بازارهای روستای کسما

روستای کسما، نگین سبز گیلان و از توابع شهرستان صومعه سرا، با موقعیت جغرافیایی بی نظیر خود، گنجینه ای از بناهای تاریخی و جاذبه های طبیعی است که هر ساله گردشگران بسیاری را به سوی خود می خواند. این روستا، با قدمتی دیرینه، نه تنها محلی برای آشنایی با تاریخ و فرهنگ غنی ایران است، بلکه با طبیعت بکر و بازارهای پر رونق خود، تجربه ای دلنشین از زندگی روستایی را ارائه می دهد.

کسما، دهستانی در قلب طبیعت سرسبز گیلان، با تلفیقی از تاریخ کهن و چشم اندازهای طبیعی خیره کننده، خود را به عنوان یکی از مقاصد مهم گردشگری در شمال کشور مطرح کرده است. این منطقه، که در ۳ کیلومتری جنوب غربی شهرستان صومعه سرا واقع شده، نه تنها به دلیل اهمیت تاریخی اش در جنبش های ملی، بلکه به واسطه زیبایی های طبیعی و بازارهای پر جنب و جوشش شناخته می شود. از تالاب های آرامش بخش گرفته تا آبشارهای خروشان و بناهای باستانی، هر گوشه از کسما داستانی برای گفتن دارد. بازدید از این روستا، فرصتی است تا هم در دل تاریخ قدم بزنید و هم از هوای پاک و مناظر دلنشین طبیعت لذت ببرید.

معرفی روستای کسما

روستای کسما، نگین سبزی در قلب استان گیلان و از توابع بخش مرکزی شهرستان صومعه سرا، با فاصله ای کوتاه از مرکز شهرستان، خود را به عنوان یکی از مهم ترین و پرجاذبه ترین دهستان های منطقه معرفی کرده است. این روستای دلنشین، که در میان شالیزارها و باغ های چای سرسبز گیلان آرمیده، با آب و هوای معتدل و مرطوب خود، بستری ایده آل برای رشد و نمو گونه های گیاهی متنوع و زندگی جانوری غنی فراهم آورده است. معماری بومی خانه ها، با سقف های سفالی و ایوان های چوبی، جلوه ای اصیل از فرهنگ روستایی شمال ایران را به نمایش می گذارد و هر بیننده ای را مجذوب خود می کند.

کسما تنها یک روستای عادی نیست؛ بلکه محفلی است که سنت های دیرینه گیلان در آن زنده مانده و با زندگی مدرن در هم آمیخته است. مردم محلی، با خونگرمی و مهمان نوازی مثال زدنی، همواره پذیرای گردشگران و بازدیدکنندگان هستند. فعالیت های اصلی اهالی روستا عمدتاً بر پایه کشاورزی و دامداری استوار است؛ کشت برنج، پرورش چای و مرکبات از مهم ترین محصولات کشاورزی این منطقه به شمار می روند که نقشی حیاتی در اقتصاد محلی ایفا می کنند. وجود رودخانه ها و تالاب ها در اطراف کسما، بر غنای زیستی و زیبایی های طبیعی این روستا افزوده و آن را به مقصدی ایده آل برای طبیعت گردان و دوستداران آرامش تبدیل کرده است.

مروری بر تاریخچه روستای کسما

روستای کسما، با قدمتی کهن و ریشه های عمیق در تاریخ گیلان، نام خود را از قوم باستانی کاس ها گرفته است؛ قومی که در دوران باستان در حاشیه دریای کاسپین، که امروزه به دریای خزر شهرت دارد، سکونت داشتند. این ریشه شناسی، گواهی بر تاریخ پربار و غنای فرهنگی این منطقه از دیرباز است. کسما نه تنها در کتاب های تاریخی گیلان به کرات مورد اشاره قرار گرفته، بلکه در بسیاری از رویدادهای سرنوشت ساز و جنگ های داخلی ایران، نقشی محوری و کلیدی ایفا کرده است.

اوج اهمیت تاریخی کسما را می توان در دوران جنبش جنگل و فعالیت های میرزا کوچک خان جنگلی مشاهده کرد. این روستا به عنوان یکی از پایگاه های اصلی و مراکز تشکیلات نظامی و اداری جنگلیان شناخته می شد. بسیاری از جلسات مهم و تصمیم گیری های کلیدی نهضت جنگل، با رهبری میرزا کوچک خان، در کسما برگزار می شد. حتی در برهه ای، مدرسه نظام جنگل به حسینیه کسما منتقل شد و این روستا به ستاد مرکزی میرزا کوچک خان تبدیل گشت. نشریه «جنگل»، یکی از مهم ترین نشریات تاریخ مطبوعات گیلان، نیز با ابتدایی ترین امکانات به صورت چاپ سنگی در همین دهستان منتشر می شد که نشان از اهمیت فرهنگی و سیاسی کسما در آن دوران دارد. این تاریخ پرفراز و نشیب، کسما را به یک موزه زنده از گذشته پر افتخار ایران تبدیل کرده است.

بازارهای روستای کسما

بازارهای سنتی روستای کسما، نه تنها از مهم ترین جاذبه های گردشگری این دهستان به شمار می روند، بلکه قلب تپنده اقتصاد محلی و نمادی زنده از فرهنگ بومی گیلان هستند. این بازارها، به ویژه بازار هفتگی که در روزهای چهارشنبه برگزار می شود، شور و هیجانی خاص به فضای روستا می بخشند و گردشگران و مردم محلی را از اقصی نقاط جمع می کنند. صبح های چهارشنبه، بازار به اوج شلوغی خود می رسد، چرا که فروشندگان و خریداران از آبادی های اطراف برای تجارت و تهیه مایحتاج خود به این مکان می آیند. این تبادل و تجارت، نه تنها نیازهای روزمره را تأمین می کند، بلکه به پویایی اقتصاد روستا کمک شایانی می کند.

تنوع محصولات عرضه شده در بازارهای روستایی کسما شگفت انگیز است. در این بازار می توانید از تازه ترین محصولات کشاورزی گیلان، مانند برنج باکیفیت، انواع میوه ها و تره بار فصلی، تا محصولات لبنی و دامی تازه همچون شیر، ماست، پنیر، مرغ محلی و تخم مرغ ارگانیک را بیابید. عطر سبزیجات تازه و بوی نان محلی، فضای بازار را پر کرده و تجربه ای بی نظیر برای بازدیدکنندگان رقم می زند. علاوه بر این، محصولات محلی خاص نظیر عسل طبیعی، مرباهای خانگی، ترشیجات متنوع، رب انار و میوه های خشک نیز به وفور یافت می شوند که هر کدام طعم و بوی خاص منطقه را با خود دارند و فرصتی عالی برای خرید سوغات فراهم می کنند.

یکی از بخش های جذاب بازار کسما، غرفه های عرضه صنایع دستی است. فروشندگان محلی، با دستان هنرمند خود، آثاری بی نظیر از فرهنگ بومی گیلان را خلق می کنند. از گلیم و قالیچه های دستباف با طرح های اصیل گیلانی گرفته تا صنایع چوبی ظریف، لباس های محلی دست دوز، سفره بافی و چادرشب های رنگارنگ، همگی در این بازار به نمایش گذاشته می شوند. این محصولات نه تنها ارزش هنری دارند، بلکه بازتابی از سبک زندگی و هنر مردمان این روستا هستند. حضور این بازار، به فروشندگان و صنعتگران محلی امکان می دهد تا محصولات خود را مستقیماً به خریداران عرضه کنند و از این طریق، چرخ اقتصاد محلی را به حرکت درآورند.

بازارهای سنتی کسما، نمادی زنده از پویایی اقتصاد محلی و فرهنگ بومی گیلان هستند؛ جایی که محصولات کشاورزی تازه و صنایع دستی اصیل، دست به دست می شوند و شور زندگی در رگ های روستا جریان می یابد.

اهمیت بازار کسما تنها به جنبه اقتصادی آن محدود نمی شود. این مکان، محفلی اجتماعی برای اهالی روستا و مناطق اطراف است. مردم برای دیدار با یکدیگر، تبادل اخبار و حتی صرف چای و غذاهای محلی به بازار می آیند. قیمت گذاری محصولات نیز اغلب به صورت توافقی و بر اساس عرضه و تقاضا صورت می گیرد که خود بخشی از جذابیت تجارت در یک بازار روستایی است. این تعاملات، حس جامعه پذیری و همبستگی را تقویت می کند. از سوی دیگر، گردشگران با بازدید از این بازارها، نه تنها فرصت خرید سوغاتی های منحصربه فرد را پیدا می کنند، بلکه می توانند از نزدیک با زندگی روزمره و فرهنگ بومی مردم گیلان آشنا شوند و لحظاتی فراموش نشدنی را تجربه کنند.

در کنار محصولات خوراکی و صنایع دستی، گاهی اوقات در این بازارها می توان داروهای گیاهی و روغن های طبیعی و ارگانیک را نیز یافت که توسط عطاران محلی و بر اساس دانش بومی تهیه شده اند. این تنوع، بازار کسما را به یک مقصد جامع برای تمام نیازها و سلیقه ها تبدیل کرده است. حضور فعال فروشندگان، که بسیاری از آن ها زنان روستایی هستند، نقش مهمی در حفظ و ترویج تولیدات خانگی و محلی ایفا می کند. این بازار، به عنوان یک مرکز تجارت و تبادل، نه تنها نیازهای مادی، بلکه نیازهای اجتماعی و فرهنگی جامعه روستایی را نیز برآورده می کند و به همین دلیل، از ارکان اصلی زندگی در روستای کسما محسوب می شود.

جاذبه های گردشگری روستای کسما

روستای کسما، با ترکیب بی نظیری از جاذبه های تاریخی و طبیعی، به مقصدی ایده آل برای هر نوع سلیقه ای تبدیل شده است. این دهستان کوچک اما پربار، گنجینه ای از مکان های دیدنی را در خود جای داده که هر کدام به نوبه خود، داستانی از طبیعت بکر یا تاریخ پرشکوه را روایت می کنند. از تالاب های آرام تا آبشارهای خروشان و بناهای قاجاری، کسما طیف وسیعی از تجربیات را برای گردشگران فراهم می آورد. در ادامه به معرفی برخی از مهم ترین و محبوب ترین جاذبه های گردشگری این روستای دلنشین می پردازیم.

تالاب کسما

تالاب کسما، یکی از زیباترین و آرامش بخش ترین جاذبه های طبیعی در دهستان کسما، پناهگاهی امن برای دوستداران طبیعت و آرامش است. اتمسفر این تالاب به قدری دلنشین و آرام است که می توان آن را مکانی ایده آل برای مدیتیشن و دوری از شلوغی ها و استرس های زندگی شهری دانست. سطح آب تالاب، با انعکاس آسمان و پوشش گیاهی اطراف، منظره ای خیره کننده خلق می کند که برای عکاسی از طبیعت، به ویژه در طلوع و غروب خورشید، بی نظیر است. این تالاب همچنین زیستگاهی مهم برای انواع پرندگان مهاجر است که در فصول مختلف سال به این منطقه مهاجرت می کنند و تماشای آن ها تجربه ای دلپذیر برای پرنده نگران فراهم می آورد. علاوه بر این، تالاب کسما فرصت های مناسبی برای فعالیت هایی نظیر ماهیگیری آرام و قایقرانی سبک را نیز به وجود آورده است که می تواند لحظاتی خاطره انگیز را برای بازدیدکنندگان رقم بزند.

آبشار کسما

آبشار کسما، با ارتفاعی حدوداً ۱۵ متری، یکی دیگر از شگفتی های طبیعی اطراف این دهستان است که فضایی کاملاً زیبا و آرام را برای استراحت و تفریح مسافران و گردشگران پدید آورده است. این آبشار، به ویژه در فصول بهار و تابستان، با جریان پرآب و محیط سرسبز اطراف خود، به یک پناهگاه خنک و دلپذیر تبدیل می شود. صدای دلنشین ریزش آب در کنار آواز پرندگان، سمفونی طبیعی آرامش بخشی را می نوازد که برای پیک نیک های خانوادگی و گذراندن اوقات فراغت در دامان طبیعت، بسیار مناسب است. مسیر دسترسی به آبشار نیز معمولاً از میان مناظر جنگلی و دلنشین می گذرد که خود به جذابیت سفر می افزاید. اگر به عکاسی از طبیعت علاقه دارید، این منطقه با پوشش گیاهی متنوع و نورپردازی طبیعی، سوژه های بی شماری را برای خلق تصاویری زیبا و ماندگار در اختیار شما قرار می دهد.

حمام کسما

حمام کسما، یکی از مهم ترین بناهای تاریخی و از آثار ملی ایران در استان گیلان است که در دوران قاجار ساخته شده است. این حمام ارزشمند، در تاریخ ۱۱ شهریور ۱۳۸۲ با شماره ثبت ۹۹۴۱ به عنوان یکی از میراث فرهنگی کشور به ثبت ملی رسید. با ورود به این حمام، می توان تمامی عناصر مهم معماری دوره قاجار را مشاهده کرد که با وجود سادگی نسبی در مقایسه با برخی حمام های قاجاری دیگر، از نظر معماری و تاریخی ارزش بسیار زیادی برای استان گیلان و در کل ایران دارد. این حمام دارای بخش های مختلفی نظیر سربینه (رختکن)، میان در، صحن اصلی، نظافت خانه، فضای شست وشو، دو حوض آب سرد و آب گرم، و خزینه است. ۹ گنبد در اندازه های مختلف، که گنبدهای کوچکتر بر روی ۶ گنبد بزرگتر قرار گرفته اند، از ویژگی های بارز سقف آن است. سوراخ های کوچک و گردی که بر روی این گنبدها تعبیه شده اند، وظیفه نوررسانی به فضای داخلی حمام را بر عهده داشته اند. اطراف حمام، کوچه های پر رفت و آمدی وجود دارد که به بازار روستا راه پیدا می کنند و در حدود ۷۰ سال پیش نیز مورد بازسازی و مرمت قرار گرفته است. آب این حمام از رودخانه و قنات تامین می شده که نشان از هوشمندی معماران آن دوره دارد.

پل تاریخی کسما

پل تاریخی کسما، واقع در شهرستان صومعه سرا و در نزدیکی روستای کسما، یکی از جاذبه های زیبا و قدیمی این منطقه است که قدمت آن به حدود ۲۰۰ سال پیش و دوران قاجار بازمی گردد. این پل با طراحی زیبا و ساختار مستحکم خود، عمدتاً از آجر و سنگ ساخته شده است. طول آن حدود ۲۵ متر و عرض آن ۴.۲۰ متر است و دارای پنج دهانه کوچک و بزرگ آجری است که ارتفاع دهانه های بزرگتر به ۵ متر می رسد. این پل که در مسیر جاده روستای کسما به ماسال قرار داشته و گفته می شود به دستور شاه عباس اول ساخته شده، در طول زمان دچار آسیب هایی شده است؛ بخش مرکزی و شرقی آن بر اثر جریان آب از بین رفته و یکی از طاق های اصلی آن فرو ریخته است. امروزه، تنها حدود یک سوم بخش غربی پل، با بیش از ۱۰ متر طول و ۴.۵ متر عرض، باقی مانده است. با این وجود، این پل همچنان یکی از زیباترین بناهای دوره قاجار در استان گیلان محسوب می شود و جزئیات معماری آن، هنر ایران قدیم را به خوبی به نمایش می گذارد. در حال حاضر، برای عبور و مرور از روی رودخانه کسما، پلی جدید در کنار این پل تاریخی ساخته شده که اهالی روستا برای رفت وآمد و حمل ونقل از آن استفاده می کنند. موقعیت جغرافیایی این پل در یکی از مناطق زیبا و سرسبز روستای کسما، منظره ای عالی برای عکاسی حرفه ای به وجود آورده است.

مجسمه کبریت خان (ابراهیم کسمایی)

یکی دیگر از دیدنی های تاریخی و فرهنگی روستای کسما در گیلان، سردیس ابراهیم کسمایی است که به «کبریت خان» شهرت دارد. این مجسمه تاریخی در نزدیکی حمام کسما و در ورودی بازار تاریخی کسما قرار گرفته است. ابراهیم کسمایی، یکی از یاران وفادار میرزا کوچک خان جنگلی بود که از سال ۱۲۹۴ خورشیدی، از ابتدای نهضت جنگل، همراه برادرش حاج احمد و میرزا کوچک خان فعالیت می کرد. لقب «کبریت خان» را میرزا کوچک خان به دلیل شجاعت، نترسی و تندمزاجی او در برابر ظلم و بی عدالتی به وی اعطا کرد؛ او به سرعت برافروخته و عصبانی می شد. ابراهیم کسمایی پس از رشادت های فراوان، تبعید و در نهایت اعدام شد. سردیس او به پاس خدمات و شجاعت هایش ساخته شده و در کنار آن، شرح حال مختصری از زندگی وی نیز برای اطلاع بازدیدکنندگان قرار دارد. این مجسمه، یادبودی از مبارزان راه آزادی و نمادی از تاریخ پر افتخار این روستا است.

بهترین زمان بازدید از روستای کسما

اگر قصد دارید از طبیعت بی نظیر روستای کسما نهایت لذت را ببرید، از جاذبه های گردشگری آن دیدن کنید و از زیبایی های این دهستان عکس های ماندگار بگیرید، بهترین زمان سفر به کسما، فصل بهار و تابستان است. در فصل بهار، آب و هوای این روستا بسیار متعادل و مطبوع می شود و طبیعت آن با شکوفه های رنگارنگ و پوشش گیاهی سرسبز و تازه، جلوه ای بی نظیر پیدا می کند. هوای خنک و دلنشین بهاری، پیاده روی در میان شالیزارها و جنگل های اطراف را لذت بخش تر می کند و فرصت های بی شماری برای ارتباط با طبیعت فراهم می آورد.

فصل تابستان نیز زمان بسیار خوبی برای فرار از گرمای طاقت فرسای سایر شهرهای ایران و پناه بردن به خنکی و طراوت روستای کسما است. در این فصل، با وجود گرمای تابستان، هوای گیلان و به خصوص مناطق روستایی آن، اغلب خنک تر و دلپذیرتر است و می توانید از طبیعت سرسبز و رنگارنگ روستا لذت ببرید. با این حال، سفر به کسما در فصل پاییز و زمستان به دلیل بارش های فراوان باران و کاهش شدید دما، کمتر توصیه می شود، چرا که ممکن است دسترسی به برخی مناطق دشوار شده و از زیبایی های طبیعی کاسته شود. بنابراین، برای تجربه ای ایده آل و بهره مندی کامل از جاذبه های کسما، بهار و تابستان را انتخاب کنید.

اقامتگاه های نزدیک به روستای کسما

برای اقامت مستقیم در روستای کسما، گزینه های اقامتی رسمی مانند هتل ها یا اقامتگاه های بوم گردی متعدد وجود ندارد. با این حال، گاهی اوقات برخی از اهالی محلی، خانه های خود را به صورت موقت به گردشگران اجاره می دهند که می تواند تجربه ای اصیل و نزدیک به فرهنگ بومی روستا را فراهم آورد. اگر به دنبال اقامت در هتل، پانسیون یا اقامتگاه های بوم گردی با امکانات رفاهی کامل تر هستید، توصیه می شود پیش از تاریکی هوا به شهرستان صومعه سرا بازگردید. صومعه سرا به عنوان مرکز شهرستان، دارای گزینه های اقامتی متنوع تری است که می توانید با توجه به بودجه و سلیقه خود، از میان آن ها انتخاب کنید.

همچنین، امکان برگزاری کمپ های شبانه در طبیعت اطراف روستای کسما نیز وجود دارد که برای دوستداران طبیعت و ماجراجویی، تجربه ای هیجان انگیز خواهد بود. با این حال، اگر کودک یا افراد سالمند همراه خود دارید، این روش اقامت در دهستان کسما به دلیل نیاز به امکانات بیشتر و مسائل ایمنی، چندان توصیه نمی شود و بهتر است اقامت در شهرستان صومعه سرا را در نظر بگیرید. برنامه ریزی قبلی برای اقامت، به شما کمک می کند تا سفری راحت تر و دلنشین تر به این روستا داشته باشید و از تمام لحظات خود در گیلان لذت ببرید.

سوغات روستای کسما

سفر به روستای کسما بدون خرید سوغاتی های محلی، تجربه ای ناقص خواهد بود. همان طور که پیش تر نیز اشاره شد، بازار هفتگی چهارشنبه بازار این دهستان، بهترین مکان برای تهیه سوغات روستای کسما و آشنایی با تولیدات دست ساز و محصولات محلی آن است. سوغاتی های کسما را می توان به دو دسته اصلی خوراکی و صنایع دستی تقسیم کرد که هر دو بازتابی از کشاورزی پربار و هنر مردمان این روستا هستند.

در بخش سوغاتی های خوراکی، می توانید از محصولات کشاورزی و دامی تازه و ارگانیک منطقه بهره مند شوید. عسل طبیعی با طعم و عطر بی نظیر، مرباهای خانگی از میوه های فصلی، ترشیجات متنوع، رب انار اصیل گیلانی، میوه های خشک، و شیر تازه و محصولات لبنی محلی از جمله گزینه های محبوب هستند. علاوه بر این، برنج باکیفیت گیلان که در شالیزارهای اطراف کسما کشت می شود، یکی از بهترین سوغاتی هایی است که می توانید از این روستا به یادگار ببرید. این محصولات محلی، طعم و بوی اصالت گیلان را با خود به همراه دارند.

در زمینه صنایع دستی، دست های هنرمند اهالی کسما، آثاری زیبا و کاربردی را خلق می کنند. از گلیم و قالیچه های دستباف با نقش و نگارهای سنتی گرفته تا انواع صنایع چوبی مانند ظروف و ابزارآلات، همگی نشان از ذوق و هنر بومی منطقه دارند. لباس های محلی و دستباف، سفره بافی های زیبا، و چادرشب های رنگارنگ که نمادی از پوشش سنتی گیلان هستند، از دیگر سوغاتی های جذاب این روستا محسوب می شوند. همچنین، در این بازارها امکان تهیه داروهای گیاهی و روغن های طبیعی و ارگانیک نیز وجود دارد که توسط فروشندگان محلی عرضه می شوند. خرید این سوغاتی ها نه تنها یادگاری از سفر شما خواهد بود، بلکه به اقتصاد محلی روستا نیز کمک شایانی می کند و از فرهنگ بومی و هنرهای سنتی حمایت می نماید.

سوالات متداول

روستای کسما کجاست؟

روستای کسما در استان گیلان، در بخش مرکزی شهرستان صومعه سرا و در فاصله تقریبی ۳ کیلومتری جنوب غربی این شهرستان واقع شده است. این روستا یکی از مهم ترین دهستان های منطقه محسوب می شود.

جاذبه های دیدنی روستای کسما کدام اند؟

روستای کسما دارای جاذبه های تاریخی و طبیعی متعددی است که از مهم ترین آن ها می توان به تالاب کسما، آبشار کسما، حمام تاریخی کسما، پل تاریخی کسما و سردیس ابراهیم کسمایی (کبریت خان) اشاره کرد.

بهترین زمان بازدید از روستای کسما کی است؟

بهترین زمان برای بازدید از روستای کسما، فصل بهار و تابستان است. در این فصول، آب و هوای روستا متعادل و دلپذیر بوده و طبیعت آن سرسبز و زیبا می شود که برای گشت و گذار و لذت بردن از مناظر ایده آل است.