قوانین جدید مالیاتی در سال 1404

آخرین تغییرات قوانین مالیاتی سال 1404 و تأثیر آن بر شرکت‌ها

سال 1404 با تحولات چشمگیر در قوانین مالیاتی همراه است که برنامه ریزی مالی شرکت ها و اشخاص حقوقی را به چالش می کشد. آشنایی با این تغییرات که عمدتاً برگرفته از قانون بودجه سال جدید و بخشنامه های سازمان امور مالیاتی کشور هستند، برای جلوگیری از جرایم و بهینه سازی محاسبات مالیاتی ضروری است و تأثیر مستقیمی بر سودآوری و پایداری کسب وکارها خواهد داشت.

همچنین تاریخ مهلت تنظیم اظهارنامه مالیاتی نیز تغییر یافته که جهت اطلاع از شرایط و جزئیات و نحوه ثبت آن میتوانید به مقاله مهلت تسلیم اظهارنامه مالیاتی 1404 مراجعه کنید.

 

احکام مالیاتی قانون بودجه در سال 1404

قانون بودجه سال 1404، به عنوان سند بالادستی مالی کشور، احکام مالیاتی متعددی را در بر می گیرد که مسیر نظام مالیاتی ایران را در سال پیش رو ترسیم می کند. این احکام که توسط مجلس شورای اسلامی تصویب و به دولت ابلاغ می شوند، پایه های اصلی تغییرات مالیاتی را شکل می دهند. شرکت ها و فعالان اقتصادی باید با دقت این مصوبات را رصد کنند، زیرا هر یک از این احکام می تواند بر نحوه محاسبه مالیات بر درآمد شرکت ها، مالیات بر ارزش افزوده و سایر عوارض تأثیرگذار باشد.

این تغییرات نه تنها شامل اصلاح نرخ های مالیاتی می شوند، بلکه ممکن است دامنه شمول برخی مالیات ها را گسترش داده یا معافیت های مالیاتی جدیدی را معرفی کنند. از جمله مهم ترین بخش های احکام مالیاتی بودجه، می توان به تعیین سقف معافیت های حقوق، اصلاحات در مالیات بر مشاغل و اشخاص حقوقی، و همچنین سیاست های مربوط به مالیات بر دارایی اشاره کرد که هر ساله با توجه به شرایط اقتصادی و نیازهای بودجه ای دولت، مورد بازنگری قرار می گیرند.

 

مقایسه تغییرات مالیاتی سال 1404 نسبت به 1403 در ایران

نظام مالیاتی ایران هر ساله دستخوش بازنگری هایی می شود که هدف آن تطبیق با شرایط اقتصادی، افزایش درآمدهای دولت و تحقق عدالت مالیاتی است. در سال 1404 نیز شاهد تفاوت هایی با قوانین مالیاتی سال 1403 هستیم که عمدتاً در راستای شفاف سازی و گسترش پایه مالیاتی تدوین شده اند. یکی از مهم ترین جنبه های این مقایسه، بررسی نرخ های جدید مالیاتی و سقف معافیت ها است که مستقیماً بر بار مالیاتی اشخاص حقیقی و حقوقی تأثیر می گذارد.

علاوه بر این، تغییرات در نحوه محاسبه مالیات بر ارزش افزوده برای برخی کالاها و خدمات، و همچنین اصلاح حد نصاب های مربوط به استفاده از فرم تبصره ماده 100 قانون مالیات های مستقیم، از دیگر مواردی است که در مقایسه با سال گذشته، مورد توجه قرار می گیرد. این تحولات نشان دهنده رویکرد دولت در جهت ساده سازی فرایندهای مالیاتی برای برخی مشاغل کوچک و در عین حال، افزایش نظارت بر فعالیت های اقتصادی بزرگ و پرریسک است. آگاهی از این تفاوت ها، به شرکت ها کمک می کند تا برنامه ریزی مالیاتی دقیق تری داشته باشند.

نرخ های مالیاتی در سال 1404

نرخ های مالیاتی در سال 1404، طبق مصوبات جدید و احکام قانون بودجه، دستخوش تغییراتی شده اند که بر بخش های مختلف اقتصادی تأثیر می گذارند. برای اشخاص حقوقی، نرخ مالیات بر درآمد همچنان 25 درصد در نظر گرفته شده است که این نرخ ثابت، مبنای محاسبه مالیات شرکت ها بر سود مشمول مالیات آنها خواهد بود. این ثبات در نرخ مالیات شرکت ها، تا حدودی پیش بینی پذیری را برای فعالان اقتصادی فراهم می کند، اما تغییرات در معافیت ها و پایه های مالیاتی می تواند بر مالیات نهایی پرداختی تأثیرگذار باشد.

در خصوص مالیات بر درآمد حقوق بگیران، سقف معافیت مالیاتی افزایش یافته و درآمدهای ماهانه تا 24 میلیون تومان از پرداخت مالیات معاف هستند. مازاد بر این مبلغ، مشمول نرخ های پلکانی از 10 تا 30 درصد خواهد بود. همچنین، نرخ مالیات بر ارزش افزوده برای اکثر کالاها و خدمات به 10 درصد افزایش یافته و یکسان سازی شده است، که این امر می تواند بر قیمت نهایی محصولات و خدمات و به تبع آن، بر مصرف کنندگان تأثیر بگذارد. این نرخ ها، نقشی کلیدی در محاسبات حسابداری مالیاتی شرکت ها و برنامه ریزی های مالی آنها ایفا می کنند.

آگاهی از جدیدترین نرخ های مالیاتی و معافیت ها در سال 1404، برای برنامه ریزی دقیق مالی و جلوگیری از جرایم مالیاتی، از اهمیت بالایی برخوردار است.

معافیت های مالیاتی در ایران در سال 1404

معافیت های مالیاتی ابزارهایی هستند که دولت برای حمایت از بخش های خاص اقتصادی، تشویق سرمایه گذاری یا کاهش بار مالیاتی بر اقشار کم درآمد به کار می گیرد. در سال 1404 نیز، این معافیت ها مورد بازنگری قرار گرفته اند تا با شرایط اقتصادی و اهداف بودجه ای هماهنگ شوند. از جمله مهم ترین معافیت های کلی می توان به معافیت کامل فعالیت های کشاورزی، صیادی و دامپروری اشاره کرد که به منظور حمایت از تولید داخلی و امنیت غذایی کشور اعمال می شود.

همچنین، مؤسسات خیریه و آموزشی دارای مجوز، از پرداخت مالیات معاف هستند. صادرات غیرنفتی و فعالیت در مناطق آزاد نیز تحت شرایط خاصی از معافیت های نسبی و مشروط بهره مند می شوند که این امر به منظور تشویق ارزآوری و توسعه تجارت خارجی است. مناطق محروم کشور نیز از تخفیف های مالیاتی بهره مند می شوند تا توسعه اقتصادی و اشتغال زایی در این مناطق تسریع یابد. این معافیت ها، فرصت هایی را برای کاهش هزینه های مالیاتی شرکت ها و کسب وکارها فراهم می آورند.

معافیت مالیاتی در مواد 101 و 57 قانون مالیات های مستقیم

قانون مالیات های مستقیم در مواد 101 و 57، به ترتیب به معافیت های مالیاتی مربوط به مشاغل و درآمدهای اجاره ای پرداخته است. در سال 1404، سقف معافیت مالیاتی برای این دو ماده به طور قابل توجهی افزایش یافته است. طبق تغییرات جدید، میزان معافیت مالیاتی سالانه برای مشاغل و صاحبان کسب وکارها که مشمول ماده 101 هستند، از 1 میلیارد ریال (100 میلیون تومان) به 2 میلیارد ریال (200 میلیون تومان) افزایش یافته است.

این افزایش به این معنی است که افرادی که درآمد سالانه مشاغل آنها کمتر از 200 میلیون تومان باشد، از پرداخت مالیات بر درآمد معاف خواهند بود. به همین ترتیب، در ماده 57 که به درآمدهای حاصل از اجاره املاک و مستغلات اختصاص دارد، سقف معافیت مشابهی اعمال شده است. این معافیت ها به ویژه برای مشاغل کوچک و متوسط و همچنین افرادی که از طریق اجاره ملک کسب درآمد می کنند، بسیار حائز اهمیت است و می تواند به کاهش بار مالیاتی و بهبود وضعیت معیشتی آنها کمک کند. این تغییرات، نقش مهمی در برنامه ریزی مالیاتی اشخاص حقیقی و برخی اشخاص حقوقی کوچک ایفا می کند.

تغییرات مهم مالیاتی در بخش های خاص

قوانین مالیاتی سال 1404، در کنار اصلاحات عمومی، تغییرات مهمی را در بخش های خاص اقتصادی و برای دارایی های مشخص اعمال کرده اند. این تغییرات با هدف تنظیم گری بازارهای خاص، افزایش عدالت مالیاتی و تأمین منابع بودجه ای از بخش های با توان پرداخت بیشتر صورت گرفته اند. از جمله این اصلاحات می توان به بازنگری در نرخ مالیات بر ارزش افزوده برای کالاهای خاص، تعیین حد نصاب های جدید برای استفاده از تبصره ماده 100 قانون مالیات های مستقیم برای مشاغل، و همچنین وضع مالیات بر دارایی های لوکس نظیر خودرو و املاک گران قیمت اشاره کرد.

این اصلاحات نشان دهنده رویکرد هدفمند سازمان امور مالیاتی کشور برای شفاف سازی تراکنش ها و شناسایی دقیق تر پایه های مالیاتی است. فعالان اقتصادی در این بخش ها، از تولیدکنندگان و عرضه کنندگان طلا و جواهر گرفته تا مالکان خودروها و املاک لوکس، باید با دقت این تغییرات را بررسی کنند تا از هرگونه جرایم مالیاتی احتمالی جلوگیری کرده و محاسبات مالیاتی خود را به درستی انجام دهند. این تغییرات، نیازمند بازنگری در استراتژی های مالی و حسابداری شرکت های مرتبط است.

تغییرات در نرخ مالیات بر ارزش افزوده برای طلا، جواهر و پلاتین

در سال 1404، یکی از مهم ترین تغییرات در نظام مالیات بر ارزش افزوده، مربوط به طلا، جواهر و پلاتین است. در سال های گذشته، نرخ مالیات بر ارزش افزوده برای اصل طلا معاف بوده و تنها اجرت ساخت و سود فروشنده مشمول 9 درصد مالیات بر ارزش افزوده می شد. اما در سال 1404، این رویه تغییر کرده و نرخ مالیات بر ارزش افزوده برای اجرت ساخت و کارمزدهای طلا، جواهر و پلاتین به 10 درصد افزایش یافته است.

این تغییر، در راستای یکسان سازی نرخ مالیات بر ارزش افزوده برای تمامی کالاها و خدمات صورت گرفته است. این افزایش می تواند تأثیر مستقیمی بر قیمت نهایی طلا و جواهر برای مصرف کنندگان داشته باشد و هزینه های خرید را افزایش دهد. طلافروشان و فعالان این حوزه باید در صدور صورتحساب های الکترونیکی خود از طریق سامانه مودیان، نرخ جدید 10 درصدی را اعمال کنند. این اقدام به شفافیت بیشتر در معاملات و جمع آوری دقیق تر مالیات کمک می کند و نیازمند به روزرسانی نرم افزارهای حسابداری و واسط سامانه مودیان است.

حد نصاب استفاده از فرم تبصره ماده 100 برای مشاغل

استفاده از فرم تبصره ماده 100 قانون مالیات های مستقیم، فرصتی برای ساده سازی فرایندهای مالیاتی برخی مشاغل است. در سال 1404، حد نصاب درآمد سالانه برای استفاده از این فرم، به 21 میلیارد و 600 میلیون تومان افزایش یافته است. این به آن معناست که مشاغلی که مجموع فروش کالا و خدمات آنها در سال کمتر از این مبلغ باشد، می توانند به جای تکمیل و ارسال اظهارنامه مالیاتی پیچیده، از فرم ساده تر تبصره ماده 100 استفاده کنند.

این تسهیلات به خصوص برای کسب وکارهای کوچک و متوسط بسیار مفید است، زیرا نیاز به محاسبات دقیق حسابداری و تهیه اسناد و مدارک گسترده مالیاتی را کاهش می دهد. این امر به کاهش هزینه های اداری و مالیاتی برای این دسته از فعالان اقتصادی منجر می شود و به آنها امکان می دهد تا تمرکز بیشتری بر فعالیت های اصلی کسب وکار خود داشته باشند. سازمان امور مالیاتی کشور با این اقدام به دنبال کاهش بار اداری بر مشاغل و افزایش رضایت مودیان است.

مالیات خودروهای لوکس و گران قیمت

در راستای سیاست های عدالت مالیاتی و اخذ مالیات از دارایی های لوکس، در سال 1404 نیز مالیات بر خودروهای گران قیمت با تغییراتی همراه بوده است. بر اساس مصوبات جدید، خودروهایی که ارزش آنها بیش از 5 میلیارد تومان (معادل 50 میلیارد ریال) باشد، مشمول مالیات خودروهای لوکس خواهند شد. این مالیات به میزان 1 درصد از مازاد ارزش خودرو نسبت به این حد نصاب محاسبه و دریافت می شود.

به عنوان مثال، اگر ارزش یک خودرو 6 میلیارد تومان باشد، مالیات آن بر روی 1 میلیارد تومان مازاد (6 منهای 5 میلیارد تومان) محاسبه خواهد شد که معادل 10 میلیون تومان است. این نوع مالیات بر دارایی، با هدف توزیع عادلانه تر بار مالیاتی و تأمین بخشی از درآمدهای دولت از ثروتمندان وضع شده است. مالکان این خودروها باید توجه ویژه ای به این قانون داشته باشند و در موعد مقرر نسبت به پرداخت مالیات خود اقدام کنند تا از جرایم مالیاتی جلوگیری شود. این قانون، بر اشخاص حقیقی و حقوقی که مالک خودروهای لوکس هستند، تأثیرگذار است.

مالیات خانه های لوکس و گران قیمت

مالیات بر خانه های لوکس و گران قیمت، یکی دیگر از اهرم های مالیاتی برای افزایش عدالت اجتماعی و کسب درآمد از بخش های پرتوان جامعه است که در سال 1404 نیز مورد تأکید قرار گرفته است. بر اساس قوانین جدید، زمین های مسکونی که ارزش آنها بیش از 30 میلیارد تومان باشد، و همچنین سایر زمین ها با کاربری اداری و تجاری و واحدهای مسکونی با ارزش بیش از 50 میلیارد تومان، مشمول این نوع مالیات خواهند بود.

نرخ مالیات بر این املاک، 2 در هزار (0.2 درصد) از ارزش مازاد بر حد نصاب تعیین شده است. برای مثال، اگر یک واحد مسکونی 60 میلیارد تومان ارزش داشته باشد، مالیات آن بر روی 10 میلیارد تومان مازاد (60 منهای 50 میلیارد تومان) محاسبه خواهد شد که معادل 20 میلیون تومان است. این مالیات بر دارایی، با هدف کنترل بازار مسکن و جلوگیری از احتکار و سوداگری در این بخش نیز اعمال می شود. مالکان این املاک باید از نحوه محاسبه و مهلت پرداخت این مالیات آگاه باشند.

تغییرات مالیاتی در بخش های خاص، مانند افزایش نرخ مالیات بر ارزش افزوده طلا و مالیات بر دارایی های لوکس، نشان دهنده رویکرد دولت در جهت شفاف سازی و افزایش درآمدهای مالیاتی از بخش های خاص اقتصادی است.

سامانه مودیان مالیاتی و مودیان

سامانه مودیان مالیاتی، به عنوان یک بستر الکترونیکی پیشرفته، نقش حیاتی در مدرن سازی و شفاف سازی نظام مالیاتی ایران ایفا می کند. این سامانه که تحت نظارت سازمان امور مالیاتی کشور فعالیت می کند، محلی برای ثبت، ارسال و مدیریت صورتحساب های الکترونیکی و اطلاعات مالیاتی اشخاص حقیقی و حقوقی است. هدف اصلی از راه اندازی این سامانه، ایجاد یکپارچگی در اطلاعات مالیاتی، کاهش فرار مالیاتی و تسهیل فرایند رسیدگی به پرونده های مالیاتی است.

با الزام به استفاده از این سامانه، تمامی مودیان مالیاتی موظفند فاکتورهای فروش و خریدهای خود را به صورت الکترونیکی در این پلتفرم ثبت کنند. این امر به سازمان امور مالیاتی امکان می دهد تا به صورت لحظه ای بر تراکنش های اقتصادی نظارت داشته باشد و از صحت اطلاعات ارسالی اطمینان حاصل کند. آشنایی کامل با نحوه کار با سامانه مودیان، برای تمامی فعالان اقتصادی، از اهمیت بالایی برخوردار است تا بتوانند وظایف مالیاتی خود را به درستی و در زمان مقرر انجام دهند.

معرفی سامانه مودیان مالیاتی

سامانه مودیان مالیاتی، یک پلتفرم دیجیتالی است که توسط سازمان امور مالیاتی کشور برای مدیریت جامع و یکپارچه اطلاعات مالیاتی و صورتحساب های الکترونیکی طراحی شده است. این سامانه، جایگزین روش های سنتی ارسال اظهارنامه و صورتحساب شده و هدف آن افزایش شفافیت، کاهش خطاهای انسانی و تسریع فرایندهای مالیاتی است. تمامی اشخاص حقوقی و حقیقی که مشمول قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان هستند، ملزم به ثبت نام و فعالیت در این سامانه می باشند.

از طریق این سامانه، مودیان می توانند صورتحساب های فروش خود را به صورت آنلاین صادر و ارسال کنند، اطلاعات خریدهای خود را ثبت نمایند و از وضعیت پرونده مالیاتی خود مطلع شوند. اتصال مستقیم نرم افزارهای حسابداری به این سامانه، فرایند ارسال اطلاعات را بسیار ساده تر کرده است. معرفی سامانه مودیان، گام بلندی در جهت هوشمندسازی و کارآمدی نظام مالیاتی ایران محسوب می شود و به سازمان امور مالیاتی کشور کمک می کند تا نظارت دقیق تری بر گردش مالی اقتصاد داشته باشد.

چه کسانی مودی مالیاتی محسوب می شوند

مودی مالیاتی به هر شخص حقیقی یا حقوقی گفته می شود که طبق قوانین مالیاتی کشور، مکلف به پرداخت مالیات است. به عبارت دیگر، هر فرد یا نهادی که در داخل کشور فعالیت اقتصادی انجام می دهد و به نوعی درآمد یا دارایی مشمول مالیات دارد، در دسته مودیان مالیاتی قرار می گیرد. این تعریف شامل طیف وسیعی از فعالان اقتصادی می شود، از صاحبان مشاغل کوچک و متوسط گرفته تا شرکت های بزرگ تولیدی، خدماتی و بازرگانی.

اشخاص حقیقی شامل کلیه افراد شاغل، صاحبان کسب وکارهای آزاد، مالکان املاک اجاره ای و دارندگان خودروهای لوکس هستند. اشخاص حقوقی نیز کلیه شرکت ها، مؤسسات، سازمان ها و نهادهایی که به صورت قانونی ثبت شده و فعالیت اقتصادی دارند، را در بر می گیرد. تمامی این مودیان، بسته به نوع فعالیت و میزان درآمد یا دارایی خود، موظف به رعایت قوانین مالیاتی، ارسال اظهارنامه مالیاتی و پرداخت مالیات های مقرر در مهلت های قانونی هستند. سامانه مودیان مالیاتی نیز برای تسهیل همین امر طراحی شده است.

مودیان کوچک، متوسط و بزرگ چه تفاوت هایی دارند

سازمان امور مالیاتی کشور برای طبقه بندی و مدیریت بهتر مودیان، آنها را بر اساس معیارهایی نظیر حجم درآمد سالانه، میزان فعالیت اقتصادی و تعداد کارکنان به سه دسته کوچک، متوسط و بزرگ تقسیم می کند. این طبقه بندی به سازمان امکان می دهد تا رویکردهای نظارتی و خدماتی متفاوتی را برای هر دسته اعمال کند. مودیان کوچک معمولاً شامل مشاغل انفرادی یا شرکت های بسیار کوچک با درآمد محدود هستند که ممکن است از تسهیلاتی مانند فرم تبصره ماده 100 بهره مند شوند.

مودیان متوسط، کسب وکارهایی با حجم فعالیت و درآمد بالاتر هستند که نیاز به حسابداری دقیق تر و رعایت کامل تر قوانین دارند. مودیان بزرگ نیز شامل شرکت های بسیار بزرگ، هلدینگ ها و نهادهای اقتصادی با گردش مالی بسیار بالا هستند که تحت نظارت و حسابرسی مالیاتی ویژه ای قرار می گیرند. تفاوت در این طبقه بندی، بر نوع اظهارنامه مالیاتی، نحوه رسیدگی به پرونده ها و سطح تعامل با سازمان امور مالیاتی تأثیر می گذارد. درک این تفاوت ها برای هر شرکت ضروری است.

مودیان پرریسک مالیاتی و نحوه شناسایی آن ها

مودیان پرریسک مالیاتی، اشخاص حقیقی یا حقوقی هستند که بر اساس تحلیل داده ها و سوابق مالیاتی، احتمال تخلف یا عدم رعایت قوانین مالیاتی در آنها بالا تشخیص داده می شود. سازمان امور مالیاتی کشور با استفاده از الگوریتم ها و شاخص های مختلف، این مودیان را شناسایی می کند تا نظارت و حسابرسی مالیاتی خود را بر آنها متمرکز کند. از جمله ویژگی های مودیان پرریسک می توان به عدم ارائه به موقع اظهارنامه مالیاتی، عدم شفافیت در تراکنش های مالی، نسبت های مالی غیرمتعارف، گردش حساب های بانکی بالا بدون توجیه اقتصادی، و سابقه تخلفات مالیاتی قبلی اشاره کرد.

همچنین، فعالیت در برخی صنایع خاص که سابقه فرار مالیاتی بیشتری دارند یا شرکت هایی که تغییرات ناگهانی و غیرمنطقی در الگوهای درآمد و هزینه خود نشان می دهند، می توانند به عنوان شاخص های ریسک در نظر گرفته شوند. شناسایی این مودیان به سازمان امور مالیاتی کمک می کند تا منابع خود را بهینه سازی کرده و بر روی مواردی که بیشترین پتانسیل تخلف را دارند، تمرکز کند. شرکت ها باید با رعایت کامل قوانین و شفافیت در امور مالی، از قرار گرفتن در این دسته اجتناب کنند.

آیا تغییرات مالیاتی 1404 شامل کسب و کارهای اینترنتی نیز می شود؟

بله، تغییرات مالیاتی سال 1404 شامل کلیه کسب وکارهای فعال در ایران، از جمله کسب وکارهای اینترنتی نیز می شود. این کسب وکارها نیز مانند سایر مشاغل، مشمول قوانین مالیات های مستقیم و مالیات بر ارزش افزوده هستند و باید طبق ضوابط جدید، اظهارنامه مالیاتی خود را ارسال کرده و مالیات های متعلقه را پرداخت کنند.

مهلت ارسال اظهارنامه مالیاتی در سال 1404 چه تاریخی است؟

مهلت ارسال اظهارنامه مالیاتی در سال 1404 تا پایان شهریور ماه 1404 تمدید شده است.

چگونه می توان از جریمه های مالیاتی جدید در سال 1404 جلوگیری کرد؟

برای جلوگیری از جرایم مالیاتی در سال 1404، باید با آخرین تغییرات قوانین مالیاتی آشنا بود، تکالیف مالیاتی را در مهلت های مقرر انجام داد، از سامانه مودیان مالیاتی به درستی استفاده کرد و اطلاعات مالی را به صورت دقیق و شفاف ارائه داد.

آیا تغییرات قوانین مالیاتی 1404 بر مالیات حقوق و دستمزد تاثیر دارد؟

بله، تغییرات قوانین مالیاتی 1404 بر مالیات حقوق و دستمزد تأثیرگذار است. سقف معافیت مالیاتی حقوق بگیران افزایش یافته و نرخ های مالیات پلکانی برای درآمدهای مازاد بر این سقف، تعیین شده است که باید توسط کارفرمایان و حسابداران در محاسبات اعمال شود.

برای آشنایی بیشتر با قوانین مالیاتی 1404 به کدام مراجع مراجعه کنیم؟

برای آشنایی بیشتر با قوانین مالیاتی 1404، می توانید به وب سایت رسمی سازمان امور مالیاتی کشور، پایگاه داده قوانین و مقررات مجلس شورای اسلامی و مشاوران مالیاتی متخصص مراجعه کنید. مطالعه بخشنامه ها و آیین نامه های ابلاغی نیز بسیار مفید است.