چرایی بی طرفی ترکیه در مناقشه دریای سرخ/ فعلا به نفع اردوغان نیست

رسول سلیمی: ترکیه عضو ناتو نقش «بی طرفی فعال» در بحران دریای سرخ را بر عهده دارد. آنکارا که بین منافع منطقه ای و متحدان غربی گرفتار شده است، هشدار می دهد که پاسخ نظامی به حوثی ها، صحنه سیاست را به “دریای خون” تبدیل می کند. جنگ اسراییل با غزه و گسترش آن به دریای سرخ از ماه نوامبر به طور قابل توجهی ابعاد بین المللی پیدا کرده است. این نقطه که ازنقطه نظر تجارت جهانی حیاتی است، به طور فزاینده ای نظامی سازی شده است. اعضای ناتو در واکنش به بحران امنیتی دریای سرخ یکدست نیستند و تقسیم شده اند. برخی از کشورهای ایتلاف از رویکرد نظامی برای مقابله با حملات موشکی و هواپیماهای بدون سرنشین حوثی علیه کشتی های تجاری و تجاری حمایت کرده اند. اما دیگران هشدار داده اند که چنین اقدامی تنها خطر تشدید تنش ها را به وجود می آورد. از 12 ژانویه، ایالات متحده و بریتانیا با حمایت استرالیا، بحرین، کانادا و هلند بمباران ده ها هدف حوثی در بخش های مختلف یمن را آغاز کردند. بااین حال، فرانسه، ایتالیا و اسپانیا از شرکت در این عملیات نظامی به رهبری ایالات متحده خودداری کرده اند و در عوض رویکرد دیپلماتیک بیشتری را برای بحران امنیتی دریای سرخ انتخاب کرده اند.

نه ترکیه برای همکاری علیه حوثی ها

یک عضو مهم ناتو که به شدت مخالف چنین مداخله نظامی غرب علیه انصارالله است، ترکیه است. رجب طیب اردوغان، رییس جمهور ترکیه، واشنگتن و لندن را به تلاش برای تبدیل دریای سرخ به «دریای خون» متهم کرد. اظهارات اردوغان را باید حداقل تا حدی در چارچوب سیاست داخلی ترکیه درک کرد، آن چنان که بسیاری از مردم از کشتار اسراییل در غزه خشمگین هستند. کارشناسان سیاسی معتقدند در حوزه رسانه های اجتماعی ترکیه، “تمایل فزاینده ای برای تجلیل از جنگ حوثی ها علیه اسراییل” وجود دارد. آنها می گویند در میان عموم مردم ترکیه در مورد حوثی ها کمبود دانش عمومی وجود دارد، اما اعتقاد مشترکی وجود دارد که بازیگران دولتی و غیردولتی باید از غزه حمایت کنند. بر اساس این منطق، بسیاری از ترک ها از حوثی ها حمایت می کنند. اگر چه اظهارات اردوغان اغلب برای مصرف داخلی بود؛ اما رییس جمهور ترکیه و مقامات عالی رتبه در آنکارا به شدت نگران اقدام نظامی ایالات متحده و انگلیس در دریای سرخ هستند. اقداماتی که تنش های منطقه ای را بدتر می کند و می تواند ناتو را به یک درگیری بسیار بزرگ تر بکشاند.

ورود به مناقشه دریای سرخ به نفع ترکیه نیست

ناظران سیاسی اذعان می کنند به نفع آنکارا نیست که بحران تشدید شود. ازاین رو ترکیه از تلاش جمعی برای حمله به اهداف حوثی ها حمایت نخواهد کرد. نگرانی هایی که احتمالاً توسط مقامات ترکیه در نشست های ناتو نیز مطرح شده است.

بر همین اساس، ترکیه مستقیماً در اصل موضع بی طرفی فعال اتخاذ کرده و دولت حتی به سرعت حادثه ای را که در آن دزدان دریایی مرتبط با حوثی ها سوار یک کشتی ترکیه شدند و بازداشت کردند، کم اهمیت جلوه داد. ترکیه به عنوان یک قدرت دریایی با منافع خاص در افریقا و شبه جزیره عربستان، خطرات زیادی در نتیجه بحران امنیتی و نظامی شدن دریای سرخ دارد. اقتصاد ترکیه بهای افزایش هزینه های حمل ونقل را با کشتی های کانتینری بزرگ برای جلوگیری از دریای سرخ به دلیل حملات دریایی حوثی ها پرداخت کرده است. تجارت بین ترکیه و کشورهای شرق دور مانند چین که تامین کننده شماره یک کالا ترکیه است، اکنون باید در سراسر افریقای جنوبی و از طریق تنگه جبل الطارق به جای باب المندب انجام شود. همچنین هند، مالزی و کره جنوبی در فهرست 20 شریک برتر واردات ترکیه قرار دارند.

همکاری ترکیه و سومالی در دریای سرخ

از سوی دیگر ترکیه و سومالی توافقنامه چارچوب همکاری های دفاعی و اقتصادی را امضا کردند که یک پیمان 10ساله است که ظاهراً آنکارا را در توسعه، آموزش و تجهیز نیروهای دریایی سومالی درگیر می کند و ترکیه را به عنوان محافظ خط ساحلی سومالی و ضامن نهایی امنیت دریایی سومالی تاسیس می کند. بر اساس این توافق، ترکیه و سومالی در 7 مارس یک توافق همکاری انرژی بین دولتی امضا کردند که روابط دوجانبه را تقویت می کند و نقش ترکیه را در شاخ افریقا افزایش می دهد. ناظران سیاسی می گویند ترکیه قرار است فعالیت های خود را به عنوان یک بازیگر مهم منطقه ای به طور فزاینده و تاثیرگذار در چشم انداز امنیتی خلیج عدن افزایش دهد. این به آن معنی است که دارایی های دریایی ترکیه اکنون در نزدیکی بحران فزاینده در دریای سرخ قرار دارد.

درحالی که امنیت دریای سرخ همچنان از گسترش جنگ غزه رنج می برد، آنکارا احتمالاً به دنبال سیاست هایی باهدف جلوگیری از درگیری بیش از حد ادامه یافته است. مشارکت آنکارا در ابتکار عمل به رهبری غرب و باهدف «بازدارندگی» انصارالله از حملات موشکی و هواپیماهای بدون سرنشین بیشتر علیه کشتی ها بسیار بعید است. ترکیه به جای همسویی با واشنگتن و لندن علیه حوثی ها، تلاش خواهد کرد تا خود را بین بازیگران مختلف در یمن و دریای سرخ متعادل کند و درعین حال آنکارا را به عنوان مدافع فلسطینی ها در غزه بازنمایی کند. ازاین رو در میان ناامنی در دریای سرخ، آنکارا به عنوان بازیگری که همه طرف ها به دنبال تعامل با آن هستند، سود می برد. ترکیه به دلیل یک معماری امنیتی متحد به اتحاد ناتو متصل است. بااین حال، ترکیه در موقعیتی منحصربه فرد قرار دارد که روابط منطقه ای آن به همان اندازه برای آن مهم است و در حال حاضر زمان مناسب برای مداخله در بحران دریای سرخ نیست.

311213