بازار سنتی مرکزی شارجه The Central Souk Sharjah

بازار سنتی مرکزی شارجه، که به دلیل معماری چشم نواز و کاشی کاری های آبی فیروزه ای اش به «بازار آبی شارجه» شهرت یافته، نه تنها یک مرکز تجاری، بلکه نگین فرهنگی و معماری این امارت محسوب می شود. این بازار با ارائه طیف وسیعی از کالاها، از طلا و جواهرات لوکس گرفته تا فرش های اصیل شرقی و سوغاتی های محلی، تجربه ای منحصربه فرد از خرید و غرق شدن در تمدن اصیل عربی را برای هر بازدیدکننده ای به ارمغان می آورد. این مقاله به بررسی جامع جنبه های مختلف این بازار، از تاریخچه و معماری آن تا جزئیات محصولات و نکات کاربردی برای بازدیدکنندگان می پردازد.

بازار سنتی مرکزی شارجه (بازار آبی): نگاهی به تاریخ و معماری

بازار سنتی مرکزی شارجه، که از آن به عنوان نمادی برجسته در چشم انداز شهری شارجه یاد می شود، فراتر از یک فضای تجاری، قلب تپنده فرهنگ و تاریخ این امارت است. تأسیس این بازار در سال 1979، نشانگر دوراندیشی حاکمان شارجه در حفظ اصالت های فرهنگی در کنار توسعه مدرن شهری بود.

نام های دیگر و شهرت: چرا بازار آبی؟

بازار سنتی مرکزی شارجه، اگرچه با نام رسمی خود شناخته می شود، اما در میان مردم محلی و گردشگران عمدتاً با عنوان «بازار آبی شارجه» شهرت دارد. این نامگذاری زیبا و خاطره انگیز، ریشه در یکی از بارزترین ویژگی های معماری آن، یعنی کاشی کاری های آبی رنگ چشم نواز و گنبدهای فیروزه ای دارد که بر سقف سازه خودنمایی می کنند. این رنگ آبی، تداعی کننده آسمان صاف و آب های آرام خلیج فارس است و حسی از آرامش و عظمت را به بازدیدکننده منتقل می کند. علاوه بر این، در گذشته ای نه چندان دور، این بازار به نام «بازار جدید» نیز معروف بود تا از بازارهای قدیمی تر و کوچکتر متمایز شود. این تنوع نام ها، خود گواهی بر اهمیت و جایگاه ویژه این بنا در حافظه جمعی شهروندان و تاریخ شارجه است.

تاریخچه و پیشینه: از گذشته تا امروز

تأسیس بازار سنتی مرکزی شارجه در سال 1979، نقطه عطفی در توسعه اقتصادی و فرهنگی این امارت بود. در دوره ای که شارجه شاهد رشد و مدرنیزاسیون فزاینده ای بود، نیاز به فضایی که هم پاسخگوی نیازهای تجاری روزافزون باشد و هم ریشه های سنتی منطقه را حفظ کند، بیش از پیش احساس می شد. این بازار، با هدف ادغام سنت های دیرینه تجارت و معماری عربی با امکانات مدرن، طراحی و ساخته شد. از زمان آغاز به کار، بازار آبی به سرعت به مرکزی برای تبادل کالا و فرهنگ تبدیل شد و نقش محوری در جذب گردشگران و تقویت اقتصاد محلی ایفا کرد. این بازار نه تنها مکانی برای خرید و فروش، بلکه محلی برای تعاملات اجتماعی و حفظ میراث تجاری شارجه به شمار می آید.

معماری خیره کننده: تلفیق سنت و زیبایی

معماری بازار سنتی مرکزی شارجه، تجلی بی نظیری از هنر و مهندسی اسلامی است که با الهام از طرح های سنتی عربی شکل گرفته است. این بنای دو طبقه، با گنبدهای طلایی و کاشی کاری های آبی چشم نوازش، یکی از دیدنی ترین سازه های شارجه به حساب می آید. طراحی آن به گونه ای است که بازدیدکننده را به دوران گذشته می برد، در حالی که امکانات مدرن را نیز فراهم می کند. جزئیات معماری شامل موارد زیر است:

• کاشی کاری های آبی: نمای خارجی و داخلی بازار با هزاران کاشی آبی و فیروزه ای تزئین شده است که جلوه ای بی بدیل به آن بخشیده و دلیل اصلی نامگذاری بازار آبی است. این کاشی ها، نور آفتاب را منعکس کرده و درخشش خاصی به بازار می بخشند.
• گنبدها و طاق ها: بازار دارای مجموعه ای از گنبدها و طاق های سنتی است که نه تنها زیبایی بصری را افزایش می دهند، بلکه نقش مهمی در تهویه طبیعی و ایجاد سایه در طول روز دارند. این المان ها، یادآور معماری باشکوه مساجد و قصرهای کهن اسلامی هستند.
• ستون ها و حیاط های داخلی: ستون های بلند و تزئین شده، راهروهای بازار را به بخش های مختلف تقسیم می کنند و حیاط های داخلی کوچک، فضایی برای استراحت و تماشای معماری را فراهم می آورند.
• ساختار دو طبقه: بازار به صورت دو طبقه طراحی شده است که هر طبقه کاربری خاص خود را دارد. طبقه همکف معمولاً به کالاهای روزمره، سوغاتی ها و ادویه جات اختصاص دارد، در حالی که طبقه بالا بیشتر میزبان فروشگاه های طلا و جواهرات، فرش و عتیقه جات است. این تفکیک، تجربه خرید را منظم تر و دلپذیرتر می سازد.

گشت و گذار در بازار: چه چیزی در انتظار شماست؟

بازار سنتی مرکزی شارجه با بیش از 600 مغازه در دو طبقه، دنیایی از کالاها و تجربیات را پیش روی بازدیدکنندگان می گشاید. این تنوع گسترده، هر سلیقه و نیازی را پوشش می دهد و از این رو، آن را به مقصدی ایده آل برای خرید و گشت و گذار تبدیل کرده است.

دنیای رنگارنگ طبقه همکف: سوغاتی، عطر و…

طبقه همکف بازار آبی، با فضایی پر جنب و جوش و عطرهای دلنشین، اولین برخورد بازدیدکنندگان را با غنای فرهنگی و تجاری شارجه رقم می زند. این بخش، بهشتی برای خریداران سوغاتی و کالاهای محلی است و مجموعه ای از محصولات را برای ارائه به گردشگران و مردم محلی در خود جای داده است:

• پوشاک محلی: در این طبقه می توانید انواع لباس های سنتی اماراتی، از جمله دشداشه برای مردان و عبایا برای زنان را پیدا کنید. طرح ها و رنگ های متنوع، از ساده و روزمره گرفته تا مدل های مجلل و کارشده، پاسخگوی هر سلیقه ای است.
• شال و روسری: مجموعه ای گسترده از شال ها و روسری های ابریشمی، پشمی و نخی با طرح های سنتی و مدرن، گزینه های فراوانی را برای هدیه یا استفاده شخصی فراهم می آورد.
• عطر و بخور: عطرهای عربی با رایحه های گرم و شرقی، و انواع بخورهای سنتی که در فرهنگ محلی برای خوشبو کردن منازل و لباس ها استفاده می شوند، از جذابیت های اصلی این بخش هستند. عود و مشک با کیفیت بالا در اینجا به وفور یافت می شود.
• لوازم آرایشی و بهداشتی سنتی: محصولاتی مانند حنا، سرمه و روغن های طبیعی با خواص درمانی و زیبایی، بخشی از offerings این طبقه را تشکیل می دهند.
• ادویه جات: رایحه دلنشین ادویه های تازه، راهروهای این طبقه را پر کرده است. از زعفران مرغوب و هل سبز گرفته تا انواع فلفل و زردچوبه، همه و همه با بهترین کیفیت در دسترس هستند. این بخش فرصت خوبی برای آشنایی با طعم ها و عطرهای منطقه است.
• قهوه عربی و خرما: قهوه عربی (قهوه گهوه) با طعم خاص و دانه های تازه، و همچنین انواع خرماهای محلی و وارداتی با کیفیت ممتاز، از دیگر کالاهای محبوب در این طبقه به شمار می روند. این محصولات، نماد مهمان نوازی و فرهنگ پذیرایی عربی هستند.

تنوع و کیفیت محصولات در طبقه همکف، این بخش را به مکانی عالی برای یافتن هدایای خاص و یادگاری هایی از سفر به شارجه تبدیل کرده است.

گنجینه های طبقه اول: طلا، فرش و عتیقه جات

طبقه اول بازار سنتی مرکزی شارجه، با فضایی آرام تر و فروشگاه های تخصصی تر، میزبان گنجینه های ارزشمندی از جمله طلا و جواهرات، فرش های نفیس و عتیقه جات است. این طبقه برای کسانی که به دنبال خریدهای لوکس و سرمایه گذاری هستند، مقصدی بی نظیر است.

بازار طلای شارجه: درخشش خیره کننده

بازار طلای موجود در طبقه اول، یکی از پرطرفدارترین بخش های بازار آبی است. این بخش، مجموعه ای خیره کننده از طلا و جواهرات را به نمایش می گذارد که از طرح های سنتی عربی گرفته تا مدل های مدرن و اروپایی را شامل می شود. ویژگی های برجسته بازار طلا عبارتند از:

• تنوع گسترده: تعداد بی شماری مغازه طلافروشی در این بخش فعالیت می کنند که انواع گردنبند، دستبند، گوشواره، انگشتر و ست های کامل جواهرات را با عیارهای مختلف (معمولاً 21 و 22 عیار) عرضه می کنند.
• کیفیت و اصالت: دولت امارات متحده عربی نظارت دقیق و سختگیرانه ای بر بازار طلا دارد تا از اصالت و کیفیت طلاهای فروخته شده اطمینان حاصل شود. خریداران می توانند با اطمینان خاطر از خرید خود لذت ببرند.
• نکات خرید طلا: قیمت طلا در امارات بر اساس نرخ جهانی روز و وزن آن محاسبه می شود. معمولاً قیمت ساخت (اجرت) نیز به آن اضافه می گردد. چانه زنی در مورد قیمت اجرت، در این بازار رایج است.

فرش و قالیچه: هنری از شرق

بخش فرش و قالیچه در طبقه اول، بهشتی برای علاقه مندان به هنر دست بافت شرقی است. در این قسمت می توانید فرش هایی با طرح ها و الگوهای متنوع، از کشورهای مختلف منطقه را بیابید:

• انواع فرش: فرش های دستباف ایرانی، با طرح های اصیل و کیفیت بی نظیر، در کنار قالیچه های افغانی، پاکستانی و حتی قالیچه های ماشینی با طرح های سنتی و مدرن، به وفور یافت می شوند.
• نکات خرید فرش: کیفیت، جنس الیاف (ابریشم، پشم، کتان)، نوع بافت و قدمت فرش از جمله عواملی هستند که بر قیمت آن تأثیر می گذارند. چانه زنی در این بخش نیز بخشی جدایی ناپذیر از فرآیند خرید است.
• خرید عمده: این بازار همچنین مکانی مناسب برای تجار و کسانی است که به دنبال خرید عمده فرش و قالیچه هستند.

عتیقه جات و صنایع دستی: سفر به گذشته

برای کسانی که به دنبال اشیاء با ارزش تاریخی و هنری هستند، بخش عتیقه جات و صنایع دستی، مجموعه ای جذاب را ارائه می دهد. این اقلام نه تنها یادگاری های زیبا، بلکه سرمایه گذاری های فرهنگی محسوب می شوند:

• اقلام عتیقه: نقره جات دست ساز، خنجرهای قدیمی با کنده کاری های ظریف، ظروف مسی و برنجی، صندوقچه های چوبی تزئین شده و مجموعه های سکه قدیمی از جمله عتیقه جاتی هستند که در این بخش می توان یافت.
• صنایع دستی محلی: علاوه بر عتیقه جات، انواع صنایع دستی معاصر، از جمله گلدوزی ها، سفال ها و محصولات چرمی که با الهام از فرهنگ بومی منطقه ساخته شده اند، نیز در دسترس هستند.
• اصالت و ارزش هنری: بسیاری از این اقلام دارای اصالت و ارزش هنری بالایی هستند و داستان های فرهنگی خاص خود را روایت می کنند. توصیه می شود در صورت خرید اقلام گران بها، از کارشناسان خبره راهنمایی بگیرید.

سایر کالاها: از دوربین تا لوازم الکترونیکی

علاوه بر طلا، فرش و سوغاتی، بازار سنتی مرکزی شارجه دامنه وسیعی از کالاهای دیگر را نیز به مشتریان خود عرضه می کند که شاید در نگاه اول از یک بازار سنتی انتظار نمی رود. این تنوع نشان دهنده پویایی و تطبیق پذیری این بازار با نیازهای مختلف مشتریان است. در کنار فروشگاه های سنتی، می توان به مغازه هایی برخورد که لوازم الکترونیکی، ساعت های مچی، دوربین های عکاسی و حتی برخی لوازم خانگی کوچک را عرضه می کنند. این بخش ها، فرصتی برای یافتن محصولات با قیمت های رقابتی را فراهم می آورند و تجربه خرید را برای بازدیدکنندگان بیش از پیش جامع و جذاب می سازند.

بازار سنتی مرکزی شارجه، با معماری آبی رنگ و گنبدهای طلایی اش، نه تنها یک مرکز خرید، بلکه نمادی زنده از تلفیق سنت و مدرنیته در قلب شارجه است.

تجربه خرید بی نظیر: نکات و توصیه ها

بازدید از بازار سنتی مرکزی شارجه، فراتر از یک خرید ساده، تجربه ای فرهنگی است که مستلزم آگاهی از برخی نکات کلیدی است. رعایت این توصیه ها به شما کمک می کند تا نهایت لذت را از گشت و گذار و خرید خود ببرید.

هنر چانه زنی: رمز خرید موفق

چانه زنی یا bargaining، بخش جدایی ناپذیری از فرهنگ خرید در بازارهای سنتی خاورمیانه و از جمله بازار آبی شارجه است. این مهارت نه تنها به شما کمک می کند تا قیمت های بهتری بگیرید، بلکه خود یک تجربه فرهنگی جذاب محسوب می شود:

• اهمیت چانه زنی: در بسیاری از مغازه ها، به خصوص برای فرش، عتیقه جات و حتی برخی سوغاتی ها، قیمت اولیه اعلام شده صرفاً یک نقطه شروع برای مذاکره است. فروشندگان انتظار دارند که شما چانه بزنید.
• نحوه انجام آن: با روی گشاده و با احترام، قیمت پیشنهادی خود را مطرح کنید. شروع با قیمتی حدود 30 تا 50 درصد کمتر از قیمت اولیه معمولاً منطقی است و سپس می توانید به تدریج به توافق برسید. هرگز از لحن تند یا گستاخانه استفاده نکنید.
• مقایسه قیمت ها: قبل از نهایی کردن خرید، در چند مغازه مشابه قیمت بگیرید تا از حدود قیمت ها و ارزش واقعی کالا آگاه شوید. این کار به شما قدرت چانه زنی بیشتری می دهد.

بهترین زمان برای بازدید: دوری از شلوغی و گرما

انتخاب زمان مناسب برای بازدید از بازار، می تواند تأثیر زیادی بر کیفیت تجربه شما داشته باشد. برای لذت بردن کامل از فضای بازار و اجتناب از شلوغی و گرمای هوا، نکات زیر را در نظر داشته باشید:

• ساعات اولیه صبح: بازدید در ساعات اولیه بازگشایی بازار (معمولاً حدود 10 صبح) به شما این امکان را می دهد که در فضایی آرام تر و خلوت تر به گشت و گذار بپردازید. در این ساعات، هوا نیز خنک تر است.
• غروب و شب: پس از غروب آفتاب، با روشن شدن چراغ ها، بازار جلوه ای بسیار زیبا و دلنشین پیدا می کند. هوا نیز خنک تر شده و جمعیت بیشتری برای خرید و تفریح به بازار می آیند. این زمان برای تجربه فضای شاداب تر بازار ایده آل است.
• ساعات کاری:

  روزهای هفته	ساعت کاری
  شنبه تا پنجشنبه	10:00 صبح تا 10:00 شب
  جمعه	17:00 عصر تا 11:00 شب

  توجه داشته باشید که روزهای جمعه معمولاً بازار در ساعات صبح بسته است و از عصر فعالیت خود را آغاز می کند.

امکانات رفاهی: کافه ها و رستوران ها

بازار سنتی مرکزی شارجه، علاوه بر مغازه های متعدد، امکانات رفاهی مناسبی را نیز برای راحتی بازدیدکنندگان فراهم آورده است:

• کافه های سنتی عربی: در نقاط مختلف بازار، به خصوص در طبقه همکف، کافه های کوچکی وجود دارند که فضایی دلنشین برای استراحت ارائه می دهند. می توانید در این کافه ها یک فنجان قهوه عربی اصیل یا چای نعنایی نوش جان کنید و از فضای دلنشین بازار لذت ببرید.
• سرویس بهداشتی: امکانات سرویس بهداشتی در نقاط مشخصی از بازار برای استفاده عموم موجود است.
• پارکینگ: برای راحتی کسانی که با خودروی شخصی مراجعه می کنند، پارکینگ های عمومی در اطراف بازار وجود دارد، اگرچه در ساعات شلوغی یافتن جای پارک ممکن است چالش برانگیز باشد.

دسترسی به بازار سنتی مرکزی شارجه

بازار آبی شارجه، با موقعیت مرکزی و استراتژیک خود، به راحتی از نقاط مختلف شهر قابل دسترسی است و به دلیل نزدیکی به جاذبه های مهم دیگر، گزینه ای عالی برای گشت و گذار نیم روزی یا تمام روز به شمار می رود.

آدرس دقیق

بازار سنتی مرکزی شارجه در منطقه بحیرا (Al Buhairah Corniche) در شهر شارجه واقع شده است. این بازار در مجاورت خور شارجه (Sharjah Creek) و در نزدیکی مسجد ملک فیصل، یکی از بزرگترین مساجد این امارت، قرار دارد. این موقعیت، دسترسی به آن را از طریق مسیرهای اصلی شهر آسان می سازد.

راه های دسترسی: تاکسی، اتوبوس

برای رسیدن به بازار آبی شارجه، گزینه های حمل و نقل مختلفی در دسترس است که بسته به محل اقامت و ترجیح شما می توانید از آن ها استفاده کنید:

• تاکسی: تاکسی ها یکی از راحت ترین و سریع ترین روش ها برای رسیدن به بازار هستند. تاکسی های دولتی شارجه و همچنین سرویس های تاکسی آنلاین مانند کریم (Careem) و اوبر (Uber) به راحتی در دسترس هستند. کافی است نام Central Souk یا Blue Souk را به راننده بگویید.
• اتوبوس: سیستم حمل و نقل عمومی اتوبوسرانی شارجه، خطوط متعددی دارد که از نقاط مختلف شهر عبور می کنند و ایستگاه هایی در نزدیکی بازار آبی دارند. این گزینه، مقرون به صرفه تر است اما ممکن است زمان بیشتری طول بکشد.
• خودروی شخصی: اگر با خودروی شخصی سفر می کنید، می توانید از پارکینگ های اطراف بازار استفاده کنید. با این حال، در ساعات شلوغی ممکن است جای پارک به سرعت پر شود.

نزدیکی این بازار به دیگر جاذبه های اصلی شارجه، امکان برنامه ریزی یک برنامه بازدید کامل و جامع را فراهم می آورد. برای مثال، پس از بازدید از بازار، می توانید به راحتی به مسجد ملک فیصل یا سواحل خور شارجه بروید.

جاذبه های نزدیک به بازار

بازدید از بازار سنتی مرکزی شارجه می تواند بخشی از یک برنامه گردشگری گسترده تر در شهر باشد، زیرا این بازار در موقعیتی استراتژیک و در نزدیکی چندین جاذبه گردشگری مهم قرار گرفته است. با برنامه ریزی مناسب، می توانید در یک روز از چند مکان دیدنی لذت ببرید:

• مسجد ملک فیصل (King Faisal Mosque): یکی از بزرگترین و زیباترین مساجد شارجه که با معماری اسلامی خیره کننده اش، مکانی معنوی و آرامش بخش برای بازدید است. این مسجد تنها چند دقیقه پیاده روی از بازار فاصله دارد.
• خور شارجه (Sharjah Creek): این خور طبیعی، قلب تاریخی و تجاری شهر بوده و امروزه با قایق های سنتی (آبرا) و منظره زیبای اطرافش، محلی دلنشین برای قدم زدن و لذت بردن از فضای کنار آب است.
• موزه تمدن اسلامی شارجه (Sharjah Museum of Islamic Civilization): این موزه در فاصله کمی از بازار قرار دارد و مجموعه ای غنی از آثار هنری، علمی و تاریخی اسلامی را به نمایش می گذارد که بینش عمیقی از فرهنگ و تمدن منطقه ارائه می دهد.
• محله قلب شارجه (Heart of Sharjah): این پروژه بازسازی گسترده، به منظور حفظ و احیای مناطق تاریخی شهر صورت گرفته و شامل موزه ها، گالری ها و بناهای سنتی است که فرهنگ و تاریخ شارجه را به نمایش می گذارد.
• موزه هنر شارجه (Sharjah Art Museum): برای علاقه مندان به هنر، این موزه یکی از برجسته ترین گالری های هنری در امارات است که مجموعه هایی از هنر معاصر عربی و اسلامی را در خود جای داده است.

ادغام بازدید از بازار آبی با این جاذبه های نزدیک، تجربه ای جامع و فراموش نشدنی از سفر به شارجه را برای شما رقم خواهد زد و ابعاد مختلف فرهنگی، تاریخی و تجاری این شهر را به نمایش می گذارد.

تجربه چانه زنی در بازار آبی شارجه، نه تنها به خرید با قیمت مناسب تر می انجامد، بلکه شما را در دل فرهنگ پر جنب و جوش این منطقه غرق می کند.

نتیجه گیری

بازار سنتی مرکزی شارجه، یا همان بازار آبی، بیش از یک مرکز خرید است؛ این مکان نمادی زنده از هویت فرهنگی و تاریخی شارجه است که در آن سنت و مدرنیته به شکلی هارمونیک در هم آمیخته اند. از معماری خیره کننده با کاشی کاری های آبی و گنبدهای طلایی اش گرفته تا تنوع بی نظیر کالاها از طلا و جواهرات درخشان، فرش های نفیس شرقی، ادویه جات معطر و عتیقه جات کهن، هر گوشه ای از این بازار داستانی برای گفتن دارد. بازدید از این بازار، فرصتی بی بدیل برای غرق شدن در فضای اصیل عربی، تجربه هنر چانه زنی و یافتن سوغاتی های خاص و ماندگار است.

این بازار، مقصدی ایده آل برای گردشگران، علاقه مندان به فرهنگ و معماری، و حتی مقیمان امارات است که به دنبال تجربه ای متفاوت و اصیل از خرید و گشت و گذار هستند. نزدیکی آن به دیگر جاذبه های مهم شارجه، امکان برنامه ریزی یک روز کامل از کاوش های فرهنگی را فراهم می آورد. بنابراین، اگر به دنبال سفری هستید که هم جنبه های تجاری و هم ابعاد فرهنگی و تاریخی را در بر گیرد، بازار سنتی مرکزی شارجه بی شک یکی از بهترین انتخاب ها در امارات خواهد بود. این بازار، خاطره ای دلنشین و جذاب از شارجه را در ذهن هر بازدیدکننده ای ثبت خواهد کرد.