علت درد پاشنه چیست و چگونه درمان می شود؟

رایجترین علت درد پاشنه پا، عوارض و روش های درمان آن کدامند؟

مشکلات و بیماری‌های بسیاری می‌توانند علت درد پاشنه پا سمت چپ باشند. درد پاشنه پا بسیار شایع است و در قسمت‌های مختلف مثل پشت پاشنه، کف پاشنه و در استخوان پاشنه پا احساس می‌شود. درمان درد پاشنه پا با توجه به علت آن مشخص می‌شود و معمولا شامل درمان‌های خانگی، روش‌های غیرتهاجمی و جراحی است. اگر این درد پا را نادیده بگیرید و آن را درمان نکنید، ممکن است دچار مشکلات مزمنی شوید که نیاز به بهبودی طولانی‌تری دارند. در این مقاله راجع به این صبحت می‌کنیم که درد پاشنه چیست.

درد پاشنه پا نشانه چیست؟

درد پاشنه پا یک مشکل شایع است و افراد در هر سن و جنسیت را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد. ورزش حرفه‌ای، پیاده‌روی‌های طولانی، ایستادن طولانی‌مدت، پوشیدن کفش‌های نامناسب و هر چیزی که فشار زیادی به پای شما وارد کند، می‌تواند باعث درد پاشنه شود. الگوی راه‌رفتن، اضافه وزن، شکل و ساختار پا نیز از عوامل ایجاد درد پاشنه هستند. درد پاشنه پا همچنین می‌تواند نشانه فاشیای پلانتار، تاندونیت آشیل یا فلکسور، ایجاد خارهای استخوانی، بیماری سیور، بورسیت، شکستگی، آرتریت مچ پا، کف پای صاف و قوس کف پا باشد. انجام یک ارزیابی پزشکی برای تعیین علت دقیق درد پاشنه پا بسیار مهم است تا روش درمانی مناسب مشخص شود.

درد پاشنه پا چگونه احساس می‌شود؟

درد پاشنه پا معمولاً هنگام استفاده از پاشنه آسیب دیده به صورت شدید احساس می‌شود و ممکن است در هر جایی از پاشنه پا مثل پشت، کناره‌ها، کف یا استخوان پاشنه احساس شود. این احساس درد به تدریج ایجاد‌شده و با گذشت زمان بدتر می‌شود و زمانی رخ می‌دهد که وزن را روی پاشنه خود قرار دهید. احساس درد، معمولا با گرفتگی عضلات و علائم دیگری همراه است، علائم این درد بسته به علت آن متفاوت است. ممکن است علائمی مثل رشد استخوان روی پاشنه، تغییر رنگ (کبودی یا قرمزی)، سفتی، تورم، حساسیت به لمس، درد پس از ایستادن را تجربه کنید. در بیشتر موارد، تنها یک پاشنه پا تحت‌تاثیر قرار می‌گیرد، اگرچه تخمین‌ها نشان می‌دهد که حدود یک سوم افراد در هر دو پاشنه پا درد دارند.

علت درد پاشنه پا

مشکلات متعددی می‌توانند باعث ایجاد درد در پاشنه پا شوند که برخی از آن‌ها شامل موارد زیر است:

• تاندونیت آشیل: تاندون آشیل یک بافت فیبری است که ماهیچه ساق پا را به استخوان پاشنه متصل می‌کند. این تاندون طولانی‌ترین و قوی‌ترین تاندون بدن است اما ممکن است به دلیل استفاده بیش از حد ملتهب شود، به التهاب تاندون‌ها، اصطلاحا تاندونیت می‌گویند. تاندونیت باعث درد، تورم و سفتی در پشت پاشنه می‌شود.
• بورسیت: بورسیت زمانی رخ می‌دهد که کیسه‌های پر از مایع به نام بورسا متورم شوند. این کیسه ها مانند یک بالشتک در مفاصلی مثل زانو و مچ پا قرار می‌گیرند و به حرکت روان مایع مفصلی کمک می‌کنند. بورسیت معمولاً به دلیل ایستادن‌های طولانی‌مدت و استفاده بیش‌از‌حد از پاها رخ می‌دهد و پس از ابتلا به بورسیت ممکن است یک احساس درد و کبودی در پشت پاشنه پا داشته‌باشید.
• تغییر شکل هاگلند: التهاب و تحریک مزمن می‌تواند باعث ایجاد یک برآمدگی استخوانی بزرگ به نام برآمدگی پمپ در پشت پاشنه پا شود که با درد نیز همراه است. پوشیدن کفش‌های پاشنه بلند، باعث تشدید برآمدگی و درد می‌شوند.
• بیماری سِیور یا اپوفیزیت پاشنه‌ای: بیماری سیور آسیبی در پاشنه پا است که در کودکان بین 8 تا 14 سال رخ می‌دهد. به نظر می‌رسد کشیده‌شدن تاندون آشیل در استخوان پاشنۀ در حال رشد این آسیب را ایجاد می‌کند و ناشی از فشار شدیدی است که در اثر فعالیت‌هایی مانند دویدن رخ می‌دهد. این بیماری که باعث حساسیت به لمس، التهاب، تورم و درد در پشت پاشنه می‌شود.
• کوفتگی یا کبودی استخوان: قدم‌زدن یا ایستادن روی یک جسم سخت می‌تواند باعث کبودی لایه چربی زیر پاشنه پا شود. ممکن است تغییر رنگ قابل مشاهده نباشد اما هنگام راه‌رفتن پاشنه پا حساس و دردناک می‌شود. همچنین شکستگی یا کوفتگی استخوان نیز باعث درد در پشت، پایین و کنار پاشنه می‌شود.
• فاشیای پلانتار: فاشیا، بافت همبندی است که در امتداد سطح کف پا قرار دارد. اگر این بافت همبند پاره شود یا کشیده شود، ملتهب شده و باعث درد می‌شود. فاشیای پلانتار علت اصلی درد پاشنه پا است و افرادی که فعالیت بیشتری دارند، زیاد می‌دوند و می‌پرند بیشتر احتمال دارد به این وضعیت دردناک مبتلا شوند. کارکردن یا ورزش روی سطوح سخت باعث افزایش احتمال ابتلا به این بیماری می‌شوند.
• خار پاشنه: فاشیای پلانتار مزمن می‌تواند باعث ایجاد رشد استخوانی به نام خار پاشنه روی استخوان پاشنه شود. خار پاشنه معمولاً دردناک نیست، اگرچه برخی افراد درد دارند.

تشخیص علت درد پاشنه پا

برای درمان قطعی درد پاشنه پا، تشخیص علت آن بسیار ضروری است. زمانی که به پزشک مراجعه کنید، ابتدا دکتر ارتوپد از شما می‌پرسد، دقیقا در چه قسمتی از پاشنه پا احساس درد دارید. سپس درباره سایر علائمی که تجربه می‌کنید و شدت و مدت بروز آن‌ها می‌پرسد.

در مرحله بعد، پزشک یک ارزیابی فیزیکی انجام می‌دهد و ممکن است برای بررسی آرتریت، شکستگی استخوان، همترازی استخوان و آسیب مفاصل رادیولوژی، ام‌آرآی یا سونوگرافی تجویز کند. در روش رادیولوژی با استفاده از اشعه ایکس از بافت‌های سخت مانند استخوان تصویربرداری می‌شود اما ام‌آرآی می‌تواند از بافت‌های نرم نیز عکس‌برداری کند.

عوامل تشدید کننده درد پاشنه پا

عوامل تشدیدکننده درد پاشنه پا عبارت‌اند از:

• چاقی: حتی اگر 500 گرم اضافه‌وزن داشته باشید، فشار روی پاها 4 الی 6 برابر افزایش می‌یابد
• مصرف بیش از اندازه قند: اگر سطح قندخون شما بالا باشد، بدن شما مولکول‌هایی را آزاد می‌کند. این مولکول‌ها می‌توانند التهاب و درد را تشدید کنند
• ایستادن به مدت طولانی: ایستادن به مدت طولانی به‌ویژه روی سطوح سفت یا در مکانی ثابت، می‌تواند درد را افزایش دهد
• پوشیدن کفش‌های نامناسب: کفش‌های تخت، دمپایی‌ها، کفش‌های بسیار تنگ و کفش‌های پاشنه‌بلند می‌توانند فشار روی بافت نرم پاهایتان را افزایش دهند و درد را بدتر کنند
• نادیده‌گرفتن درد: اگر درد پاشنه را نادیده بگیرید و فعالیت‌های روزمره خود را انجام دهید، خطر پارگی بافت‌های نرم پا افزایش می‌یابد و درد بدتر می‌شود
• انجام‌ندادن تمرینات کششی: اگر تمرینات کششی را قبل و بعد از ورزش انجام ندهید، ممکن است دچار درد شدید پاشنه پا شوید

کمبود ویتامین و درد پاشنه پا

کمبود ویتامین D به‌صورت غیرمستقیم می‌تواند علت درد در پاشنه پا باشد. اگر افراد نتواند ویتامین D کافی دریافت کنند، در معرض خطر ابتلا به پوکی استخوان قرار می‌گیرند. پوکی استخوان باعث می‌شود استخوان‌ها ضعیف و نازک شوند. افراد مبتلا به پوکی استخوان در معرض خطر ابتلا به مشکلات پا مانند التهاب و درد استخوان بدون تروما (پریوستیت) قرار دارند.

علت درد پاشنه پا هنگام بلند شدن از خواب

فاشیای پلانتار متداول‌ترین دلیل درد پاشنه پا هنگام بلندشدن از خواب محسوب می‌شود؛ ولی، شرایط دیگری مانند التهاب تاندون آشیل، آرتریت روماتوئید، شکستگی فشاری و کم‌کاری تیروئید نیز می‌توانند باعث ایجاد درد در صبح شوند.

عوارض درد پاشنه پا

درد پاشنه پا می‌تواند در توانایی شما برای انجام کارهای روزانه، کار، ورزش و … اختلال ایجاد کند. این موارد همه باعث می‌شود شما سبک زندگی کم‌تحرکی داشته‌باشید و کم‌تحرکی منجر به افزایش وزن می‌شود. همچنین این عوارض ممکن است باعث بروز افسردگی نیز بشوند، زیرا کم‌تحرکی و افزایش وزن همه از دلایل ابتلا به افسردگی هستند. همچنین اگر علت درد پاشنه پا چپ تاندونیت آشیل باشد و درمان نشود، می‌تواند باعث از بین‌رفتن و پاره‌شدن تاندون شود. برای درمان پاره‌شدن تاندون‌ها نیاز به انجام جراحی است.

درمان درد پاشنه پا

اکنون که با علت درد پاشنه پای چپ در زنان و مردان و همچنین دلایل درد پاشنه راست آشنا شدید، باید درباره راه‌های درمان این عارضه اطلاعات کسب کنید.

درمان قطعی درد پاشنه پا به شدت درد و علت بروز آن بستگی دارد. اما به طور کلی شامل راه‌کارهای خانگی و پزشکی می‌شود.

۱. درمان درد پاشنه پا در منزل

راه‌کارهای زیر می‌توانند به درمان درد خفیف کمک کنند:

    استراحت کردن: از دویدن یا ایستادن طولانی‌مدت، راه رفتن روی سطوح سخت و انجام هر گونه فعالیتی که ممکن است به پاشنه پا فشار وارد کند، خودداری کنید.

    استفاده از یخ: یک کیسه یخ پیچیده‌شده در پارچه را ۲ بار در روز و هر بار به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه روی ناحیه آسیب‌دیده قرار دهید. یخ را مستقیما روی پاشنه پا نگذارید.

    پوشیدن کفش مناسب: از کفش‌هایی که کاملا اندازه پاهای شما هستند، استفاده کنید.

    مصرف داروهای مسکن: داروهای مسکن بدون نسخه می‌توانند درد پاشنه پا را کاهش دهند.

اگر روش‌های خانگی موثر نبودند، به متخصص ارتوپدی مراجعه کنید تا علت درد پاشنه پا را شناسایی کند و درمان مناسب را برای رفع آن پیشنهاد دهد.

۲. درمان‌های پزشکی

در بسیاری از موارد، پزشک به شما توصیه می‌کند که برای تسکین درد فیزیوتراپی انجام دهید. فیزیوتراپی به تقویت عضلات و تاندون‌های پا کمک می‌کند و احتمال پیشرفت آسیب‌دیدگی را به حداقل می‌رساند.

اگر درد شدید باشد، پزشک داروهای ضد التهاب خوراکی یا تزریقی تجویز ‌می‌کند. همچنین در موارد نادر، ممکن است به جراحی نیاز پیدا کنید. جراحی پاشنه پا اغلب به زمان بهبودی طولانی نیاز دارد و ممکن است همیشه درد پای شما را تسکین ندهد.