اگر زوجه در شورای حل اختلاف حاضر نشود چه میشود

اگر زوجه در شورای حل اختلاف حاضر نشود، بسته به نوع صلاحیت شورا (صدور رأی یا صلح و سازش) پیامدهای متفاوتی در انتظار اوست. در دعاوی با صلاحیت صدور رأی، امکان صدور حکم غیابی وجود دارد، اما در پرونده های صلح و سازش، پرونده به دادگاه ارجاع داده می شود. آگاهی از این پیامدها برای هر زوجه ای که درگیر یک پرونده حقوقی در شورای حل اختلاف است، حیاتی است تا بتواند حقوق خود را حفظ کرده و تصمیمات آگاهانه ای اتخاذ نماید.

شورای حل اختلاف، به عنوان یکی از مراجع قضایی مهم، نقش بسزایی در رسیدگی به دعاوی حقوقی و کیفری معین و نیز ایجاد صلح و سازش میان طرفین ایفا می کند. حضور زوجه در جلسات این شورا، به ویژه در دعاوی خانوادگی نظیر مهریه، نفقه، تمکین یا پرونده های ارجاعی طلاق، اهمیت مضاعفی دارد. عدم حضور می تواند تبعات حقوقی جدی و گاه جبران ناپذیری برای او به دنبال داشته باشد. این مقاله با هدف ارتقاء آگاهی حقوقی زنان، به بررسی جامع پیامدهای عدم حضور در شورای حل اختلاف، تفکیک آن بر اساس نوع صلاحیت شورا، و ارائه راهکارهای قانونی و دلایل موجه برای این وضعیت می پردازد.

آشنایی با صلاحیت های شورای حل اختلاف: کدام پرونده زوجه در شورا رسیدگی می شود؟

شورای حل اختلاف، با ساختار و اهداف خاص خود، دارای دو نوع صلاحیت اصلی است که پیامدهای عدم حضور طرفین در جلسات آن را به کلی متحول می سازد. درک این تمایز برای زوجه ای که قرار است در این مرجع حاضر شود یا به هر دلیلی قادر به حضور نیست، ضروری است. این دو دسته صلاحیت شامل صلاحیت صدور رأی و صلاحیت صلح و سازش هستند.

صلاحیت صدور رأی (رسیدگی ماهوی)

در این دسته از صلاحیت ها، شورای حل اختلاف همانند دادگاه عمل کرده و پس از بررسی مستندات و اظهارات طرفین، اقدام به صدور رأی قطعی می نماید. این آراء، در صورت عدم اعتراض یا تأیید مراجع بالاتر، قابلیت اجرایی پیدا می کنند. مواردی که شورا در آن ها صلاحیت صدور رأی در دعاوی خانوادگی مرتبط با زوجه را دارد، عبارتند از:

• دعاوی مالی راجع به اموال منقول تا نصاب دویست میلیون ریال (معادل بیست میلیون تومان)؛ مانند مطالبه مهریه، نفقه و جهیزیه در صورتی که مبلغ آن از این نصاب تجاوز نکند و مشمول ماده ۲۹ قانون حمایت خانواده نباشند.
• تمامی دعاوی مربوط به تخلیه عین مستأجره، به جز دعاوی مرتبط با سرقفلی و حق کسب و پیشه.
• دعاوی تعدیل اجاره بها، مشروط بر آنکه در اصل رابطه استیجاری اختلافی وجود نداشته باشد.
• صدور گواهی حصر وراثت، تحریر ترکه، مهر و موم ترکه و رفع آن.
• ادعای اعسار از پرداخت محکوم به، در صورتی که شورا صلاحیت رسیدگی به اصل دعوی را داشته باشد.
• تأمین دلیل.
• جرایم تعزیری که صرفاً مستوجب مجازات نقدی درجه هشت باشند.

مهم است که زوجه به نصاب های مالی توجه کند، زیرا در صورت بالاتر بودن خواسته از نصاب تعیین شده، پرونده در دادگاه صالح رسیدگی خواهد شد.

صلاحیت صلح و سازش (ارجاعی یا با تراضی طرفین)

در این نوع از صلاحیت، هدف اصلی شورا نه صدور رأی، بلکه تلاش برای ایجاد مصالحه و سازش میان طرفین دعوا است. در این موارد، شورا نمی تواند حکم صادر کند و تنها در صورت حصول سازش، یک گزارش اصلاحی تنظیم و صادر می کند که قطعی و غیرقابل اعتراض است. اگر سازش حاصل نشود، پرونده به مرجع قضایی صالح (دادگاه یا دادسرا) ارجاع داده می شود. موارد اصلی این صلاحیت شامل:

• کلیه امور مدنی و حقوقی (مانند پرونده های طلاق ارجاعی از دادگاه برای صلح و سازش).
• کلیه جرایم قابل گذشت (مانند توهین یا ضرب و جرح خفیف در صورت عدم تمایل به شکایت کیفری).
• جنبه خصوصی جرایم غیرقابل گذشت.

در پرونده های مربوط به تمکین، معمولاً دادگاه خانواده ابتدا پرونده را به شورای حل اختلاف ارجاع می دهد تا تلاش برای سازش صورت گیرد. عدم موفقیت در سازش، پرونده را به دادگاه بازمی گرداند تا در خصوص تمکین یا عدم تمکین رأی صادر شود. بنابراین، زوجه باید به خوبی آگاه باشد که در کدام دسته از پرونده ها، عدم حضور او چه سرنوشتی را برای دعوای مطروحه رقم خواهد زد.

پیامدهای عدم حضور زوجه در جلسات شورای حل اختلاف: تفکیک بر اساس نوع صلاحیت

عدم حضور زوجه در جلسات شورای حل اختلاف، بنا بر نوع صلاحیتی که شورا در آن پرونده اعمال می کند، می تواند پیامدهای حقوقی بسیار متفاوتی داشته باشد. درک این تمایز برای زوجه حیاتی است تا از حقوق خود دفاع کرده و از ضررهای احتمالی جلوگیری کند.

در مواردی که شورا صلاحیت صدور رأی دارد (ریسک صدور حکم غیابی)

زمانی که شورای حل اختلاف در حال رسیدگی به پرونده ای است که صلاحیت صدور رأی در آن را دارد، عدم حضور زوجه می تواند به منزله چشم پوشی از حق دفاع تلقی شود. در این شرایط، در صورت ابلاغ صحیح وقت رسیدگی و عدم ارسال لایحه دفاعیه یا معرفی وکیل توسط زوجه، شورا می تواند اقدام به صدور رأی غیابی علیه او نماید.

تبعات حقوقی رأی غیابی برای زوجه:

• محکومیت احتمالی: شورا بر اساس مستندات موجود در پرونده و اظهارات طرف مقابل، رأی صادر می کند. اگر زوجه حاضر نباشد تا دفاعیات خود را مطرح کند یا اسناد و مدارک مورد نیاز را ارائه دهد، احتمال محکومیت او افزایش می یابد.
• امکان اجرای حکم: پس از صدور رأی غیابی و طی شدن مهلت های قانونی اعتراض، این حکم می تواند به مرحله اجرا گذاشته شود و حقوق زوجه (مانند اموال یا مطالبات مالی) تحت تأثیر قرار گیرد.

حقوق زوجه پس از صدور رأی غیابی:

قانون گذار برای حمایت از حقوق افرادی که به صورت غیابی محکوم شده اند، راهکارهایی پیش بینی کرده است:

1. حق واخواهی از رأی غیابی: زوجه می تواند ظرف مدت ۲۰ روز از تاریخ ابلاغ واقعی رأی غیابی (برای اشخاص مقیم ایران)، به همان شورای حل اختلاف که رأی را صادر کرده است، اعتراض کند. با واخواهی، پرونده مجدداً در همان شورا مورد رسیدگی قرار می گیرد و زوجه این فرصت را پیدا می کند که دفاعیات و مدارک خود را ارائه دهد.
2. حق تجدیدنظرخواهی از رأی شورا: حتی اگر زوجه به رأی واخواهی نکرده یا واخواهی او رد شده باشد، باز هم حق تجدیدنظرخواهی از رأی صادره توسط شورای حل اختلاف (چه حضوری و چه غیابی پس از اتمام مهلت واخواهی) را دارد. مهلت تجدیدنظرخواهی نیز ۲۰ روز از تاریخ ابلاغ رأی واخواهی یا انقضای مهلت واخواهی است و در دادگاه عمومی حقوقی صالح (یا کیفری در صورت ماهیت کیفری پرونده) رسیدگی می شود.

بنابراین، عدم حضور در جلسات رسیدگی که شورا صلاحیت صدور رأی در آن دارد، می تواند عواقب جدی به همراه داشته باشد، اما حقوق زوجه برای اعتراض و دفاع همچنان محفوظ است.

در مواردی که شورا فقط صلاحیت صلح و سازش دارد (ارجاع پرونده به دادگاه)

در پرونده هایی که شورای حل اختلاف صرفاً به منظور ایجاد صلح و سازش میان طرفین تشکیل جلسه می دهد (مانند پرونده های ارجاعی طلاق از دادگاه، یا دعاوی تمکین)، وضعیت کاملاً متفاوت است. در این موارد، شورا صلاحیت صدور رأی قطعی علیه زوجه را ندارد.

عدم صدور رأی غیابی توسط شورا: لازم به تأکید است که در این دسته از پرونده ها، شورای حل اختلاف به هیچ عنوان رأی غیابی صادر نمی کند و صرف عدم حضور زوجه منجر به محکومیت او نمی شود.

ارجاع پرونده به دادگاه صالح: اصلی ترین پیامد عدم حضور زوجه در جلسات سازشی شورا، ارجاع پرونده به مرجع قضایی بالاتر (دادگاه خانواده یا دادسرا) است:

• در پرونده های تمکین: اگر زوجه در جلسه شورای حل اختلاف که به منظور سازش در خصوص تمکین تشکیل شده، حاضر نشود، شورا با عدم حصول سازش، پرونده را به دادگاه خانواده بازمی گرداند. در این مرحله، عدم حضور زوجه در شورا می تواند به عنوان قرینه ای بر عدم تمایل او به تمکین در نظر گرفته شود و ممکن است در رأی دادگاه تأثیرگذار باشد، هرچند که صرفاً عدم حضور، به معنای قطعی شدن عدم تمکین نیست و دادگاه تمام جوانب پرونده را بررسی خواهد کرد.
• در پرونده های طلاق ارجاعی: در صورتی که دادگاه، پرونده طلاق را برای حصول سازش به شورا ارجاع داده باشد و زوجه در جلسات سازش حاضر نشود، شورا عدم سازش را اعلام کرده و پرونده به دادگاه خانواده بازگردانده می شود تا روند رسیدگی به دعوای طلاق ادامه یابد. در این حالت، زوجه فرصت دفاع یا بیان دلایل خود برای عدم سازش را در شورا از دست می دهد.
• در جرایم قابل گذشت: اگر پرونده ای با ماهیت کیفری (جرایم قابل گذشت) به شورا ارجاع شده باشد و زوجه به عنوان شاکی یا متهم در جلسه صلح و سازش حاضر نشود، پرونده به دادسرا بازمی گردد تا رسیدگی کیفری به آن ادامه یابد. در این صورت، فرصت حل و فصل مسالمت آمیز و بدون پیچیدگی های دادرسی کیفری از دست می رود.

از دست رفتن فرصت صلح و سازش و پیچیده تر شدن فرآیند قضایی: عدم حضور زوجه در جلسات سازشی، به معنای از دست دادن فرصتی برای حل و فصل مسالمت آمیز اختلافات و پیشگیری از طولانی شدن و پیچیده تر شدن روند قضایی است. در بسیاری از موارد، صلح و سازش می تواند راه حلی سریع تر و کم هزینه تر برای طرفین باشد.

عدم صدور حکم جلب: لازم به ذکر است که در این موارد، عدم حضور زوجه در جلسات سازشی شورای حل اختلاف، به هیچ عنوان منجر به صدور حکم جلب علیه او نمی شود و زوجه نباید از این بابت نگرانی داشته باشد. پیامد صرفاً ارجاع پرونده به مرجع قضایی اصلی است.

آگاهی دقیق از صلاحیت شورای حل اختلاف در هر پرونده، نخستین گام برای هر زوجه ای است تا بتواند پیامدهای عدم حضور خود را به درستی پیش بینی کرده و با اتخاذ راهکارهای مناسب، از حقوق قانونی اش دفاع نماید.

تفاوت عدم حضور زوجه در جلسه اول با جلسات بعدی: آیا تفاوتی وجود دارد؟

مسئله حضور یا عدم حضور زوجه در جلسات شورای حل اختلاف، فارغ از اینکه جلسه اول باشد یا جلسات بعدی، از اهمیت حقوقی برخوردار است. با این حال، در برخی موارد، به ویژه در صلاحیت صلح و سازش شورا، جلسه اول می تواند از حساسیت بیشتری برخوردار باشد.

اهمیت جلسه اول

جلسه اول در پرونده های سازشی، اولین فرصت برای طرفین است تا به طور مستقیم یا با وکیل خود، دلایل و مستنداتشان را مطرح کنند و برای رسیدن به توافق تلاش نمایند. در بسیاری از موارد، اگر زوجه یا زوج در جلسه اول شورای حل اختلاف (با صلاحیت سازش) عدم تمایل خود را برای ادامه روند سازش در شورا اعلام کنند یا اصلاً حاضر نشوند، شورا می تواند درخواست سازش را بایگانی کرده و طرفین را به مرجع قضایی اصلی (دادگاه یا دادسرا) راهنمایی کند. این امر به معنای از دست دادن سریع تر فرصت سازش است.

عدم حضور در جلسات بعدی

در پرونده هایی که شورا صلاحیت صدور رأی را دارد، عدم حضور زوجه در هر یک از جلسات (چه اول و چه بعدی)، می تواند منجر به صدور رأی غیابی شود، مشروط بر اینکه ابلاغ وقت رسیدگی به درستی انجام شده باشد و زوجه وکیل یا لایحه دفاعیه ارسال نکرده باشد. در این خصوص، تفاوت ماهوی بین جلسه اول و جلسات بعدی وجود ندارد و پیامدهای حقوقی یکسان است.

در پرونده های سازشی نیز، عدم حضور در جلسات بعدی، مشابه جلسه اول، به معنای عدم حصول سازش و نهایتاً ارجاع پرونده به دادگاه خواهد بود. هرچند که ممکن است شورا در برخی موارد، برای افزایش احتمال سازش، چندین جلسه را تعیین کند، اما در نهایت، عدم حضور در هر یک از این جلسات، به معنای از دست رفتن فرصت سازش است. بنابراین، زوجه باید در تمام مراحل رسیدگی، نسبت به حضور یا ارسال دفاعیات خود هوشیار باشد.

دلایل موجه عدم حضور زوجه در شورای حل اختلاف (با تأکید بر نحوه اثبات)

گاهی اوقات، زوجه به دلایلی خارج از اراده خود قادر به حضور در جلسه شورای حل اختلاف نیست. قانون گذار این وضعیت را پیش بینی کرده و در صورت وجود «عذر موجه»، امکان تمدید وقت رسیدگی یا رسیدگی مجدد را فراهم آورده است. اما صرف ادعا کافی نیست و زوجه باید دلایل خود را به اثبات برساند.

مصادیق دلایل موجه

دلایل موجه عدم حضور در جلسات شورای حل اختلاف، عمدتاً از موارد مذکور در قانون آیین دادرسی مدنی الگوبرداری شده اند و شامل موارد زیر هستند:

1. فوت بستگان نسبی یا سببی تا درجه اول از طبقه دوم: منظور بستگانی مانند همسر، فرزند، پدر، مادر، پدر بزرگ و مادر بزرگ است. برای اثبات این عذر، ارائه گواهی فوت به شورا الزامی است.
2. ابتلا به بیماری که مانع از حرکت یا مضر برای حرکت باشد: اگر زوجه دچار بیماری ای شده باشد که توانایی حرکت را از او سلب کرده یا حرکت برای وضعیت جسمانی او مضر تشخیص داده شود، می تواند آن را به عنوان عذر موجه مطرح کند. در این حالت، ارائه گواهی پزشک متخصص و معتمد، همراه با تأیید ناتوانی از حضور، ضروری است.
3. حوادث قهری و خارج از اراده (فورس ماژور): اتفاقاتی نظیر سیل، زلزله، آتش سوزی، تصادفات شدید و… که کنترل آن ها از اراده شخص خارج است و مانع از حضور او در جلسه می شود. مستندسازی این حوادث (مانند گزارش پلیس در تصادفات، یا تأییدیه نهادهای مربوطه در بلایای طبیعی) برای اثبات ضرورت دارد.
4. سایر اتفاقات غیرقابل پیش بینی و غیرارادی که حضور را ناممکن سازد: هر وضعیت غیرمنتظره دیگری که به صورت منطقی مانع از حضور زوجه در جلسه شود. در این موارد، قاضی یا اعضای شورا با در نظر گرفتن اوضاع و احوال و ارائه مدارک مستدل، موجه بودن عذر را بررسی و تأیید می کنند.

نکات کلیدی برای زوجه

• لزوم اطلاع رسانی فوری: در صورت بروز هر یک از دلایل موجه، زوجه باید در کوتاه ترین زمان ممکن، مراتب را به صورت کتبی (با لایحه) یا از طریق وکیل خود به شورای حل اختلاف اطلاع دهد.
• ارائه مدارک مستدل: صرف ادعای عذر موجه کافی نیست. زوجه باید حتماً مدارک و مستندات محکمی را برای اثبات عذر خود به شورا ارائه کند. این مدارک باید قابلیت بررسی و تأیید توسط شورا را داشته باشند.
• امکان تمدید وقت رسیدگی: در صورتی که شورای حل اختلاف عذر موجه زوجه را بپذیرد، می تواند وقت رسیدگی را تمدید کرده و جلسه را به تاریخ دیگری موکول نماید. این امر به زوجه فرصت می دهد تا با رفع مانع، در جلسه بعدی حاضر شده و از حقوق خود دفاع کند.

نادیده گرفتن این نکات می تواند به از دست رفتن فرصت دفاع و تضییع حقوق زوجه منجر شود. بنابراین، هوشیاری و اقدام به موقع در اثبات عذر موجه، از اهمیت بسیاری برخوردار است.

راهکارهای جایگزین برای زوجه در صورت عدم امکان حضور فیزیکی

حتی اگر زوجه قادر به حضور فیزیکی در جلسه شورای حل اختلاف نباشد و عذر موجهی هم برای تأخیر در رسیدگی نداشته باشد یا نخواهد از آن استفاده کند، همچنان راه هایی برای دفاع از حقوق او وجود دارد. بهره گیری از این راهکارها می تواند از تضییع حقوق وی جلوگیری کرده و او را در فرآیند دادرسی فعال نگه دارد.

معرفی وکیل یا نماینده قانونی

یکی از مؤثرترین و مطمئن ترین راهکارها، معرفی یک وکیل دادگستری یا نماینده قانونی به شورای حل اختلاف است. وکیل به عنوان نماینده زوجه، در جلسات حضور پیدا کرده، دفاعیات لازم را ارائه می دهد و از حقوق موکل خود صیانت می کند.

• مزایای حضور وکیل:
  • دفاع تخصصی: وکلای متخصص در امور خانواده و شورای حل اختلاف، با قوانین و رویه های دادرسی آشنایی کامل دارند و می توانند بهترین دفاع را ارائه دهند.
  • عدم نیاز به حضور زوجه: با حضور وکیل، زوجه نیازی به حضور فیزیکی در جلسات شورا نخواهد داشت، مگر در موارد خاص که حضور شخص طرفین از سوی شورا ضروری تشخیص داده شود.
  • کاهش استرس: حضور در محاکم قضایی می تواند برای بسیاری از افراد استرس زا باشد. وکیل با مدیریت فرآیند، این بار روانی را از دوش زوجه برمی دارد.
  • پیگیری مستمر: وکیل مسئول پیگیری دقیق پرونده، از جمله زمان جلسات، ابلاغ ها و صدور آراء خواهد بود.
• نکات مهم در انتخاب وکیل:
  • اطمینان از تخصص وکیل در حوزه دعاوی خانوادگی و رویه های شورای حل اختلاف.
  • بررسی سوابق کاری وکیل و میزان موفقیت او در پرونده های مشابه.
  • برقراری ارتباط شفاف و راحت با وکیل.

ارسال لایحه دفاعیه کتبی

در صورتی که زوجه امکان معرفی وکیل را نداشته باشد یا نخواهد از وکیل استفاده کند، ارسال لایحه دفاعیه کتبی راهکار مناسب دیگری برای طرح دفاعیات اوست. لایحه دفاعیه، متنی است که زوجه (یا وکیل او) در آن به صورت مکتوب، دلایل، مستندات و خواسته های خود را به شورا ارائه می دهد.

• اهمیت لایحه حتی در صورت نداشتن وکیل: حتی اگر زوجه وکیل نداشته باشد، ارسال یک لایحه دفاعیه قوی می تواند تأثیر بسزایی در روند رسیدگی داشته باشد. این لایحه نشان می دهد که زوجه نسبت به حقوق خود بی تفاوت نیست و قصد دفاع دارد. شورا موظف است لایحه ارسالی را مطالعه و به آن توجه کند.
• نحوه تنظیم لایحه:
  • محتویات ضروری: لایحه باید شامل مشخصات کامل زوجه، شماره پرونده، تاریخ رسیدگی، شرح دقیق دفاعیات، پاسخ به ادعاهای طرف مقابل، و درخواست های مشخص از شورا باشد.
  • مدارک پیوستی: هرگونه سند، مدرک، شهادت نامه یا هرگونه دلیلی که به دفاعیات زوجه کمک می کند، باید به لایحه پیوست شود.
  • زبان رسمی و محترمانه: لایحه باید با لحنی رسمی، محترمانه و حقوقی نگارش شود.
• چگونگی ارسال لایحه:
  • لایحه دفاعیه باید از طریق دفاتر خدمات قضایی الکترونیک به شورای حل اختلاف مربوطه ارسال شود. این دفاتر، لایحه را ثبت کرده و به صورت سیستمی به شورا ارجاع می دهند.
  • در برخی موارد خاص و با هماهنگی قبلی، امکان تحویل مستقیم لایحه به دفتر شورای حل اختلاف نیز وجود دارد، اما ارسال از طریق دفاتر خدمات قضایی، روش استاندارد و قابل پیگیری است.

استفاده از این راهکارهای جایگزین، به زوجه امکان می دهد تا حتی در صورت عدم حضور فیزیکی، حضور حقوقی مؤثری در پرونده داشته باشد و از حقوق خود دفاع نماید.

سوالات متداول

اگر زوجه در جلسه سازش شورای حل اختلاف حاضر نشود، آیا حکم جلب او صادر می شود؟

خیر، در مواردی که شورای حل اختلاف صرفاً صلاحیت صلح و سازش دارد، عدم حضور زوجه به هیچ عنوان منجر به صدور حکم جلب او نخواهد شد. پیامد اصلی، عدم حصول سازش و ارجاع پرونده به دادگاه یا دادسرا جهت رسیدگی ماهوی است.

آیا عدم حضور زوجه به معنای از دست دادن کامل مهریه یا نفقه است؟

خیر، عدم حضور زوجه در جلسه شورای حل اختلاف به معنای از دست دادن کامل مهریه یا نفقه نیست. اگر پرونده از نوع صلاحیت صدور رأی باشد و رأی غیابی صادر شود، زوجه همچنان حق واخواهی و سپس تجدیدنظرخواهی دارد. در پرونده های سازشی نیز، عدم حضور به معنای ارجاع پرونده به دادگاه است و زوجه می تواند در دادگاه از حقوق خود دفاع کند.

مهلت قانونی زوجه برای واخواهی از رأی غیابی شورای حل اختلاف چقدر است؟

مهلت قانونی زوجه برای واخواهی از رأی غیابی شورای حل اختلاف، ۲۰ روز از تاریخ ابلاغ واقعی رأی است (برای اشخاص مقیم ایران). پس از انقضای این مهلت، رأی غیابی قطعی می شود و تنها راه اعتراض، تجدیدنظرخواهی است.

آیا می توان به جای حضور در شورا، فقط لایحه ارسال کرد و منتظر رأی شورا بود؟

بله، زوجه می تواند به جای حضور فیزیکی، لایحه دفاعیه کتبی خود را از طریق دفاتر خدمات قضایی به شورا ارسال کند. شورا موظف است لایحه ارسالی را مورد بررسی قرار دهد. با این حال، حضور وکیل می تواند به دفاع مؤثرتر و تخصصی تر کمک کند و در صورت لزوم، وکیل می تواند پاسخگوی سؤالات اعضای شورا باشد.

اگر زوجه عذر موجه داشته باشد اما نتواند آن را اثبات کند، چه می شود؟

در صورتی که زوجه عذر موجهی برای عدم حضور داشته باشد اما نتواند مدارک و مستندات کافی برای اثبات آن به شورا ارائه دهد، شورا ممکن است عذر او را نپذیرد و پرونده را بدون حضور او رسیدگی کند. در این صورت، پیامدهای عدم حضور (مانند صدور رأی غیابی یا ارجاع پرونده به دادگاه) محتمل خواهد بود.

در پرونده تمکین، اگر زوجه در شورا حاضر نشود، این به معنای عدم تمکین اوست؟

خیر، صرف عدم حضور زوجه در جلسه سازش شورای حل اختلاف در پرونده تمکین، به معنای قطعی شدن عدم تمکین او نیست. این عدم حضور می تواند قرینه ای بر عدم تمایل به تمکین تلقی شود، اما دادگاه خانواده در نهایت، با بررسی تمامی دلایل و مستندات موجود در پرونده، در خصوص تمکین یا عدم تمکین زوجه رأی صادر خواهد کرد.

آیا شورای حل اختلاف می تواند زوجه را ملزم به صلح و سازش کند؟

خیر، شورای حل اختلاف صلاحیت اجبار طرفین به صلح و سازش را ندارد. سازش باید با رضایت و تراضی طرفین صورت گیرد و شورا صرفاً تسهیل کننده این فرآیند است. اگر طرفین به هر دلیلی تمایلی به سازش نداشته باشند، شورا گزارش عدم سازش را صادر کرده و پرونده را به مرجع صالح ارجاع می دهد.

نتیجه گیری و توصیه های نهایی به زوجه

حضور در جلسات شورای حل اختلاف، به ویژه در دعاوی خانوادگی، برای زوجه دارای اهمیت بسزایی است. عدم حضور زوجه می تواند پیامدهای حقوقی متفاوتی در پی داشته باشد که این پیامدها بسته به نوع صلاحیت شورا (صدور رأی یا صلح و سازش)، از صدور حکم غیابی گرفته تا ارجاع پرونده به دادگاه، متغیر است. آگاهی از این تمایزات و پیامدهای مرتبط با هر نوع صلاحیت، گامی اساسی برای حفظ حقوق زوجه محسوب می شود.

در هر شرایطی، توصیه اکید می شود که زوجه نسبت به اخطاریه های شورای حل اختلاف بی تفاوت نباشد. در صورت عدم امکان حضور فیزیکی، راهکارهای جایگزینی مانند معرفی وکیل متخصص یا ارسال لایحه دفاعیه کتبی وجود دارد که می تواند به دفاع مؤثر از حقوق او کمک کند. همچنین، در صورت وجود دلایل موجه برای عدم حضور، ارائه فوری و مستند این دلایل به شورا، می تواند منجر به تمدید وقت رسیدگی شود.

حفظ حقوق قانونی زوجه در فرآیند دادرسی شورای حل اختلاف، مستلزم هوشیاری، اقدام به موقع و در صورت لزوم، بهره گیری از مشاوره وکلای متخصص خانواده است.

به زوجه توصیه می شود در مواجهه با هرگونه ابلاغیه از سوی شورای حل اختلاف، در اسرع وقت با یک وکیل متخصص خانواده مشورت نماید. این مشورت می تواند مسیر درست را در مواجهه با پرونده پیش رو روشن ساخته و از تضییع حقوق احتمالی جلوگیری کند. اتخاذ تصمیمات آگاهانه و به موقع، کلید حفظ منافع و احقاق حقوق زوجه در این فرآیند قضایی است.