نحوه ارجاع به مقاله در متن

ارجاع به مقاله در متن نوشتارهای علمی یک ضرورت است. این کار اعتبار پژوهش شما را بالا برده و از سرقت ادبی جلوگیری می‌کند و نشان‌دهنده استناد شما به منابع معتبر است. یادگیری نحوه صحیح استناد درون متنی برای هر محققی حیاتی است.

در دنیای پژوهش و نگارش علمی ارجاع‌دهی صحیح و دقیق به منابع مورد استفاده ستون فقرات اعتبار و شفافیت محسوب می‌شود. وقتی در حال نگارش مقاله پایان‌نامه کتاب یا هر متن علمی دیگری هستید ناگزیر از استفاده از ایده‌ها یافته‌ها نقل قول‌ها یا داده‌های دیگران خواهید بود. بدون ارجاع مناسب این استفاده می‌تواند مصداق سرقت ادبی تلقی شود که تبعات آکادمیک و حرفه‌ای جدی به دنبال دارد. علاوه بر جلوگیری از سرقت ادبی ارجاع‌دهی به خواننده امکان می‌دهد تا منابع اصلی شما را پیدا کرده و مطالعه کند مبنای ایده‌های شما را درک کند و عمق پژوهش شما را بسنجد. همچنین این عمل نشان می‌دهد که شما با ادبیات موجود در زمینه پژوهشی خود آشنا هستید و کار خود را بر پایه‌ای محکم از دانش پیشین بنا کرده‌اید. بنابراین آشنایی با اصول و شیوه‌های مختلف ارجاع‌دهی درون متنی یک مهارت بنیادین برای هر فرد درگیر در فعالیت‌های علمی و پژوهشی است.

اهمیت و ضرورت ارجاع دهی درون متنی

ارجاع‌دهی درون متنی یا استناد در متن یکی از ارکان اصلی نگارش علمی استاندارد است و دلایل متعددی برای ضرورت آن وجود دارد. اولین و مهم‌ترین دلیل رعایت اصول اخلاقی در پژوهش و جلوگیری از سرقت ادبی است. هرگاه از ایده داده نقل قول یا حتی یک مفهوم خاص که متعلق به شخص دیگری است استفاده می‌کنیم باید به وضوح منبع آن را مشخص کنیم تا حقوق معنوی نویسنده اصلی رعایت شود. عدم انجام این کار به معنای ارائه کار دیگران به عنوان کار خود است که در محیط‌های آکادمیک و حرفه‌ای کاملاً غیرقابل قبول است. دلیل دوم افزایش اعتبار و قابلیت اعتماد به متن شماست. با ارجاع به منابع معتبر نشان می‌دهید که ادعاهای شما بر پایه پژوهش‌های قبلی و مستندات قابل اتکا بنا شده‌اند. این کار به خواننده اطمینان می‌دهد که اطلاعات ارائه شده صرفاً نظر شخصی شما نیست بلکه ریشه در دانش جمعی حوزه مربوطه دارد. سومین دلیل فراهم کردن امکان پیگیری برای خواننده است. ارجاع درون متنی به خواننده اجازه می‌دهد تا به راحتی منبع اصلی را در فهرست منابع (در انتهای متن) پیدا کرده و برای کسب اطلاعات بیشتر یا بررسی دقیق‌تر به آن مراجعه کند. این امر به شفافیت و تاییدپذیری یافته‌های شما کمک می‌کند. در نهایت ارجاع‌دهی صحیح بخشی از گفتگوی علمی است. با ارجاع به کارهای قبلی شما کار خود را در بستر دانش موجود قرار می‌دهید نشان می‌دهید که چگونه پژوهش شما بر پایه کارهای پیشینیان بنا شده و راه را برای پژوهش‌های آینده هموار می‌کنید. این تعامل مستمر از طریق ارجاعات به پیشرفت دانش در یک حوزه کمک می‌کند.

مفهوم و انواع ارجاع درون متنی

ارجاع درون متنی به معنای ارائه یک شناسه کوتاه از منبعی است که در بخش خاصی از متن خود به آن استناد کرده‌اید. هدف این شناسه کوتاه این است که خواننده بتواند به سرعت منبع کامل اطلاعات را در بخش فهرست منابع یا کتابنامه که در انتهای متن قرار دارد پیدا کند. این شناسه معمولاً شامل نام خانوادگی نویسنده و سال انتشار اثر است هرچند جزئیات دقیق آن به شیوه ارجاع‌دهی مورد استفاده بستگی دارد. ارجاعات درون متنی می‌توانند به صورت‌های مختلفی در متن ظاهر شوند. رایج‌ترین انواع آن شامل روش “نویسنده-تاریخ” (مانند APA) است که در آن نام خانوادگی نویسنده و سال انتشار در پرانتز آورده می‌شود (مانند: احمدی 1399). روش دیگر “نویسنده-صفحه” (مانند MLA) است که در آن نام خانوادگی نویسنده و شماره صفحه در پرانتز قرار می‌گیرد (مانند: کریمی 55). نوع سوم استفاده از پاورقی یا پی‌نوشت است (مانند شیوه شیکاگو در سیستم Note-Bibliography) که در آن یک عدد کوچک در متن قرار داده شده و اطلاعات منبع در پایین صفحه یا انتهای فصل/متن آورده می‌شود. انتخاب نوع ارجاع درون متنی کاملاً وابسته به شیوه ارجاع‌دهی استانداردی است که توسط دانشگاه مجله ناشر یا زمینه علمی شما تعیین شده است. هر نوع قوانین و جزئیات خاص خود را برای نحوه نمایش اطلاعات در متن دارد اما هدف اصلی همه آن‌ها یکسان است: ایجاد ارتباط شفاف و مستقیم بین بخشی از متن شما و منبع اصلی آن در فهرست منابع.

اجزای اصلی یک ارجاع درون متنی

اجزای اصلی که در یک ارجاع درون متنی به مقاله یا سایر منابع علمی ظاهر می‌شوند بسته به شیوه ارجاع‌دهی مورد استفاده (مانند APA MLA شیکاگو و غیره) متفاوت هستند اما معمولاً شامل برخی یا همه موارد زیر هستند: نام خانوادگی نویسنده یا نویسندگان اثر: این جزء اساسی‌ترین بخش است و به خواننده کمک می‌کند تا نویسنده منبع را شناسایی کند. در برخی شیوه‌ها و برای تعداد نویسندگان زیاد ممکن است از عبارت‌هایی مانند “و همکاران” (et al.) استفاده شود. سال انتشار اثر: در شیوه‌های “نویسنده-تاریخ” مانند APA سال انتشار یکی از اجزای ضروری است و به خواننده در یافتن منبع صحیح در فهرست منابع کمک می‌کند به خصوص اگر نویسنده‌ای چندین اثر داشته باشد. شماره صفحه یا محدوده صفحات: این جزء به خصوص هنگام نقل قول مستقیم یا ارجاع به یک ایده یا داده خاص در یک صفحه مشخص از منبع اهمیت پیدا می‌کند. ذکر شماره صفحه به خواننده امکان می‌دهد تا دقیقاً محل اطلاعات مورد نظر را در منبع اصلی پیدا کند. در برخی شیوه‌ها مانند MLA شماره صفحه همیشه همراه نام نویسنده می‌آید. عنوان اثر: در مواردی که نام نویسنده مشخص نیست (مثلاً در منابع سازمانی یا برخی وب‌سایت‌ها) یا در شیوه‌های خاص ممکن است بخش کوتاهی از عنوان اثر به جای نام نویسنده در ارجاع درون متنی استفاده شود. توجه به این اجزا و نحوه چینش آن‌ها بر اساس شیوه مورد نظر کلید ارجاع‌دهی صحیح و استاندارد است و مستقیماً به یافتن اطلاعات کامل منبع در فهرست منابع مرتبط می‌شود.

شیوه‌های رایج ارجاع دهی

در دنیای آکادمیک و انتشارات شیوه‌های متعددی برای ارجاع‌دهی وجود دارد که هر یک قوانین و ساختار خاص خود را دارند. انتخاب شیوه معمولاً بر اساس رشته تحصیلی نوع نشریه (مجله کتاب گزارش) و دستورالعمل‌های دانشگاه یا ناشر تعیین می‌شود. با این حال سه شیوه از رایج‌ترین و پرکاربردترین شیوه‌های ارجاع‌دهی در سطح بین‌المللی و در ایران عبارتند از APA MLA و شیکاگو. شیوه APA (American Psychological Association) عمدتاً در علوم اجتماعی روانشناسی آموزش و برخی دیگر از علوم کاربردی استفاده می‌شود و بر مبنای سیستم “نویسنده-تاریخ” استوار است. شیوه MLA (Modern Language Association) بیشتر در علوم انسانی ادبیات زبان‌شناسی و مطالعات فرهنگی کاربرد دارد و از سیستم “نویسنده-صفحه” پیروی می‌کند. شیوه شیکاگو (Chicago Style) یکی از قدیمی‌ترین و انعطاف‌پذیرترین شیوه‌هاست که در دو سیستم اصلی ارائه می‌شود: سیستم Notes-Bibliography (NB) که بیشتر در تاریخ هنر و علوم انسانی استفاده می‌شود و از پاورقی یا پی‌نوشت استفاده می‌کند و سیستم Author-Date که مشابه APA است و در برخی علوم اجتماعی و طبیعی کاربرد دارد. هر یک از این شیوه‌ها جزئیات دقیقی برای نحوه ارجاع درون متنی و همچنین نحوه نگارش کامل اطلاعات منبع در فهرست منابع دارند. آشنایی کلی با تفاوت‌های این شیوه‌ها به شما کمک می‌کند تا شیوه مناسب رشته یا نشریه خود را بشناسید و اصول کلی ارجاع‌دهی را درک کنید پیش از آنکه وارد جزئیات نحوه ارجاع به انواع مختلف منابع مانند مقاله شوید.

شیوه ارجاع دهی APA

شیوه ارجاع‌دهی APA که توسط انجمن روان‌شناسی آمریکا توسعه یافته یکی از پرکاربردترین شیوه‌ها به خصوص در حوزه‌های علوم اجتماعی روانشناسی آموزش کسب‌وکار و پرستاری است. اساس این شیوه بر سیستم “نویسنده-تاریخ” استوار است به این معنی که در ارجاعات درون متنی نام خانوادگی نویسنده یا نویسندگان همراه با سال انتشار اثر ذکر می‌شود. هدف اصلی APA شفافیت و سهولت در یافتن منبع در فهرست منابع است که بر اساس نام خانوادگی نویسنده و سپس سال انتشار به ترتیب الفبا مرتب شده است. ساختار کلی یک ارجاع درون متنی در APA به این صورت است که نام خانوادگی نویسنده و سال انتشار در پرانتز قرار می‌گیرند مانند (اسم نویسنده سال). اگر نام نویسنده در متن ذکر شده باشد تنها سال انتشار در پرانتز می‌آید. هنگام نقل قول مستقیم علاوه بر نام نویسنده و سال شماره صفحه نیز باید ذکر شود (اسم نویسنده سال ص. شماره صفحه). APA قوانین مشخصی برای تعداد نویسندگان و نحوه نمایش آن‌ها در ارجاع درون متنی دارد؛ برای مثال برای دو نویسنده نام هر دو ذکر می‌شود اما برای سه تا پنج نویسنده در اولین ارجاع همه نام‌ها و در ارجاعات بعدی تنها نام نویسنده اول و عبارت “و همکاران” (et al.) می‌آید. برای شش نویسنده یا بیشتر همیشه از نام نویسنده اول و “و همکاران” استفاده می‌شود. این ساختار منظم و قواعد مشخص ارجاع‌دهی در APA را قابل پیش‌بینی و استاندارد می‌سازد.

شیوه ارجاع دهی MLA

شیوه ارجاع‌دهی MLA که توسط انجمن زبان نوین آمریکا معرفی شده به طور گسترده در حوزه‌های علوم انسانی ادبیات زبان‌شناسی فلسفه مطالعات فرهنگی و هنر استفاده می‌شود. برخلاف APA که بر “نویسنده-تاریخ” متمرکز است MLA از سیستم “نویسنده-صفحه” پیروی می‌کند. این به این معنی است که در ارجاعات درون متنی نام خانوادگی نویسنده اثر و شماره صفحه‌ای که اطلاعات از آن گرفته شده است در پرانتز آورده می‌شود. سال انتشار در ارجاع درون متنی MLA ذکر نمی‌شود بلکه تنها در فهرست منابع (Works Cited) در انتهای متن قرار می‌گیرد. ساختار پایه ارجاع درون متنی MLA به صورت (نام خانوادگی نویسنده شماره صفحه) است مانند (Smith 45). اگر نام نویسنده در متن ذکر شده باشد تنها شماره صفحه در پرانتز می‌آید. برای آثار بدون نویسنده از بخشی از عنوان اثر (معمولاً کلمات کلیدی) در پرانتز استفاده می‌شود. MLA نیز قوانین خاصی برای تعداد نویسندگان دارد؛ برای دو نویسنده نام هر دو ذکر می‌شود (Smith and Jones 67) و برای سه نویسنده یا بیشتر نام نویسنده اول و عبارت “et al.” استفاده می‌شود (Smith et al. 89). تاکید MLA بر شماره صفحه به این دلیل است که در بسیاری از متون علوم انسانی ارجاع دقیق به بخش‌های خاص و حتی خطوط متون اصلی (به خصوص در تحلیل ادبی) اهمیت زیادی دارد. سادگی نسبی ارجاع درون متنی در MLA (تنها نام نویسنده و صفحه) باعث می‌شود که متن اصلی روان‌تر و کمتر شلوغ به نظر برسد.

شیوه ارجاع دهی شیکاگو

شیوه ارجاع‌دهی شیکاگو که توسط انتشارات دانشگاه شیکاگو منتشر شده است یکی از جامع‌ترین و قدیمی‌ترین شیوه‌های ارجاع‌دهی است و در طیف وسیعی از رشته‌ها به ویژه در تاریخ هنر ادبیات و برخی علوم اجتماعی و طبیعی کاربرد دارد. این شیوه از دو سیستم اصلی و مجزا تشکیل شده است: سیستم Notes-Bibliography (NB) و سیستم Author-Date. سیستم Notes-Bibliography عمدتاً در علوم انسانی مانند تاریخ و هنر استفاده می‌شود و متکی بر استفاده از پاورقی (footnotes) یا پی‌نوشت (endnotes) برای ارجاع درون متنی است. در این سیستم یک عدد کوچک به صورت بالانویس در متن اصلی قرار داده می‌شود و اطلاعات کامل یا خلاصه‌ای از منبع در پایین صفحه (پاورقی) یا در انتهای فصل/مقاله (پی‌نوشت) آورده می‌شود. در پایان متن نیز یک کتابنامه کامل (Bibliography) شامل تمام منابع استفاده شده آورده می‌شود. سیستم Author-Date که بیشتر در علوم اجتماعی و طبیعی کاربرد دارد مشابه شیوه APA عمل می‌کند و از ارجاعات درون متنی به صورت (نام خانوادگی نویسنده سال) یا (نام خانوادگی نویسنده سال شماره صفحه) استفاده می‌کند. در این سیستم به جای کتابنامه فهرستی از منابع با عنوان References در انتهای متن قرار می‌گیرد که تنها شامل منابعی است که در متن به آن‌ها ارجاع داده شده است. انعطاف‌پذیری شیکاگو در ارائه دو سیستم مجزا آن را برای نیازهای متنوع رشته‌های مختلف مناسب ساخته است اما یادگیری آن نیازمند دقت در انتخاب سیستم مناسب و رعایت جزئیات هر یک است.

نحوه ارجاع به مقاله در شیوه APA

ارجاع به مقاله در متن با استفاده از شیوه APA نیازمند دقت در رعایت قواعد “نویسنده-تاریخ” و توجه به جزئیات تعداد نویسندگان و نوع ارجاع (نقل قول مستقیم یا ارجاع به ایده) است. اصول کلی برای ارجاع به مقاله در APA به این صورت است که پس از استفاده از اطلاعات مقاله (چه به صورت نقل قول مستقیم و چه بازنویسی/خلاصه) یک پرانتز باز کرده نام خانوادگی نویسنده یا نویسندگان و سپس سال انتشار مقاله را ذکر می‌کنید و پرانتز را می‌بندید. این ارجاع می‌تواند در انتهای جمله‌ای که از منبع استفاده کرده‌اید قرار گیرد یا اگر نام نویسنده را در متن اصلی جمله آورده‌اید تنها سال انتشار در پرانتز بیاید. برای مثال اگر ایده‌ای را از مقاله‌ای از احمدی که در سال ۱۳۹۹ منتشر شده بازنویسی کرده‌اید می‌توانید بنویسید: “نتایج پژوهش نشان می‌دهد که… (احمدی ۱۳۹۹).” یا اگر نام نویسنده را در متن آورده‌اید: “احمدی (۱۳۹۹) در پژوهش خود نشان داد که…”. در صورت نقل قول مستقیم علاوه بر نام نویسنده و سال شماره صفحه نیز باید ذکر شود: (احمدی ۱۳۹۹ ص. ۵۵). دقت کنید که در APA حتی برای ارجاع به کل یک مقاله و نه فقط یک بخش خاص ذکر سال انتشار ضروری است. قوانین دقیق‌تر برای تعداد نویسندگان و موارد خاص در زیربخش‌های مربوطه توضیح داده شده‌اند.

ارجاع به مقاله با یک نویسنده در APA

هنگامی که مقاله‌ای که به آن ارجاع می‌دهید تنها یک نویسنده دارد نحوه ارجاع در شیوه APA بسیار ساده و بر اساس قاعده پایه “نویسنده-تاریخ” است. ساختار اصلی به این صورت است که نام خانوادگی نویسنده و سال انتشار مقاله در پرانتز و با کاما از هم جدا می‌شوند. این پرانتز معمولاً در انتهای جمله‌ای که از آن منبع استفاده کرده‌اید قرار می‌گیرد. مثال: “افزایش دمای کره زمین پیامدهای جدی برای اکوسیستم‌ها دارد (فرهادی ۱۴۰۰).” اگر نام نویسنده را در متن جمله خود آورده‌اید تنها سال انتشار را در پرانتز بلافاصله پس از نام نویسنده می‌آورید. مثال: “فرهادی (۱۴۰۰) در مقاله خود به پیامدهای افزایش دمای کره زمین پرداخته است.” در صورتی که یک نقل قول مستقیم کلمه به کلمه از مقاله با یک نویسنده دارید علاوه بر نام نویسنده و سال باید شماره صفحه‌ای که نقل قول از آن برداشته شده را نیز ذکر کنید. مثال: “برخی کارشناسان معتقدند که ‘تغییرات اقلیمی مهم‌ترین چالش قرن حاضر است’ (فرهادی ۱۴۰۰ ص. ۲۳).” استفاده صحیح از این فرمت ساده برای مقالات تک‌نویسنده اساس ارجاع‌دهی در APA را تشکیل می‌دهد.

ارجاع به مقاله با چند نویسنده در APA

شیوه APA قوانین مشخصی برای ارجاع به مقالاتی با بیش از یک نویسنده دارد که به تعداد نویسندگان بستگی دارد. برای مقالاتی با دو نویسنده نام خانوادگی هر دو نویسنده در هر بار ارجاع درون متنی ذکر می‌شود و با علامت “&” (در داخل پرانتز) یا کلمه “و” (اگر نام‌ها در متن آمده باشند) به هم متصل می‌شوند. مثال در پرانتز: (اسم نویسنده ۱ & اسم نویسنده ۲ سال). مثال در متن: “اسم نویسنده ۱ و اسم نویسنده ۲ (سال) نشان داده‌اند که…”. برای مقالاتی با سه تا پنج نویسنده در اولین باری که به آن منبع ارجاع می‌دهید نام خانوادگی هر پنج نویسنده را ذکر کرده و سپس سال را می‌آورید. مثال اولین ارجاع: (اسم نویسنده ۱ اسم نویسنده ۲ اسم نویسنده ۳ اسم نویسنده ۴ & اسم نویسنده ۵ سال). اما در تمام ارجاعات بعدی به همان منبع تنها نام خانوادگی نویسنده اول را ذکر کرده و از عبارت “et al.” (به معنی و همکاران) استفاده می‌کنید سپس سال را می‌آورید. مثال ارجاعات بعدی: (اسم نویسنده ۱ et al. سال). برای مقالاتی با شش نویسنده یا بیشتر در تمام ارجاعات (هم اولین و هم بعدی) تنها نام خانوادگی نویسنده اول و عبارت “et al.” را ذکر کرده و سپس سال را می‌آورید. مثال: (اسم نویسنده ۱ et al. سال). رعایت این قوانین برای تعداد نویسندگان به استانداردسازی و خوانایی ارجاعات در متن شما کمک می‌کند.

ارجاع به مقاله بدون تاریخ در APA

گاهی اوقات ممکن است به مقاله‌ای (به خصوص منابع آنلاین مانند برخی وبلاگ‌ها یا وب‌سایت‌ها) ارجاع دهید که تاریخ انتشار مشخصی ندارد. در چنین مواردی شیوه APA دستورالعمل خاصی برای ارجاع درون متنی ارائه می‌دهد تا این عدم وجود تاریخ مشخص شود. به جای سال انتشار از عبارت اختصاری “n.d.” استفاده می‌شود که مخفف “no date” است. این عبارت به خواننده نشان می‌دهد که تاریخ انتشار این منبع در دسترس نبوده است. ساختار ارجاع درون متنی در این حالت به صورت (نام خانوادگی نویسنده n.d.) خواهد بود. مثال: “برخی پژوهش‌ها حاکی از ارتباط بین… (احمدی n.d.).” اگر نام نویسنده در متن آورده شده باشد تنها عبارت “n.d.” در پرانتز می‌آید. مثال: “احمدی (n.d.) در بررسی خود به این موضوع اشاره کرده است.” این قاعده هم برای مقالات تک‌نویسنده و هم برای مقالات چندنویسنده (با رعایت قوانین et al.) اعمال می‌شود. در صورت نقل قول مستقیم از منبع بدون تاریخ اگر شماره صفحه یا شماره پاراگراف مشخصی وجود داشته باشد باید آن را نیز اضافه کنید. برای مثال در منابع آنلاین بدون شماره صفحه می‌توانید شماره پاراگراف را ذکر کنید: (احمدی n.d. para. 4). ذکر عدم وجود تاریخ به این شکل استاندارد به خواننده و همچنین به شما در مدیریت منابعی که اطلاعات کاملی ندارند کمک می‌کند.

نحوه ارجاع به مقاله در شیوه MLA

شیوه ارجاع‌دهی MLA که بیشتر در علوم انسانی کاربرد دارد بر مبنای سیستم “نویسنده-صفحه” استوار است. این به این معنی است که در ارجاعات درون متنی به مقاله نام خانوادگی نویسنده و شماره صفحه‌ای که اطلاعات از آن گرفته شده است اجزای اصلی را تشکیل می‌دهند. سال انتشار در ارجاع درون متنی MLA ظاهر نمی‌شود و تنها در فهرست منابع (Works Cited) در انتهای متن آورده می‌شود. هدف اصلی MLA علاوه بر جلوگیری از سرقت ادبی هدایت دقیق خواننده به بخش خاصی از متن منبع است به خصوص در تحلیل‌های ادبی که ارجاع به خطوط یا صفحات مشخصی از اهمیت بالایی برخوردار است. ساختار پایه ارجاع درون متنی به مقاله در MLA به صورت (نام خانوادگی نویسنده شماره صفحه) است بدون استفاده از کاما بین نام و صفحه. مثال: “شواهد نشان می‌دهد که… (اسدی ۵۲).” اگر نام نویسنده را در متن جمله خود ذکر کرده‌اید تنها شماره صفحه در پرانتز بلافاصله پس از بخشی از جمله که به منبع اشاره دارد می‌آید. مثال: “اسدی معتقد است که شواهد نشان می‌دهد که… (۵۲).” در MLA حتی هنگام بازنویسی یا خلاصه کردن ایده ذکر شماره صفحه توصیه می‌شود به خصوص اگر آن ایده مربوط به یک بخش خاص و مشخص از مقاله باشد. قوانین مربوط به تعداد نویسندگان نیز در MLA ساده‌تر از APA است.

ارجاع به مقاله با یک نویسنده در MLA

هنگامی که مقاله‌ای که به آن ارجاع می‌دهید تنها یک نویسنده دارد و از شیوه MLA استفاده می‌کنید ارجاع درون متنی شامل نام خانوادگی نویسنده و شماره صفحه‌ای است که اطلاعات از آن گرفته شده است. این دو جزء در پرانتز و بدون هیچ علامت نگارشی بین آن‌ها قرار می‌گیرند. مثال: “برخی پژوهشگران معتقدند که… (بهرامی ۳۵).” اگر نام نویسنده را در متن جمله خود آورده‌اید تنها شماره صفحه در پرانتز قرار می‌گیرد. مثال: “بهرامی در پژوهش خود معتقد است که… (۳۵).” در MLA ذکر شماره صفحه حتی برای بازنویسی ایده‌ها نیز توصیه می‌شود به خصوص اگر آن ایده در یک صفحه یا محدوده صفحات مشخص قرار دارد. اگر به کل مقاله به صورت کلی ارجاع می‌دهید و نه بخش خاصی و نام نویسنده در متن آمده است ممکن است نیاز به ارجاع درون متنی در پرانتز نباشد اما این مورد کمتر رایج است و معمولاً حتی برای ارجاع کلی به یک اثر نام نویسنده و شماره صفحه اولین ایده مورد استفاده ذکر می‌شود. در مواردی که مقاله آنلاین شماره صفحه ندارد MLA توصیه می‌کند که تا حد امکان از ارجاع درون متنی تنها با نام نویسنده استفاده شود مگر اینکه بتوانید به بخش یا پاراگراف خاصی اشاره کنید (مثلاً با استفاده از نام بخش یا شماره پاراگراف اگر ناشر آن را مشخص کرده باشد).

ارجاع به مقاله با چند نویسنده در MLA

در شیوه MLA قوانین مربوط به ارجاع درون متنی برای مقالاتی با چند نویسنده نسبت به APA ساده‌تر است. برای مقالاتی که دو نویسنده دارند نام خانوادگی هر دو نویسنده در هر بار ارجاع درون متنی ذکر می‌شود و با کلمه “and” به هم متصل می‌شوند. مثال در پرانتز: (Smith and Jones 67). اگر نام نویسندگان در متن آمده باشد: “Smith and Jones معتقدند که… (67).” برای مقالاتی با سه نویسنده یا بیشتر در تمام ارجاعات (هم اولین و هم بعدی) تنها نام خانوادگی نویسنده اول را ذکر کرده و از عبارت “et al.” (بدون نقطه پس از al.) استفاده می‌کنید سپس شماره صفحه را می‌آورید. مثال: (Smith et al. 89). این قاعده ساده برای سه نویسنده یا بیشتر ارجاع‌دهی را در MLA بسیار کارآمد می‌سازد به خصوص در متونی که به منابع متعددی با نویسندگان فراوان ارجاع داده می‌شود. مانند مقالات تک‌نویسنده در MLA ذکر شماره صفحه در ارجاع درون متنی برای مقالات چند نویسنده نیز اهمیت دارد و توصیه می‌شود حتی برای بازنویسی ایده‌ها نیز شماره صفحه مربوطه ذکر شود تا خواننده بتواند به راحتی منبع اصلی را پیدا کند.

ارجاع به منابع با شرایط خاص (شبیه‌سازی)

علاوه بر مقالات استاندارد منتشر شده در مجلات علمی ممکن است نیاز به ارجاع به انواع دیگری از مقالات یا منابع مرتبط داشته باشید که نیازمند رویکردهای خاصی در ارجاع‌دهی درون متنی هستند. این موارد خاص می‌توانند شامل مقالات ترجمه شده مقالات ارائه شده در کنفرانس‌ها (که ممکن است به صورت مجموعه مقالات منتشر شده باشند یا صرفاً به صورت شفاهی ارائه شده باشند) گزارش‌های فنی مقالات منتشر شده در وب‌سایت‌ها بدون اطلاعات کامل یا حتی مصاحبه‌ها و ارتباطات شخصی باشند که به نوعی به ایده‌های مطرح شده در مقالات مرتبط اشاره دارند. نحوه ارجاع به این منابع با شرایط خاص تا حد زیادی به شیوه ارجاع‌دهی مورد استفاده (APA MLA شیکاگو و غیره) و همچنین به ماهیت دقیق منبع و اطلاعات موجود در آن بستگی دارد. در بسیاری از موارد اصول کلی ارجاع درون متنی (ذکر نویسنده و تاریخ یا صفحه) حفظ می‌شود اما جزئیات نحوه نمایش نام نویسنده (مثلاً اگر مترجم است) سال انتشار (اگر مقاله اصلی و ترجمه سال‌های متفاوتی دارند) یا اطلاعات تکمیلی (مانند نام کنفرانس یا وب‌سایت) ممکن است متفاوت باشد. در ادامه به نحوه ارجاع به دو مورد رایج از این منابع خاص یعنی مقالات ترجمه شده و مقالات کنفرانس می‌پردازیم.

ارجاع به مقاله ترجمه شده

هنگام ارجاع به مقاله‌ای که از زبانی دیگر ترجمه شده است هدف اصلی ارجاع درون متنی این است که هم به نویسنده اصلی اثر و هم به نسخه‌ای که شما از آن استفاده کرده‌اید (نسخه ترجمه شده) اشاره کند تا خواننده بتواند منبع مورد استفاده شما را پیدا کند. نحوه دقیق ارجاع به مقاله ترجمه شده در متن می‌تواند بر اساس شیوه ارجاع‌دهی متفاوت باشد اما معمولاً شامل نام خانوادگی نویسنده اصلی اثر است زیرا ایده و محتوا متعلق به اوست. در شیوه APA معمولاً نام نویسنده اصلی و سال انتشار نسخه اصلی در ارجاع درون متنی ذکر می‌شود و اطلاعات مربوط به مترجم و سال انتشار ترجمه در فهرست منابع می‌آید. مثال: (فروید ۱۹۲۰/۱۳۸۰). عدد اول سال انتشار اصلی و عدد دوم سال انتشار ترجمه‌ای است که شما استفاده کرده‌اید. اگر تنها سال ترجمه را می‌دانید ممکن است فقط همان ذکر شود (فروید ۱۳۸۰). در شیوه MLA معمولاً نام نویسنده اصلی و شماره صفحه از نسخه ترجمه شده در ارجاع درون متنی می‌آید. مثال: (فروید ۱۱۲). اطلاعات مربوط به مترجم و عنوان ترجمه شده در فهرست منابع ذکر می‌شود. در برخی موارد ممکن است نام مترجم نیز در ارجاع درون متنی (به خصوص اگر تاکید بر کار مترجم باشد) یا در متن اصلی جمله ذکر شود. مهم این است که در فهرست منابع جزئیات کامل هر دو نسخه اصلی (در صورت امکان) و نسخه ترجمه شده‌ای که استفاده کرده‌اید به وضوح ذکر شود.

ارجاع به مقاله کنفرانس

ارجاع به مقالات ارائه شده در کنفرانس‌ها نیازمند توجه به این نکته است که آیا مقاله کنفرانس به صورت رسمی در مجموعه‌ای از مقالات کنفرانس (Proceedings) منتشر شده است یا خیر. اگر مقاله کنفرانس به صورت کامل در یک مجموعه مقالات منتشر شده باشد نحوه ارجاع درون متنی به آن اغلب مشابه ارجاع به یک فصل از کتاب یا یک مقاله در یک مجموعه است و قوانین شیوه ارجاع‌دهی مورد استفاده (APA MLA شیکاگو) اعمال می‌شود. معمولاً شامل نام خانوادگی نویسنده یا نویسندگان و سال انتشار مجموعه مقالات است. مثال در APA: (کریمی و همکاران ۱۳۹۸). مثال در MLA: (کریمی ۱۰۵). اگر مقاله کنفرانس به صورت رسمی منتشر نشده است (مثلاً صرفاً به صورت شفاهی ارائه شده و متن کامل آن در دسترس عموم نیست) معمولاً به عنوان “ارتباط شخصی” (Personal Communication) در نظر گرفته می‌شود. در شیوه APA ارتباطات شخصی فقط در متن ذکر می‌شوند و در فهرست منابع آورده نمی‌شوند. فرمت آن به صورت (اسم و نام خانوادگی فرد ارتباط شخصی ماه روز سال) است. مثال: (م. محمدی ارتباط شخصی ۱۰ اردیبهشت ۱۴۰۲). در شیوه MLA ارتباطات شخصی نیز در فهرست منابع آورده نمی‌شوند و فقط در متن ذکر می‌شوند معمولاً با ذکر نام کامل فرد و اشاره به اینکه ارتباط شخصی بوده است. مثال: “در گفتگویی با مریم محمدی ایشان به این موضوع اشاره کردند.” مهم است که دستورالعمل‌های خاص شیوه ارجاع‌دهی و همچنین الزامات ناشر یا دانشگاه خود را برای ارجاع به مقالات کنفرانس بررسی کنید.

ارتباط ارجاع درون متنی و فهرست منابع

ارتباط بین ارجاع درون متنی و فهرست منابع (که ممکن است با عناوینی مانند “منابع” “کتابنامه” “آثار استناد شده” و غیره شناخته شود) یک اصل بنیادین در تمام شیوه‌های ارجاع‌دهی علمی است. این دو بخش مکمل یکدیگر هستند و یک سیستم ارجاع‌دهی کامل را تشکیل می‌دهند. هر ارجاع درون متنی که در متن اصلی مقاله شما ظاهر می‌شود باید یک ورودی کامل و دقیق در فهرست منابع در انتهای متن داشته باشد. به عبارت دیگر شناسه کوتاهی که در پرانتز یا پاورقی آورده‌اید (مانند نام نویسنده و سال یا صفحه) به خواننده “کلید” را می‌دهد تا بتواند اطلاعات کامل آن منبع را در فهرست منابع پیدا کند. در فهرست منابع جزئیات کامل هر منبعی که در متن به آن ارجاع داده‌اید آورده می‌شود؛ این جزئیات معمولاً شامل نام نویسنده یا نویسندگان سال انتشار عنوان مقاله عنوان مجله یا کتابی که مقاله در آن منتشر شده شماره جلد و شماره صفحات (برای مقاله) و در منابع آنلاین اطلاعات دسترسی مانند DOI یا URL است. ترتیب منابع در فهرست منابع معمولاً بر اساس نام خانوادگی نویسنده اول و به ترتیب الفبا است. این ارتباط دوطرفه تضمین می‌کند که خواننده می‌تواند به راحتی منبع هر اطلاعاتی را که در متن شما استفاده شده است شناسایی کرده و به آن دسترسی پیدا کند. عدم وجود یک منبع در فهرست منابع در حالی که در متن به آن ارجاع داده شده است یا برعکس وجود یک منبع در فهرست منابع که هرگز در متن به آن اشاره نشده است (مگر در شرایط خاص مانند کتابنامه پیشنهادی در برخی متون) نشان‌دهنده نقص در سیستم ارجاع‌دهی و کاهش اعتبار کار شماست.

تفاوت ارجاع درون متنی و فهرست منابع چیست؟

ارجاع درون متنی یک شناسه کوتاه (مانند نام نویسنده و سال یا صفحه) است که در داخل متن اصلی مقاله شما قرار می‌گیرد و به سرعت منبع اطلاعات را نشان می‌دهد. فهرست منابع (یا کتابنامه) لیستی جامع در پایان متن است که جزئیات کامل هر منبعی که در متن به آن ارجاع داده‌اید را شامل می‌شود تا خواننده بتواند آن را پیدا کند.

چه زمانی باید از عبارت et al استفاده کرد؟

عبارت “et al.” (مخفف لاتین et alia به معنی “و دیگران”) زمانی در ارجاع درون متنی استفاده می‌شود که یک منبع چندین نویسنده (معمولاً سه یا بیشتر در MLA و شش یا بیشتر در APA در اولین ارجاع و سه یا بیشتر در APA در ارجاعات بعدی) داشته باشد تا از ذکر نام همه نویسندگان در متن جلوگیری شود و ارجاع کوتاه‌تر شود.

آیا برای ارجاع به هر پاراگراف باید شماره صفحه را ذکر کرد؟

خیر ذکر شماره صفحه معمولاً تنها برای نقل قول‌های مستقیم یا ارجاع به ایده‌های بسیار خاص و مشخصی که در یک صفحه یا محدوده صفحات محدود از منبع قرار دارند ضروری است. هنگام بازنویسی یا خلاصه کردن کلیت یک مقاله یا بخش بزرگی از آن ذکر شماره صفحه لزومی ندارد مگر اینکه شیوه ارجاع‌دهی (مانند MLA) آن را توصیه کند.

نحوه ارجاع به مقالات آنلاین چگونه است؟

نحوه ارجاع درون متنی به مقالات آنلاین معمولاً مشابه مقالات چاپی و بر اساس شیوه ارجاع‌دهی مورد استفاده (APA: نویسنده سال؛ MLA: نویسنده صفحه) است. تفاوت اصلی در فهرست منابع است که باید شامل اطلاعات دسترسی آنلاین مانند URL DOI یا نام وب‌سایت و تاریخ دسترسی باشد.

اگر نام نویسنده مقاله مشخص نبود چگونه ارجاع دهیم؟

اگر نام نویسنده مقاله مشخص نباشد در ارجاع درون متنی معمولاً از بخش کوتاهی از عنوان مقاله (یا عنوان منبعی که مقاله در آن قرار دارد) به جای نام نویسنده استفاده می‌شود. این عنوان معمولاً در پرانتز و با رعایت قواعد شیوه ارجاع‌دهی (مانند استفاده از گیومه برای عنوان مقاله یا ایتالیک برای عنوان کتاب/مجله) می‌آید سپس سال انتشار (در APA) یا شماره صفحه (در MLA) اضافه می‌شود.