: اطمینان حاصل کنید که کنتراست بین رنگ متن و پس زمینه به اندازه کافی زیاد است تا برای افراد دارای اختلال بینایی نیز خوانا باشد.
• اندازه هدف لمسی بزرگ تر برای کاربران با نیازهای خاص: علاوه بر توصیه ۴۸x۴۸ پیکسل گوگل، در نظر گرفتن فضای لمس بزرگ تر برای دکمه های مهم می تواند به افراد با مشکلات حرکتی کمک کند.
• پشتیبانی از Screen Readerها: استفاده صحیح از تگ های HTML معنایی (Semantic HTML)، ویژگی های ARIA و متن جایگزین (Alt Text) برای تصاویر، به Screen Readerها کمک می کند تا محتوای شما را به درستی برای کاربران نابینا یا کم بینا تفسیر کنند.

۶. تأثیر رفع مشکلات Mobile Usability بر سئو و موفقیت کسب وکار شما

بهبود Mobile Usability سایت شما تنها به معنای ارائه تجربه کاربری بهتر نیست، بلکه مستقیماً بر سئوی سایت و موفقیت کسب وکار آنلاین شما تأثیر می گذارد. گوگل به وضوح اعلام کرده است که سایت های Mobile-Friendly را در نتایج جستجوی موبایل ترجیح می دهد و این رویکرد با Mobile-first Indexing تقویت شده است. در ادامه به برخی از مهم ترین تأثیرات این بهینه سازی می پردازیم:

سرمایه گذاری بر روی Mobile Usability، نه تنها به نفع کاربران شماست، بلکه سرمایه گذاری هوشمندانه ای برای بهبود رتبه سئو و در نهایت رشد کسب وکار آنلاین شما محسوب می شود.

• افزایش رتبه در نتایج جستجوی موبایل و دیده شدن بیشتر:

  زمانی که سایت شما تجربه کاربری خوبی در موبایل ارائه دهد، گوگل آن را به عنوان یک منبع معتبر و مرتبط تشخیص می دهد و در نتایج جستجوی موبایل، رتبه بالاتری به آن اختصاص می دهد. این امر منجر به دیده شدن بیشتر (Visibility)، افزایش کلیک ها (CTR) و در نهایت ترافیک ارگانیک بیشتر می شود.

• کاهش نرخ پرش (Bounce Rate) و افزایش زمان حضور کاربر در سایت (Dwell Time):

  اگر کاربری به صفحه شما در موبایل مراجعه کند و با فونت های کوچک، دکمه های غیرقابل کلیک یا محتوای عریض تر از صفحه مواجه شود، به سرعت سایت شما را ترک می کند (افزایش نرخ پرش). با رفع این مشکلات، کاربران زمان بیشتری را در سایت شما سپری کرده و با محتوای شما درگیر می شوند که سیگنال مثبتی برای گوگل است.

• بهبود نرخ تبدیل (Conversion Rate) و افزایش فروش/لید:

  هدف نهایی بسیاری از وب سایت ها، تبدیل بازدیدکننده به مشتری یا لید است. یک سایت با Mobile Usability قوی، فرآیندهای تبدیل (مانند تکمیل فرم، خرید محصول، یا تماس) را برای کاربران موبایل ساده و روان می کند. این سادگی و روانی، مستقیماً به افزایش نرخ تبدیل و در نتیجه، افزایش فروش و درآمد منجر می شود.

• ایجاد اعتبار و اعتماد بیشتر نزد کاربران و موتورهای جستجو:

  یک وب سایت حرفه ای و Mobile-Friendly، تصویری مثبت از برند شما در ذهن کاربر ایجاد می کند. این اعتبار نه تنها از نظر انسانی مهم است، بلکه موتورهای جستجو نیز سایت های با تجربه کاربری خوب را به عنوان منابع قابل اعتماد و با کیفیت بالاتر در نظر می گیرند.

• سازگاری با ترندهای بازار و رفتار کاربر:

  با توجه به اینکه بخش عمده ای از ترافیک اینترنت از موبایل است (بیش از ۸۰ درصد ترافیک برخی سایت ها مانند دیجی کالا یا دیوار)، نادیده گرفتن Mobile Usability به معنای از دست دادن بخش عظیمی از مخاطبان بالقوه است. بهینه سازی موبایل، شما را با رفتار غالب کاربران امروزی همسو می کند.

در مجموع، بهبود Mobile Usability نه تنها یک وظیفه فنی، بلکه یک استراتژی کلیدی برای حفظ رقابت پذیری و رشد پایدار در دنیای دیجیتال امروز است.

۷. جمع بندی و نتیجه گیری نهایی

در این مقاله، به بررسی جامع و گام به گام مشکلات Mobile Usability و راهکارهای عملی برای رفع آن ها پرداختیم. از اهمیت حیاتی کاربرپسندی موبایل در دنیای امروز گرفته تا ابزارهای تشخیص مشکل مانند گوگل سرچ کنسول و Google Mobile-Friendly Test، هر جنبه ای که برای ایجاد یک تجربه کاربری مطلوب در موبایل ضروری است، پوشش داده شد. ما به تفصیل به راهکارهای CSS و وردپرسی برای رفع خطاهای رایج مانند Text too small to read، Clickable elements too close together، Content wider than screen، Viewport not set و Uses incompatible plugins پرداختیم.

فراتر از رفع صرفاً خطاها، بر اهمیت رویکرد موبایل فرست تأکید کردیم؛ رویکردی که طراحی و بهینه سازی برای دستگاه های موبایل را در اولویت قرار می دهد. نکاتی کلیدی برای بهبود سرعت بارگذاری، ناوبری، فرم ها و محتوای قابل اسکن ارائه شد و بخش مهم Mobile Accessibility نیز مورد توجه قرار گرفت. در نهایت، به تأثیرات مثبت و چشمگیر رفع مشکلات Mobile Usability بر سئو، کاهش نرخ پرش، افزایش نرخ تبدیل و اعتبارسازی برند اشاره کردیم.

پیاده سازی این راهکارها و حفظ یک وب سایت Mobile-Friendly، نه تنها به شما کمک می کند تا از جریمه های گوگل در نتایج جستجوی موبایل در امان بمانید، بلکه فرصتی بی نظیر برای ارتباط عمیق تر با مخاطبان، افزایش رضایت کاربران و در نهایت، دستیابی به اهداف کسب وکار آنلاین شما فراهم می آورد. به یاد داشته باشید که در دنیای پرسرعت دیجیتال امروز، رویکرد موبایل فرست دیگر یک گزینه نیست، بلکه یک ضرورت استراتژیک برای بقا و پیشرفت محسوب می شود. با تعهد به این اصول، وب سایت شما قادر خواهد بود تا در عرصه رقابتی آنلاین، به بهترین نحو عمل کند.